Hindi/Tryb rozkazujący
Wyróżniamy pięć form trybu rozkazującego:
Forma pierwsza: Odnosi się do zaimka 2 os. l. poj. तु i składa się z samego czasownika, np.
जाना - iść = जा - idź!
खाना - jeść = खा - jedz!
Formy tej nie używa się zbyt często ze względu na poufałość lub obraźliwe zachowanie w stosunku do drugiej osoby.
Forma druga: Odnosi się do zaimka 2 os. l. mn; tworzona jest przez dodanie do tematu czasownika końcówki - ओ-o, np.
पढ़ना - czytać = पढ़ो - czytajcie!
Czasowniki, w których temat zakończony jest na -ओ nie przyjmują końcówki, lecz odmieniają się tak jak liczba pojedyncza drugiej osoby, np.
होना - być = हो - bądźcie!
Jednak poprawne jest również użycie tej formy:
होना - होओ = bądźcie!
Forma trzecia: Zaimek आप posiada dwie formy trybu rozkazującego. Pierwszą formę grzecznościową tworzy się przez dodanie do tematu czasownika końcówki -इए/इये (ie/iye), np.
करना - móc, potrafić = कीजिए - proszę zrobić!
छूना - dotykać = छुइए - proszę dotknąć!
Druga forma polega na dodaniu do tematu czasownika końcówki -इएगा/-इयेगा (iega/iyega), np.
लिखना - pisać = लिखिएगा - bardzo proszę napisać!
Forma czwarta: Kolejną formą trybu rozkazującego jest bezokolicznik. Może on się odnosić do wszystkich zaimków 2 os. Wyraża on konkretne polecenie lub rozkaz, jak również polecenia o charakterze ogólnym.
हमेशा सच बोलना - hameśa sać bolnaa - Zawsze mów(ić) prawdę!
Forma piąta: Imiesłów przysłówkowy uprzedni tworzony jest przez dodanie do tematu czasownika sufiksu kar - कर ke - के lub karke - करके. Najczęstszym polskim odpowiednikiem jest imiesłów uprzedni -łszy/-wszy, jednak zdarza się, że odpowiada on imiesłowowi współczesnemu -ąc.
Kategoria: Hindi