(skr. od ang. aperture – przysłona) półautomatyczny program wyboru warunków ekspozycji, zwany preselekcją przysłony, w którym ustala się ręcznie przysłonę, a aparat sam dobiera czas ekspozycji, a w przypadku aparatów cyfrowych również czułość ISO
AF
patrz autofocus
AF-A
tryb automatyczny autofocusu - działa jak AF-S, ale po wykryciu ruchu działa jak AF-C
AF-C
tryb ciągły autofocusu
AF-I, AF-F
tryb pracy autofocusu służący do fotografowaniu przedmiotów w ruchu, polegający na podążaniu ostrości za obiektem dzięki przewidywaniu ruchu obiektu
AF-S
w autofocusie – tryb preselekcji ostrości - po ustawieniu ostrości, blokuje ją
Aberracja
niedoskonałość obrazu wynikająca z konstrukcji obiektywu; wyróżnia się m.in. aberrację chromatyczną, sferyczną, astygmatyzm, dystorsję, komę
Aberracja chromatyczna
niedoskonałość obrazu wynikająca z konstrukcji obiektywu, polegająca na powstawaniu barwnych obwódek wokół krawędzi przedmiotów, szczególnie widoczna na brzegach kadru
Apertura
patrz: przysłona
Autofocus
mechanizm automatycznego ustawiania ostrości zdjęć; działa na zasadzie detekcji kontrastu lub detekcji fazy
długość promieniowania światła decydująca o wrażeniu koloru
Balans bieli
ogólna korekta barw (dostosowanie do temperatury barwowej źródła światła oświetlającego fotografowaną scenę) stosowana w aparatach lub przy wywoływaniu zdjęć, służąca lepszemu ich oddaniu
Blik
mały krąg świetlny widoczny na zdjęciu, który nie występował naturalnie lecz pochodzi z odbić wewnętrznych soczewek obiektywu
rodzaj plastikowej osłony na aparat, zabezpieczającej go mechanicznie i przeciwdeszczowo
Camera obscura
najprostszy, możliwy aparat, w formie pudła z dziurką
CF (CompactFlash)
jeden z typów kart pamięci, stosowany głównie w lustrzankach
Ciemnia
całkowicie zaciemnione pomieszczenie, w którym można bezpiecznie wywoływać zdjęcia
CMYK
jedna z przestrzeni kolorów oparta na czterech barwach podstawowych (cyan, magenta, yellow, black)
Czułość
wrażliwość matrycy lub filmu fotograficznego na padające na nie światło podawana w ściśle zdefiniowanej skali; współcześnie najczęściej używa się skali zgodnej z normami ISO gdzie dwukrotnie większa liczba oznacza dwukrotnie większą czułość (dawniej była to amerykańska norma ASA - tożsama z ISO, lub niemiecka skala - DIN - gdzie dwukrotne zwiększenie czułości to był wzrost na skali o 3)
chemiczny materiał światłoczuły, zwykle w formie rolki, na którym rejestrowane są zdjęcia w aparatach analogowych
Filtr fotograficzny
szkiełko o określonym zabarwieniu lub polaryzujące światło, które zakłada się na obiektyw w czasie wykonywania zdjęcia
Flara świetlna
efekt świetlny w formie zwykle krzyża lub gwiazdy, który nie występował naturalnie lecz jest widoczny na zdjęciu na skutek odbić wewnętrznych od soczewek obiektywu
Flesz
zobacz: lampa błyskowa
Fotoreportaż
seria zdjęć wykonanych z "natury" bez pozowania, ilustrująca określone zdarzenie
Fotoreporter
fotograf specjalizujący się w wykonywaniu zdjęć bez pozowania, pracujący w terenie w celu dokumentowania określonych zdarzeń
zakres odległości od płaszczyzny ostrości w kierunku do i od obiektywu, w którym fotografowane obiekty zostaną oddane na zdjęciu ostro
Głębia bitowa
liczba bitów za pomocą których zapisany jest pojedynczy piksel obrazu w plikach cyfrowych; decyduje o maksymalnej liczbie barw/odcieni szarości, które mogą być zapisane w pliku.
