Historia powszechna/Starożytna Japonia
Starożytna Japonia
Czasy prahistoryczne[edytuj]
Środowisko w epoce paleolitu[edytuj]
Wyspy japońskie były prawdopodobnie wielokrotnie w przeszłości połączone z kontynentalną Azją, szczególnie w czasie najzimniejszych okresów epoki lodowcowej, kiedy to poziom mórz obniżył się o około 100-120 m. Przeczyć połączeniu może fakt, że cieśnina Tsushima, pomiędzy Koreą a Japonią oraz Tsugaru, pomiędzy Hokkaido a Honshu mają głębokości około 140 m. a więc do połączenia potrzebne byłoby obniżenie poziomu wód o dalsze minimum 20 m. Wydaje się jednak, że w niektórych okresach epoki lodowcowej takie przejście istniało.
Paleolityczni ludzie w Japonii[edytuj]
Najstarsze ślady obecności człowieka w Japonii: narzędzia, toporki i noże z kamienia łupanego, znaleziono w okolicach Kami-Takamori w prefekturze Miyagi i datowano je na 500 000 r. p.n.e., ale później odkryto, że są tylko zręczną podróbką. Większość znalezisk z okresu paleolitycznego datuje się na 100 000 r. p.n.e. i jest to ogólnie akceptowana data zajęcia tych terenów przez człowieka.
Populacja Japonii okresu paleolitu, podobnie jak okresu Jomon, wydaje się być spokrewniona z dawnymi grupami paleo-azjatyckimi, które zajmowały dużą część Azji przed ekspansją ludności mongoloidalnej, charakterystycznej dla dzisiejszych Chin, Korei, Japonii czy Wietnamu.
Charakterystyczne cechy szkieletu wskazują na podobieństwo do innych pierwotnych ludów azjatyckich. Struktura uzębienia wskazuje na przynależność do grupy rozpowszechnionej głównie w Azji Południowo-Wschodniej, podczas gdy populacja mongoloidalna należy do innej grupy.
Ainowie, zamieszkujący obecnie wyspę Hokkaido, wydają się być potomkami tej pierwotnej ludności paleolitycznej i wykazują cechy, które kiedyś kwalifikowane były jako kaukazoidalne, a dziś uważane są raczej za cechy człowieka paleolitycznego.
Badania genetyczne przeprowadzone na dzisiejszej populacji Japonii nie dają jasnych odpowiedzi co do pochodzenia Japończyków i wskazują raczej na mieszanie się oryginalnej ludności Japonii z późniejszymi najeźdźcami mongoloidalnymi. Ocenia się, że 10-20 % cech genetycznych dzisiejszych mieszkańców Japonii pochodzi od pierwotnych ludów okresu paleolitycznego i Jomon, reszta zaś z wpływów mongoloidalnych z kontynentu, głównie w czasie okresu Yayoi.
Badania archeologiczne okresu paleolitu[edytuj]
Badania okresu paleolitu są całkiem świeże, pierwsze stanowisko zostało odkryte zaraz po II Wojnie Światowej. Od tego czasu ich liczba znacząco się powiększyła o około 5000 miejsc, niektóre pokrywają się ze stanowiskami z okresu Jomon.
Badania japońskiego paleolitu charakteryzują się informacją stratygraficzną dzięki dużej aktywności wulkanicznej wysp. Wielkie erupcje powodowały pokrycie wysp popiołem, którego wiek można łatwo datować i którego używa się jako odniesienia do czasu na obszarze całego kraju. Bardzo ważną warstwą jest warstwa AT (Aira-Tanzawa), pokrywająca całą Japonię około 21 000 - 22 000 lat temu.
Pochodzenie dzisiejszych Japończyków[edytuj]
Właściwie to nie jest wiadomo skąd pochodzą Japończycy. Mimo, że istnieje wiele kontrowersyjnych poglądów na temat ich pochodzenia, możemy założyć, że Japończycy wywodzą się z kontynentalnej Azji Wschodniej i wydają się być spokrewnieni z południowo wschodnimi Azjatami oraz wyspiarzami z rejonów południowego Pacyfiku. W przeszłości miała miejsce znacząca imigracja z i poprzez Koreę. Język japoński wydaje się być spokrewniony z językami polinezyjskimi i ałtajskimi. Wszystko to świadczy, że tak naprawdę Japończycy to nie była jednorodna grupa etniczna (choć teraz za taką może być uważana) ale raczej mieszanina ludzi z różnych grup. Choć dla jasności sytuacji należy dodać, że w czasie kolejnych wieków nie było żadnej większej imigracji.
Okres Jomon[edytuj]
Jōmon (jap. 縄文時代 - Jōmon-jidai) to najstarszy okres w chronologii Japonii odpowiadający neolitowi. Często jest on dzielony na pięć podokresów dla środkowej Japonii oraz na trzy okresy dla Kiusiu i Hokkaidō. Kultura tego okresu była stopniowo wypierana ku północy i wschodowi. Zwykle za końcową datę okresu Jōmon uważa się rok 300 p.n.e. (niektóre źródła podają także rok 250 p.n.e.) Tak naprawdę niewiele wiadomo na temat tego okresu - jedynych informacji dostarczają wykopaliska archeologiczne, dzięki którym odkryto m.in. ślady kultury ceramicznej. Wiemy też, że w tym okresie ludzie trudnili się przede wszystkim zbieractwem, myślistwem i rybołówstwem.
W miarę doskonalenia narzędzi myślistwo stało się podstawowym zajęciem. Zaczęły powstawać małe osady złożone z kilkunastu domów. W miejscu takich osad wykopano wiele glinianych figurek, które świadczą o jednym z pierwszych kultów bogów na wyspach. Figurki zwane są dogu, a ich forma jest dość złożona jak na owe czasy. Najczęściej przedstawiają one kobiety, rzadziej zwierzęta, czasami hybrydy ludzi i zwierząt.