Historia dla gimnazjum/Polska pierwszych Piastów – powtórzenie

• Państwo Polan ukształtowało się w X wieku.
• Około 960 roku władcą został Mieszko I. Księstwo polańskie obejmowało już wtedy tereny Wielkopolski, Kujaw i Mazowsza.
• Mieszko zawarł sojusz z Czechami, poślubił czeską księżniczkę Dobrawę i przyjął chrzest, włączając kraj Polan w krąg kultury europejskiej.
• Jego syn i następca, Bolesław Chrobry kontynuował politykę ojca, umacniając pozycję Polski na arenie międzynarodowej. Wsparł misję biskupa Wojciecha w 997 roku do kraju pogańskich Prusów, podczas której duchowny poniósł męczeńską śmierć. Wkrótce został kanonizowany, a jego postać otoczono kultem.
• W 1000 roku do Polski przybył cesarz Otton III (zjazd gnieźnieński). Utworzone zostało wtedy arcybiskupstwo w Gnieźnie i trzy biskupstwa. Wzmocniło to prestiż naszego kraju i jego władcy, oraz zapewniło polskiej metropolii niezależność od Kościoła niemieckiego.
• Panowanie Chrobrego wypełniły wojny z Niemcami, którym odebrał ziemie Milska i Łużyc. W 1018 roku, po zakończeniu konfliktu z nimi książę wyprawił się na Ruś i zdobył oraz ograbił Kijów. Włączył też do swego kraju tereny, zwane Grodami Czerwińskimi.
• Zwieńczeniem panowania Bolesława była jego koronacja w 1025 roku. Wtedy to pierwszy król Polski zmarł. Władcą został jego syn Mieszko II, który niezwłocznie się koronował.
• W 1031 roku potęga Polski załamała się, kiedy zaatakowali ją Rusini i Niemcy (książę kijowski Jarosław Mądry i cesarz Konrad II). Król Mieszko II poniósł klęskę i musiał ratować się ucieczką za granicę.
• Okres po wygnaniu Mieszka II to czas chaosu na ziemiach polskich. Doszło wtedy do buntów możnych, powstania chłopów oraz tzw. rebelii pogańskiej, w wyniku której chrześcijaństwo w naszym kraju prawie upadło. Dodatkowo w 1038 roku na Polskę napadł i spustoszył ją książę czeski Brzetysław II, który dotarł aż do Poznania i Gniezna.
• Czas anarchii zakończył się wraz z powrotem syna Mieszka II i prawowitego następcy Kazimierza Odnowiciela w 1039 roku, który szybko zdołał odzyskać Małopolskę i Wielkopolskę. Zmuszony on został przenieść stolicę do Krakowa, gdyż Gniezno i Poznań były doszczętnie zniszczone. Po kilku latach Kazimierz odzyskał także Śląsk i Mazowsze.
• Syn Odnowiciela, Bolesław Szczodry (Śmiały) kontynuował dzieło odbudowy państwa, wzorując się na swoim pradziadku Bolesławie Chrobrym.
• Szczodry w 1076 koronował się na króla Polski, jednak jego zatarg z możnymi (szczególnie z biskupem Stanisławem) doprowadził do jego wygnania. Władzę objął jego brat Władysław Herman.
• Władysław Herman był nieudolnym władcą, pozostającym pod wpływem wszechwładnego wojewody Sieciecha.
• Po śmierci Hermana w 1102 roku kraj podzielony został pomiędzy dwóch jego synów: Zbigniewa i Bolesława Krzywoustego. Doszło między nimi do wojny, z której zwycięsko wyszedł Bolesław.
• Krzywousty zdołał odeprzeć w 1109 roku najazd cesarza. Podczas swoich rządów opanował Pomorze. Przed śmiercią wydał dokument, zgodnie z którym po jego śmierci kraj miał zostać podzielony pomiędzy jego synów:

Władysław Wygnaniec - Śląsk, Bolesław Kędzierzawy - Mazowsze, Mieszko Stary - Wielkopolska, Henryk Sandomierski - ziemię Sandomierza. Bolesław Krzywousty zmarł w 1138 roku.

• Społeczeństwo polskie w czasach pierwszych Piastów dzieliło się na kilka grup, spośród których najliczniejsi byli wolni chłopy. Osobne stany stanowiło rycerstwo, które wywodziło się z drużyny księcia i duchowieństwo.
• Kraj podzielony był na kasztelanie - okręgi grodowe, w których skład wchodziły opola - zespoły kilku, kilkunastu wsi.