Hindi/postpozycje

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Postpozycja jest to umieszczenie wyrazu pomocniczego po rzeczownikach lub zaimkach. W języku hindi mamy do czynienia z wieloma postpozycjami. Postpozycje w tym języku stanowią odrębną klasę wyrazów, jednak nie stosuje się ich samodzielnie - połączenie takie zazwyczaj odpowiada formom deklinacyjnym języka polskiego lub wyrażeniom przyimkowym. Postpozycje dzielimy na proste i złożone.

Postpozycje proste pełnią podwójną funkcję. Z jednej strony pełnią rolę wykładników składniowych, a z drugiej przypominają polskie przyimki (mają swoje odrębne znaczenie).

Postpozycje złożone składają się z dwóch części postpozycji ka lub se oraz rzeczownika, przyimka, przysłówka czy imiesłowu.

Oto tu są postpozycje podstawowe, które nieco pokrywają się z polskimi przypadkami, lecz przeciwnie niż w języku polskim one mają ustalone i bardzo logiczne znaczenia.

का [ka][edytuj]

  • oznacza posiadacza lub powiązanie
  • odmienia się przez rodzaje; rodzaj i forma zgadzają się z następującym rzeczownikiem.
rodzaj męski, liczba pojedyncza rodzaj żeński, liczba pojedyncza rodzaj męski, liczba mnoga rodzaj żeński, liczba mnoga
mianownik का [ka] की [kee] के [ke] की [kee]
przypadek ukośny के [ke] के [ke] की [kee] की [kee]


को [ko][edytuj]

Jest przybliżonym odpowiednikiem polskiego celownika.

Oznacza:

  • odbiorcę przedmiotu czynności
  • cel lub przeznaczenie
  • temat będący przedmiotem czynności
  • doświadacza danej emocji lub stanu
  • kogoś objętego obowiązkiem (połączone z formą czasownika होना (być).

Przykłady[edytuj]

  • बच्चे को दो। [bachche ko do] - Daj dziecku.
  • पीने को कुछ [peene ko kuchh] - coś do picia
  • उसको मैं देखा रहा हूँ। [usko main dekha raha hoon] - Jego/Ją widzę.
  • मित्र को दर्द रहा है। [mitr ko dard raha hai] - Boli przyjacielowi.
  • मुझको/मुझे जाना है। [mujhko/mujhe jaana hai] - Muszę iść. (Uwaga: zaimki mogą mieć nieco odmienne reguły; zobacz Hindi/przypadki.

ने [ne][edytuj]

Służy do oznaczenia wykonawcy czynności (jeśli czasownik jest przechodni) w czasach perfekt oraz w czasie przeszłym dokonanym.

Przykłady[edytuj]

  • इस मनुष्य ने पुस्तक पढ़ा है। [is manushya ne pustak padha hai] (czas teraźniejszy perfekt) - Ten człowiek przeczytał książkę. z odniesieniem do teraz
  • इस मनुष्य ने पुस्तक पढ़ा था। [is manushya ne pustak padha tha] (czas przeszły perfekt; czas zaprzeszły)- Ten człowiek przeczytał był książkę. z odniesieniem do późniejszego przeszłym działania/zdarzenia
  • इस मनुष्य ने पुस्तक पढ़ा होगा। [is manushya ne pustak padha hoga] (czas przyszły perfekt) - Ten człowiek przeczyta książkę. z odniesieniem do późniejszego przyszłego działania/zdarzenia.
  • इस मनुष्य ने पुस्तक पढ़ा। [is manushya ne pustak padha] - Ten człowiek przeczytał książkę.

में [mein][edytuj]

Jest przybliżonym odpowiednikiem polskiego przyimka w.

Oznacza:

  • położenie wewnątrz
  • ogólnie położenie
  • ruch do wewnątrz

पर/पे [par]/[pe][edytuj]

Jest przybliżonym odpowiednikiem polskiego przyimka na.

Oznacza:

  • położenie na powierzchni
  • częsty odpowiednik angielskiego on.

से [se][edytuj]

Jest przybliżonym odpowiednikiem polskiego narzędnika lub w większym stopniu łacińskiego ablatywu.

Oznacza:

  • narzędzie czynności
  • wykonawcę w stronie biernej
  • punkt wyjścia
  • pochodzenie

तक [tak][edytuj]

Jest odpowiednikiem polskiego aż do.

सा [sa][edytuj]

Służy do wyrażania podobieństwa.