Historia powszechna/Starożytne Indie

Cywilizacja doliny Indusu

Najstarszą znaną cywilizację, występującą na terenie Indii była cywilizacja doliny Indusu, zwana także cywilizacją Mohendżo Daro która narodziła się ok. 3300 lat p.n.e. Ludność, która utworzyła ją jest nieznanego pochodzenia, jednak przypuszcza się, że należała do ludów, posługujących się językami drawidyjskimi, po prawdopodobnej inwazji indoeuropejskich Ariów, zepchniętymi na południe. Inna teoria głosi, jakoby atak Ariów nigdy nie nastąpił, a plemiona Mohendżo Daro były Indoeuropejskiego pochodzenia i dały początek Ariom. Lud ten budował liczne osady i miasta z regularną, zwartą zabudową, spośród których największe mogły mieć nawet kilkadziesiąt tysięcy mieszkańców. Wznoszone z palonej cegły domy były wyposażone w łazienki lub ustępy. W miastach istniały sieci kanalizacyjne. Nie jest wiadome, czy poszczególne miasta były niezależne, czy też wchodziły w skład państwa lub kilku państw. Przedstawiciele cywilizacji doliny Indusu żyli z uprawy pszenicy, bawełny, hodowli różnych gatunków bydła, jak zebu, utrzymywali stosunki handlowe z Sumerami, Iranem i Tybetem, zajmowali się rzemiosłem, obróbką metali, m.in. brązu, złota, miedzi, cyny. Cywilizacja doliny Indusu po okresie rozkwitu, trwającym od ok. 2600 i 1900 roku p.n.e. upadła ok. 1500 roku p.n.e. Nie są znane przyczyny jej zagłady, jednak przypuszcza się, że przyczyniły się do tego zmiany klimaty, powodzie, susze, wysychanie rzek. Dawniej popularna była teoria, jakoby do upadku Mohendżo Daro przyczynił się najazd Ariów, którego istnienia nie nadal nie udowodniono, jednak hipoteza ta musi być błędna, ponieważ oba wydarzeni dzieli różnica czasu.

Ariowie w Indiach

Ariowie byli odłamem ludów indoeuropejskich. Na północnych pograniczach Indii pojawili się ok. 1600 roku p.n.e. Opanowanie północnej części kraju zajęło im dużo czasu, w centralnych rejonach pojawili się dopiero na początku I tysiąclecia p.n.e. Ariowie byli półkoczowniczym ludem, górującym nad tubylczą ludnością pod wieloma względami. Używali na przykład rydwanów, których pierwotni mieszkańcy Indii nie znali. Od Hindusów nauczyli się Ariowie zaś uprawy roli. Z czasem zmieszali się masami pierwotnej, czarnoskórej ludności i dziś już bardzo mało mieszkańców Indii jest białych. Niejednolite etnicznie i religijnie społeczeństwo znacznie utrudniało powstanie silnego państwa. Pierwsze większe królestwo stworzył dopiero w III wieku p.n.e. Aśoka. Wcześniej przez wiele lat część Indii znajdowała się pod panowaniem Persów - Indoeuropejskiego ludu, który stworzył imperium rozciągające się aż po Grecję na zachodzie. Kres państwa perskiego nastąpił dopiero w IV wieku p.n.e., kiedy to zniszczyły je wojska Aleksandra Wielkiego.

Społeczeństwo indyjskie

Wraz z podbojem aryjskim w Indiach ukształtował się trójdzielny podział społeczeństwa na kapłanów (braminów), wojowników (kszatriów) i ludzi, zajmujących się produkcją (chłopów, rzemieśliników) oraz kupców. Podbite ludy najczęściej czyniono niewolnymi, tworząc tym samym czwartą grupę społeczną, której członków zwano siudrami. Wszystkie grupy nosiły nazwę warn. O przynależności do konkretnej z nich decydowało urodzenie, jednak w praktyce, choć bardzo rzadko zdarzały się przypadki "awansów" społecznych. Zakazane było teoretycznie zawieranie małżeństw z ludźmi z poza warn oraz spożywanie posiłku z członkami niższych grup. Społeczeństwo indyjskie dzieliło się także na tzw. kasty, które powstawać zaczęły nieco później od warn, było ich także dużo więcej (w I połowie XX wieku istniało ponad 3000 kast). Kasty tworzyły skomplikowaną strukturę, dzieląc się na lepsze i gorsze, podział ten wpływał na życie człowieka, ograniczając je szeregiem zakazów i nakazów, dotyczących wszystkich sfer życia.