Jidysz/Rozdział 2.5
< Jidysz
Alfabet Braille'a
[edytuj]Pomimo, iż pierwsze próby standaryzacji zapisu języka Jidysz alfabetem Braille'a zostały przedsięwzięte jeszcze przed II wojną światową, jak dotąd nie został wypracowany oficjalny standard. Poniżej przedstawiamy jedynie propozycję standardu zaproponowaną przez Vivianę Aldridge. Propozycja ta uwzględnia ortografię YIVO i jest oparta na systemie hebrajskim, opracowanym przez Rywkę Rosenzweig, opublikowanym jako ספר הבראיל (Book of Braille), przez The Central Library for the Blind, Visually Impaired and Handicapped, Netanya, Izrael 1995. Ponieważ system hebrajski oparty jest zaś na angielskim, istotne jest to, że języki te w alfabecie Braille’a zapisuje się z lewej do prawej.
| Symbol | Alfabet Braille'a | Transkrypcja YIVO | Nazwa litery w jidysz | Nazwa litery po polsku | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|
| א |  |
(brak) | שטומער אַלף | sztumer alef | (3) |
| אַ |  |
a | פּתח אַלף | pasech alef | |
| אָ |  |
o | קמץ אַלף | komec alef | |
| ב |  |
b | בית | bejs | |
| בֿ |  |
v | בֿית | wejs | (2) |
| ג |  |
g | גימל | giml | |
| ד |  |
d | דלתּ | dalet | |
| דז |  |
dz | דלת זיין | dalet zajen | |
| דזש |  |
dzh | דלת זיין שין | dalet zajen szin | |
| ה |  |
h | הא | hej | |
| ו |  |
u | וואָוו | wow | |
| וּ |  |
u | מלופּן וואָוו | melupm wow | (4) |
| װ | |
v | צוויי וואָוון | cwej wown | |
| ױ |  |
oy | וואָוו יוד | wow jud | |
| ז | |
z | זיין | zajen | |
| זש | |
zh | זיין שין | zajen szin | |
| ח |  |
kh | חית | ches | (2) |
| ט |  |
t | טית | tes | |
| טש | |
tsh | טית שין | tes szin | |
| י |  |
y, i | יוד | jud | (5) |
| יִ | |
i | חיריק יוד | chirek jud | (6) |
| ײ | |
ey | צוויי יודן | cwej judn | |
| ײַ | |
ay | פּתח צוויי יודן | pasech cwej judn | |
| כּ |  |
k | כּף | kof | (2) (7) |
| כ |  |
kh | כף | chof | |
| ך | |
kh | לאַנגער כף | lange chof | (1) |
| ל |  |
l | למד | lamed | |
| מ |  |
m | מם | mem | |
| ם | |
m | שלאָס מם | szlos mem | (1) |
| נ |  |
n | נון | nun | |
| ן | |
n, m | לאַנגער נון | lange nun | (1) |
| ס |  |
s | סמך | samech | |
| ע |  |
e | עין | ajen | |
| פּ |  |
p | פּא | pej | (8) |
| פֿ |  |
f | פֿא | fej | |
| ף | |
f | לאַנגער פֿא | lange fej | (1) |
| צ |  |
ts | צדיק | cadek | |
| ץ | |
ts | לאַנגער צדיק | lange cadek | (1) |
| ק |  |
k | קוף | kuf | |
| ר |  |
r | ריש | rejsz | |
| ש | |
sh | שין | szin | |
| שׂ |  |
s | שׂין | sin | (2) |
| תּ |  |
t | תּוו | tof | (2) |
| ת | |
s | תוו | sof | (2) |