Historia dla gimnazjum/Kongres wiedeński

Zasady kongresu wiedeńskiego

Po ostatecznej klęsce Napoleona członkowie zwycięskiej koalicji we wrześniu 1814 roku zebrali się na kongresie w Wiedniu, aby przywrócić ład w Europie i rozstrzygnąć dalszy los państw popierających niegdyś Bonapartego. Decydujący głos należał przede wszystkim do cara Aleksandra I, ministra spraw zagranicznych Anglii Robera Castlereagha, króla Prus Fryderyka Wilhelma III i cesarza Austrii Franciszka I Habsburga. Podczas kongresy uznano, że aby zapobiec chaosowi należy postępować zgodnie z koncepcją legitymizmu. Według niej prawa dynastii są dziedziczne i nienaruszalne, gdyż źródłem władzy monarszej jest wola Boga. Dlatego też poddani muszą być władcy posłuszni i nie mogą go zdetronizować. Zgodnie z tymi zasadami uznano obalenie władców we Francji, w Hiszpanii czy w Neapolu za bezprawne i dokonano w tychże państwach restauracji, czyli przywrócenia monarchii.

Postanowienia kongresu wiedeńskiego

• połączono Belgię i Holandię, tworząc Królestwo Zjednoczonych Niderlandów.
• do Prus przyłączono Nadrenię, Westafalię, 2/5 ziem Saksonii, Pomorze Zachodnie z wyspą Rugią oraz zachodnią część Księstwa Warszawskiego z Poznaniem.
• pod przewodnictwem Austrii powstał tzw. Związek Niemiecki, skupiający 34 państewka i 4 wolne miasta w Rzeszy. Austria Habsburgów objęła swoimi wpływami także państewka włoskie.
• powstała tzw. Rzeczpospolita Krakowska - wolne miasto Kraków. Przyczyną tego była niezgoda Austrii, Prus i Rosji co do dalszych losów Krakowa. Państewkiem rządziły wszystkie te trzy państwa.
• większość ziem polskich (prócz Wielkopolski) przejęła Rosja.

Święte Przymierze

Aby zachować ład w Europie z inicjatywy władców Rosji, Prus i Austrii powstało tzw. Święte Przymierze - silny sojusz, oparty na zasadach chrześcijańskich (dlatego nie zaproszono do niego Turcji). Należała do niego większość europejskich państw, jednakże bez Anglii. Aktu przymierza nie podpisał także papież. Święte Przymierze miało umacniać postanowienia kongresu wiedeńskiego i nie dopuszczać do naruszenia jego zasad i decyzji, nawet jeżeli miałoby to się wiązać z interwencją zbrojną. Sojusz nie przetrwał jednak długo i rozpadł się ostatecznie w 1849 roku.