Życie codzienne/Rachunki

Rachunki

W codziennym życiu wiele inicjatyw wymaga nakładów finansowych. Istotne jest, by osoba dorosła (a więc taka, która jest zdolna do podmiotowego i autonomicznego funkcjonowania) miała stałe źródło pieniędzy koniecznych do rutynowych wydatków, takich jak:

• zakupy dóbr i usług pierwszej potrzeby (woda, jedzenie, środki higieny osobistej, leki, hospitalizacja, zabiegi stomatologiczne)
• zakupy dóbr i usług luksusowych (używki, zabawki, książki, filmy, muzyka, opieka zdrowotna)
• opłaty za inwestycje w rozwój (studia, kursy, terapie, rehabilitacje),
• podatki,
• czynsz.

Rozliczenia gotówkowe

Gotówka jako fizyczny nośnik waluty jest podstawowym środkiem płatniczym w prawie wszystkich krajach (niektóre aktualnie odchodzą od wykorzystania gotówki na rzecz form bezgotówkowych).

Rozmienianie pieniędzy

Najczęstszym problemem w trakcie zakupów płaconych gotówkowo jest szybkie i jednocześnie bezbłędne wydanie reszty – w przypadku, gdy płacimy za zakupy poprzez nadpłatę. Nadpłata polega na tym, że wręczamy kasjerowy kwotę większą niż jesteśmy winni, po czym kasjer zobowiązany jest wręczyć nam "resztę" czyli takie nonimały, które w sumie mają dopełnić należność za zakupy do kwoty, którą klient wręczył kasjerowi. Pamiętać należy, że kasjer zgodnie z regułami współżycia społecznego powinien (choć prawnie nie jest do tego zobowiązany) wydać resztę, jeśli dysponuje odpowiednimi ku temu nominałami. Jeśli kasjer nie dysponuje odpowiednimi nominałami może poprosić klienta o taką kwotę, która umożliwi rozmienienie, problem wówczas zaczyna leżeć po stronie klienta (oczekuje się, aby klient w miarę możliwości dysponował gotówką jak najdokładniej odpowiadającą należności).

Stałe zapewnienie odpowiednich nominałów w tym układzie może być uciążliwe nie tylko dla kasjera (który co chwilę mierzy się z konieczością sprawiedliwego wydania reszty kolejnym klientom). Może to być również problem dla nas samych: gdy chcemy rozliczyć się z kilkoma osobami na raz i każdemu chcemy wydać dokładną, należną mu kwotę, mając jednak ograniczoną ilość poszczególnych nominałów. W takich sytuacji należy wydawać możliwie "najgrubszymi" nominałami, aby nie utracić zdolności do wydania precyzyjnej reszty w relacji z następnymi kontrahentami.

Jeśli masz problem z prawidłowym rozmienianiem nominałów, możesz skorzystać z następującego kalkulatora gotówkowego.

Niniejszy kalkulator możesz też wykorzystać we własnym oprogramowaniu, kod źródłowy jest następujący:

function calculateNominals(amount)
    local nominals = {500, 200, 100, 50, 20, 10, 5, 2, 1, 0.5, 0.2, 0.1, 0.05, 0.02, 0.01}
    local result = {}
    
    for _, nominal in ipairs(nominals) do
        local count = math.floor(amount / nominal)
        if count > 0 then
            table.insert(result, {nominal = nominal, count = count})
            amount = amount - (nominal * count)
        end
    end
    
    return result
end

-- Przykładowe użycie:
local amount = 123.45
local result = calculateNominals(amount)

print("Kwota:", amount)
print("Nominały:")
for _, entry in ipairs(result) do
    print(entry.nominal, "x", entry.count)
end

Możesz też skorzystać z kalkulatora o bardziej zaanwansowanej budowie. W poniższym kalkulatorze możesz wpisać iloma sztukami danego nominału dysponujesz (co jest istotne jeśli któregoś nominału Ci brakuje, wówczas kalkulator zaproponuje w miejsce brakującego nominału odpowiednio więcej sztuk drobniejszych nominałów).

Kod źródłowy kalkulatora o rozszerzonej funkcjonalności jest następujący:

function calculateNominals(amount, limits)
    local nominals = {500, 200, 100, 50, 20, 10, 5, 2, 1, 0.5, 0.2, 0.1, 0.05, 0.02, 0.01}
    local result = {}
    
    for _, nominal in ipairs(nominals) do
        local count = math.floor(amount / nominal)
        
        if limits[nominal] ~= nil then
            count = math.min(count, limits[nominal])
        end
        
        if count > 0 then
            table.insert(result, {nominal = nominal, count = count})
            amount = amount - (nominal * count)
        end
    end
    
    return result
end

-- Przykładowe użycie:
local amount = 123.45
local limits = {
    [10] = 2, -- limit dla nominału 10
    [0.2] = 5, -- limit dla nominału 0.2
}
local result = calculateNominals(amount, limits)

print("Kwota:", amount)
print("Nominały:")
for _, entry in ipairs(result) do
    print(entry.nominal, "x", entry.count)
end

Rozliczenia bezgotówkowe

Wszelkie formy rozliczeń finansowych, które opierają się na wymianie monet lub banknotów nazywamy bezgotówkowymi. Formy takie z reguły wymagają wykorzystania urządzeń elektronicznych, odnotowujących przeprowadzoną transakcję w systemie bankowości internetowej. Do przeprowadzenia rozliczenia bezgotówkowego konieczne jest posiadanie konta bankowego (są drobne wyjątki, na przykład dyspozycja przelewu na konto docelowe, którą czynimy bezpośrednio w oddziale banku jednocześnie przekazując ekspedientowi równowartość tej kwoty w gotówce + ewentualna prowizja).