Esperanto/Lekcja 3

Zawartość lekcji (Enhavo de leciono)

W tej lekcji przedstawimy:

• słownictwo związane z pogodą
• rdzenie: veter- ⋆ sun- ⋆ nub- ⋆ ven- ⋆ pluv- ⋆ neĝ- ⋆ fulm- ⋆ temperatur- ⋆ nebul- ⋆ hajl- ⋆ fulm- ⋆ tondr- ⋆ grad- ⋆ celsi- ⋆ varm- ⋆ frost- ⋆ ond- ⋆ klimat- ⋆ efemer- ⋆ daŭr- ⋆ ĉiel- ⋆ ark- ⋆ tempesto- ⋆ uragan- ⋆ ciklon- ⋆ prognoz- ⋆ sezon ⋆ printemp- ⋆ somer- ⋆ aŭtun- ⋆ vintr-

Słownictwo

• vetero – pogoda

• 
  słońce – suno
• 
  nubo – chmura
• 
  vento – wiatr
• 
  pluvo – deszcz
• 
  neĝo – śnieg
• 
  fulmo – piorun
• 
  temperaturo – temperatura

W typowy dla esperanta sposób z powyższych rzeczników możesz utworzyć przymiotnik (-a), przysłówek (-e) i często czasownik (i) o ile dana forma ma w przypadku danego rdzenia sens.

• suno – słońce
• suna – słoneczny
• sune – słonecznie

• nubo – chmura
• nuba – pochmurny
• nube – pochmurnie

• vento – wiatr
• venta – wietrzny
• vente – wietrznie
• venti – wiać

• pluvo – deszcz
• pluva – deszczowy
• pluve – deszczowo
• pluvi – padać (o deszczu)

• neĝo – śnieg
• neĝa – śnieżny
• neĝi – padać (o śniegu)

• nebulo – mgła
• nebula – mglisty
• nebule – mgliście

• hajlo – grad
• fulmo – piorun
• tondro – grzmot
• grado de Celsio / celsia grado – stopień Celsjusza

• varma – ciepły
• varmo – ciepło

• varmega – gorący
• varmego – gorąco

• malvarma, frida – zimny
• malvarmo – zimno
• malvarmeto – chłód

• varmondo – upał, fala upałów (ondo – fala)
• frosto – mróz

• efemera, nedaŭra, pasema – przelotny
• ĉielo – niebo
• ĉielarko – tęcza
• tempesto – burza
• uragano – huragan
• ciklono – cyklon
• veterprognozo – prognoza pogody
• klimato – klimat

Pory roku

• sezono - pora roku
• printempo - wiosna
• somero - lato
• aŭtuno - jesień
• vintro - zima

Przykładowe zdania

• Kia vetero estos morgaŭ? – Jaka będzie pogoda jutro?
• Estos malbona vetero. – Będzie brzydka pogoda
• Estos bona vetero. – Będzie ładna pogoda
• Estas malvarme. – Jest zimno
• Estas varme. – Jest ciepło
• Estis tre varme hieraŭ. – Wczoraj było bardzo gorąco.
• Estas tre sune hodiaŭ. – Jest dzisiaj bardzo słonecznie.
• Estas tre nuba hodiaŭ. – Dzisiaj jest bardzo pochmurno.
• Estas forta vento hodiaŭ – Jest dzisiaj silny wiatr.
• Kiom da gradoj estas hodiaŭ? – Ile mamy dziś stopni?
• Estas dudek celsia grado – Jest 20 stopni celcjusza.
• La termometro montras dudek gradojn super la nulo. – Termometr pokazuje dwadzieścia stopni powyżej zera.
• Pluvos. – Będzie padać deszcz.
• Neĝas. – Pada śnieg.
• Hieraŭ hajlis. – Wczoraj padał grad
• En somero ni trovas malvarmeton en densaj arbaroj. – Latem odnajdujemy chłód w gęstych lasach
• La ĉielo estas blua. - Niebo jest niebieskie.