Gorąca stopka
złącze umożliwiające szybkie połączenie i komunikację aparatu z zewnętrzną lampą błyskową
(high dynamic range, high dynamic range image) technika tworzenia obrazów o bardzo dużym zakresie tonalnym, wykraczającym poza możliwości rejestracji matrycy/filmu, przekraczającym 4 stopnie ekspozycji, tworzonych przez sumowanie kilku zdjęć tego samego kadru wykonywanych w różnych warunkach ekspozycji; jednocześnie nazwa plików o bardzo dużej głębi bitowej zawierających dane pochodzące z kilku zdjęć tego samego kadru
określenie potoczne najprostszego aparatu fotograficznego posiadającego wyłącznie automatyczny tryb pracy
ICC, profil
profil korekty barw monitora, drukarki, skanera lub aparatu fotograficznego, korygujący sposób prezentacji/zapisu barw przez dane urządzenie do norm określonej przestrzeni barw (zwykle sRGB).
wycinek ogólnego obrazu, który jest zarejestrowany przez aparat fotograficzny; kadry na ogół mają kształt prostokąta lub kwadratu; również jedna klatka filmu analogowego
Kanał barw
w plikach cyfrowych - ta część informacji o jasności pikseli, która dotyczy jednej z barw podstawowych
Karta pamięci
wymienna, prostokątna lub kwadratowa karta wykonana z tworzywa sztucznego i elementów elektronicznych, w których zapisywane są pliki ze zdjęciami rejestrowanymi przez aparat cyforwy
Klisza fotograficzna
Zobacz: Film
Klonowanie
technika retuszu polegająca na kopiowaniu i przenoszeniu fragmentów zdjęcia w inne jego miejsce
Kolor
ogólne wrażenie wzrokowe, na które składa się barwa, nasycenie i jasność
Kompakt
zwarty aparat fotograficzny zazwyczaj z niewymiennym obiektywem
Kompresja
technika zmniejszania rozmiarów plików cyfrowych, w których zapisane jest zdjęcie; stratna wiąże się z nieodwracalną utratą części informacji i obniżeniem jakości zdjęcia; bezstratna nie powoduje straty jakości zapisywanego zdjęcia
Kontrast
różnice gęstości optycznej, w jakich zostaną odtworzone na obrazie różnice tonalne fotografowanego obiektu.
Koreks
urządzenie do wywoływania i utrwalania filmów światłoczułych
Kuweta
płaskie naczynie służące do wywoływania i utrwalania zdjęć w specjalnych roztworach
Krzywa korekty kolorów (jasności, nasycenia)
wykres przedstawiający zmianę barw, jasności lub nasycenia jaka została lub zostanie dokonana na pliku cyfrowym przez program do obróbki zdjęć
lampa zdolna do oświetlenia otoczenia aparatu fotograficznego w bardzo krótkim ale intensywnym błysku światła
Liczba przewodnia
miara zasięgu błysku lampy błyskowej; czym większa tym większy obszar może być skutecznie doświetlony przez lampę; dla danej czułości (ISO), LP = odległość (m) * przysłona (F); wyrażana w metrach
Lustrzanka
aparat fotograficzny, w którym można oglądać obraz w wizjerze bezpośrednio przez obiektyw; nazwa pochodzi od uchylnego lustra, które przed wykonaniem zdjęcia odbija obraz z obiektywu i przesyła go przez układ pryzmatów i soczewek na matówkę; rozróżniamy lustrzanki jedno-obiektywowe i dwuobiektywowe - w tych ostatnich lustro jest stałe, do obserwacji służy dodatkowy obiektyw
w aparatach cyfrowych : w pełni ręczny program wyboru warunków ekspozycji, w którym samemu ustala się przysłonę i czas ekspozycji
Makro (makrofotografia)
fotografia zbliżeniowa, w której obiekty rejestrowane są w skali 1:1 lub większej
Matryca światłoczuła
element elektroniczny występujący w aparatach cyfrowych, który przekształca docierający do niego z obiektywu obraz na serię sygnałów elektrycznych, które następnie przetwarzane są w plik cyfrowy za pomocą procesora obrazu
MS (memory stick)
