Historia dla gimnazjum/Początki demokracji szlacheckiej
Demokracja szlachecka w Rzeczypospolitej
[edytuj]U schyłku średniowiecza rycerstwo odgrywało coraz ważniejszą rolę w państwie, uzyskiwało coraz to większą władzę, i w końcu przekształciło się w szlachtę. W Polsce wewnątrz tego stanu panowała równość. Każdy kto wywodził się z rodziny szlacheckiej i posiadał własny herb mógł korzystać z przywilejów, czyli udogodnień i praw swojego szlacheckiego stanu. Po wygaśnięciu dynastii Piastów to ona miała wpływ na wybór nowego władcy. Przywileje były nadawane przez kolejnych władców w zamian za udział w wojnach bądź poparcie królewskiej polityki. Najważniejsze z nich zwiększały wpływy polityczne szlachty, a więc jej wpływ na rządy. Przywileje wkrótce stały się fundamentem demokracji szlacheckiej. Poprzez liczne udogodnienia szlachta polska osiągnęła wysoką pozycję w państwie, w porównaniu do innych krajów europejskich.
 |
Szlachta - (z niem. Geschlecht) wyższa warstwa społeczna, wywodząca się ze stanu rycerskiego w społeczeństwie feudalnym. |
|
Rzeczpospolita - (z łaciny res publica - rzecz publiczna) - republika, forma ustroju, w którym władzę sprawują przedstawiciele społeczeństwa (np. w Rzeczpospolitej szlacheckiej - przedstawiciele szlachty. |
_-_02.png)
Sejmiki Ziemskie
[edytuj]Od XV w. w Polsce szlachta z każdego województwa organizowała zjazdy, tzw. sejmiki ziemskie. Na nich omawiano wysokość podatków lokalnych, zbierano kandydatów na urzędy ziemskie lub omawiano lokalne problemy, np. budowę mostu bądź kościoła. Przede wszystkim sejmiki zwoływano, aby wybrać posłów (reprezentantów na sejm), następnie rozliczano ich z powierzonej im misji. Taki poseł, gdy przyjeżdżał na sejm miał swoją listę postulatów, które miał na nim przedstawić. Dostawał on również określony sposób głosowania w różnych sprawach. Najczęściej miejscem na sejmiki ziemskie wybierano kościół.
