Historia powszechna/Asyryjczycy

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.
Mapa imperium Asyryjskiego. Na mapie zaznaczone największe miasta tego państwa.
Rozwój terytorialny imperium Asyryjskiego na przestrzeni dziejów

Jest to bliskowschodni lud pochodzenia semickiego, który na początku II tysiąclecia p.n.e. osiedlił się w północnej Mezopotamii (obecnie północny Irak). Asyryjczycy słynęli z waleczności i okrucieństwa, ale dbali też o rozwój kultury i sztuki Na asyryjskiej kulturze wzorowały się kraje Bliskiego Wschodu.

Organizacja państwa[edytuj]

Stworzone przez Asyryjczyków państwo ze stolicą w Niniwie (okolice obecnego Mosulu) istniało od początków II tysiąclecia do 612r. p.n.e. Inne główne miasta Asyrii: Aszur, Kalchu, Durr Szarrukin. Asyria była o ustroju teokratycznym - król był jednocześnie najwyższym kapłanem. Członkowie rady królewskiej wywodzili się z uprzywilejowanej warstwy wojowników (dzierżawców królewskich, mających obowiązek służby wojskowej i składania danin). Ziemię uprawiali rolnicy i ludność zależna. Rozwój Assyrii opierał się na rolnictwie i handlu gdyż przez miasta asyryjskie przebiegały główne szlaki handlowe łączące Zatokę Perską z Morzem Śródziemnym. Ponadto państwo czerpało ogromne zyski z wypraw wojennych.

Największe imperium ówczesnego świata[edytuj]

Asyryjskie wojsko słynęło z odwagi i okrucieństwa, W wyników podbojów początkowych w połowie VII w. p.n.e. powstało największe imperium jakie dotychczas widziano. Asyryjczycy opanowali całą Mezopotamię, Lewant, Palestynę, Izrael, Cypr a także Egipt, który jednak utracili po 15 latach. Na zdobytych terenach zostały utworzone prowincje zobowiązane do składania corocznych danin. Asyryjczycy swym imperium rządzili bardzo surowo, nieraz deportując i mordując buntowników.

Ubiór króla i wyższej warstwy społecznej w Asyrii

Architektura i sztuka[edytuj]

Miasta asyryjskie były otoczone murami oraz fosami, W najbardziej chronionym punkcie znajdowała się otoczona odrębnym murem cytadela, wewnątrz której mieścił się kompleks pałacowy i świątynia. Mury często były pozbawione otworów okiennych. Do budowy Asyryjczycy, oprócz gliny często stosowali także kamień. Charakterystyczną cechą pałaców w Kalchu i Niniwie były tzw. ortostaty, czyli czworoboczne płyty z kamienia lub alabastru, którymi wykładano i zdobiono dolne części ścian. Płyty były pokryte bogatymi reliefami (płaskorzeźbami) o tematyce wojennej. Płaskorzeźba to najbardziej rozpowszechniony gatunek sztuki asyryjskiej. Wśród nich arcydziełami są reliefy przedstawiające sceny polowań. Płaskorzeźby o tematyce religijnej nawiązują między innymi do magicznych obrzędów związanych z zaklinaniem deszczu, odsunięciem groźby powodzi. Ciekawe są też reliefy zdobiące przedmioty codziennego użytku, wykonane z kości słoniowej, złota, brązu oraz małe pieczęcie wykonane z kamieni półszlachetnych. Asyryjskie reliefy charakteryzują się precyzją, przejrzystą kompozycją, znajomością anatomii zwierząt i bardzo dobrze wyobrażonym ruchem. Nowym elementem w sztuce były portale, ozdobne obramowania drzwi lub bram. Umieszczano w nich tzw. lamassu - strażników bramy. Są to kamienne postaci uskrzydlonych byków lub lwów o ludzkich głowach.

Lista królów Asyrii[edytuj]

Aszurdan II(934-912 p.n.e) Adadnihari II(911-891) Tulkultinurta II(890-884) Aszurnasirpal II(883-859) ...

Szczyt potęgi Asyria osiągnęła za panowania Sargonidów (koniec VIII w. - VII w. p.n.e.). Rozbudowano wówczas znacznie sieć kanałów nawadniających i zakładano liczne ogrody i osady. Te zamiłowania i osiągnięcia w ogrodnictwie przeszły do legendy w postaci wiszących ogrodów Semiramidy, zaliczanych do siedmiu cudów świata. Słynne wiszące ogrody były w rzeczywistości zakładane na płaskich dachach i tarasach.