jeden z rodzajów karty pamięci stosowany w aparatach firmy Sony
Migawka
urządzenie mechaniczne w aparatach fotograficznych, które decyduje o czasie ekspozycji, poprzez otwieranie i zamykanie dostępu światła do elementu światłoczułego (filmu lub matrycy); rozróżniamy dwa rodzaje migawki mechanicznej: centralną i szczelinową, ta ostatnia może mieć przebieg poziomy (już w zasadzie niestosowana) lub pionowy; bywa też migawka elektroniczna, stosowana z reguły w aparatach kompaktowych - matryca jest cały czs oświetlona, jedynie odczyt sygnału następuje przez określony czas
stopień intensywności kolorów mierzony przewagą jednej z barw podstawowych tworzących barwę do pozostałych barw
Negatyw
zdjęcie lub film złożony z barw dopełniających, lub o odwróconej jasności, względem naturalnego obrazu; z negatywu przez naświetlanie przezeń papieru fotograficznego można uzyskać obraz właściwy, czyli pozytyw
Niedoświetlenie
sytuacja, w której na zdjęciu występują ciemne obszary nie zawierające informacji, wynikające z faktu, że do elementu światłoczułego dotarło za mało światła aby poprawnie zarejestrować obraz
zestaw soczewek, w obudowie, przez który przechodzi światło tworzące obraz rejestrowany przez aparat
Odbitka
kopia zdjęcia wykonana przez naświetlanie przez negatyw papieru fotograficznego; zdjęcie papierowe otrzymane w fotolabie lub przy pomocy drukarki fotograficznej, z pliku cyfrowego
Ogniskowa
odległość optycznego środka obiektywu od punktu, w którym skupione zostaną równoległe promienie świetlne przechodzące przez obiektyw
Ostrość
jakość odwzorowywania krawędzi i drobnych detali na zdjęciu
w aparatach cyfrowych półautomatyczny program doboru warunków ekspozycji, w ramach którego wybiera się jedną z par wartości: czas naświetlania / przysłona, z których wszystkie teoretycznie powinny dawać poprawnie naświetlone zdjęcie
Panorama
obraz tworzony poprzez sklejenie krawędziami kilku zdjęć
Panoramowanie
podążanie obiektywem za ruchomym obiektem w trakcie wykonywania zdjęcia po to aby wyszedł on ostro na poruszonym tle
Pejzaż
zdjęcie przedstawiające ogólny widok otoczenia bez szczególnego koncentrowania się na jednym obiekcie
Perspektywa
sposób odwzorowywania trójwymiarowej przestrzeni na płaskim zdjęciu, poprzez takie ujęcie aby było widać obiekty o ostrych, zbiegających się do jednego punktu w kadrze krawędziach; lub aby na zdjęciu występował ciąg podobnych obiektów prowadzący wzrok widza "w głąb" obrazu
Piksel
pojedynczy, najmniejszy możliwy, kwadratowy lub prostokątny fragment obrazu zapisanego cyfrowo; pojedynczy piksel może mieć tylko jedną barwę, jasność i nasycenie; obrazy cyfrowe tworzone są z pikseli tak jak obrazy mozaikowe są tworzone z pojedynczych kamyków
Portret
zdjęcie, którego głównym tematem jest pojedynczy człowiek
Powiększalnik
urządzenie składające się z lampy umieszczonej nad stolikiem, które służy do naświetlana papieru fotograficznego przy produkcji odbitek z negatywów
Pozytyw
zdjęcie lub slajd o jasności i kolorystyce odpowiadającej rzeczywistości; patrz też negatyw
Procesor obrazu
urządzenie elektroniczne w aparatach cyfrowych, które przekształca sygnały elektryczne z matrycy światłoczułej w plik cyfrowy, w którym zapisane jest zdjęcie
Prześwietlenie
sytuacja, w której na zdjęciu występują białe plamy nie zawierające informacji o obrazie, wynikające z faktu, że do elementu światłoczułego dotarło za dużo światła aby poprawnie zarejestrować obraz
Przestrzeń barw
zakres wszystkich barw, które mogą być zapisane przy określonej głębi bitowej i wyborze określonych barw podstawowych
Przysłona
urządzenie mechaniczne, które zasłania część otworu obiektywu, dzięki czemu można regulować ilość światła docierającą do wnętrza aparatu oraz sterować => głębią ostrości
Punkt pomiaru ostrości
fragment obrazu, który autofocus aparatu wykorzystuje do ustalenia ostrości zdjęcia
format zapisu cyfrowego obrazu, w którym aparat zapisuje surowe dane z matrycy światłoczułej bez dokonywania kompresji stratnej ani żadnej innej formy przetwarzania obrazu
Redukcja szumów
operacja przetwarzania obrazu prowadząca do usunięcia z niego zakłóceń elektronicznych powstałych na skutek elektronicznego przetwarzania obrazu
Retusz
zespół czynności na zdjęciu, służący usunięciu z niego niepożądanych obiektów
RGB
jedna z przestrzeni barw, w której kolory są komponowane z trzech podstawowych barw: czerwonej (red), zielonej (green) i niebieskiej (blue)
Rybie oko
obiektyw o bardzo krótkiej ogniskowej, w którym skrajnie szeroki kąt widzenia (180 °) okupiony jest silną kołową, dystorsją geometryczną
w aparatach cyfrowych : półautomatyczny program wyboru warunków ekspozycji, w którym ustala się ręcznie czas naświetlania a aparat sam dobiera wartość przysłony
SD (secure digital)
jeden z formatów kart pamięci - najpopularniejszy w aparatach kompaktowych i amatorskich lustrzankach cyfrowych
Soczewka
blok przezroczystego materiału (szkła lub tworzywa sztucznego) uformowany w taki sposób, że skupia lub rozprasza przechodzące przez nie światło; podstawowy element konstrukcyjny obiektywów fotograficznych
Skaner
urządzenie służące do zamiany obrazów analogowych na postać cyfrową - wynik można wydrukować lub zapisać w pamięci komputera
Stabilizacja obrazu
mechanizm wbudowany w aparat lub obiektyw, który stara się zapobiegać wykonywaniu zdjęć "poruszonych" poprzez wymuszanie drobnych ruchów soczewek lub matrycy światłoczułej, skierowany przeciwnie do kierunku ruchu aparatu w trakcie wykonywania zdjęcia
Statyw
urządzenie służące do mocowania aparatu w stabilnej pozycji
Stopień ekspozycji (EV - Exposure Value (ang.))
ogólna miara warunków ekspozycji, w której wyskalowane są światłomierze fotograficzne
Szum
zakłócenia w postaci drobnych plamek (ziarna) widoczne na zdjęciu, które nie występowały w naturze lecz są skutkiem wzmocnienia obrazu z matrycy światłoczułej lub struktury kliszy fotograficznej; patrz: ziarno
obiektyw o długiej ogniskowej (z reguły ponad 100mm) służący do wykonywania zdjęć z dużej odległości
Tripod
statyw, który ma trzy nogi
TTL
(through the lens) system pomiaru ostrości i warunków oświetleniowych bezpośrednio przez obiektyw aparatu a nie za pośrednictwem zewnętrznych czujników
proces wymywania z filmu lub papieru fotograficznego zbędnego materiału światłoczułego z pozostawieniem tego, który uległ rozkładowi w wyniku wywoływania; w rezultacie uzyskuje się film lub zdjęcie, które można trwale przechowywać bez ryzyka zaświetlenia
przyrząd optyczny umożliwiający podgląd kadru przed jego zarejestrowaniem
Wężyk spustowy
urządzenie mechaniczne w postaci cienkiej linki za pomocą którego można zwalniać migawkę bez dotykania aparatu. W aparatach cyfrowych przewody elektryczne - umieszczonym na ich końcu przyciskiem można włączyć AF i wyzwolić migawkę
Winietowanie
zjawisko nierównego naświetlenia powierzchni zdjęcia wynikające zwykle z wad konstrukcji obiektywu
Wywołanie
proces chemiczny, w wyniku którego utajony obraz na filmie lub papierze fotograficznym ulega pełnemu ujawnieniu
Wyzwalacz
urządzenie mechaniczne lub częściej mechaniczno/elektroniczne uruchamiające i kontrolujące działanie migawki aparatu
