Kolędy/Cicha Noc
Cicha noc (niem. Stille nacht) - kolęda wywodząca się z Austrii. Autorem oryginalnych niemieckich słów był Joseph Mohr, melodię ułożył ks. Franz Xavier Gruber. Tekst kolędy powstał jako wiersz już w roku 1816, kiedy to Mohr był proboszczem w Mariapfarr (region Lungau), a Gruber był wtenczas kościelnym i organistą w Arnsdorf. Melodia powstała na zlecenie dwa lata później - 24 grudnia 1818 roku, w nowej parafii w Oberndorf koło Salzburga, w której pracowali obaj panowie. Jak chce oficjalna historia, Mohr napisał melodię na organy. Przed samą Pasterką instrument uległ jednak zepsuciu, wobec czego przy pierwszym wykonaniu Mohr akompaniował Gruberowi na gitarze. Kolęda, utrzymana w rytmie kołysanki, szybko spopularyzowała się i rozpoczęto jej tłumaczenia. Na ścianie kaplicy w Oberndorf (Stille Nacht Kapelle) znajdują się oficjalne tłumaczenia na większość języków i narzeczy świata. W języku polskim funkcjonują trzy tłumaczenia: pierwsze, niejako oficjalne (patrz niżej), drugie dokonane przez Piotra Maszyńskiego (z ok. 1930 roku, nie do końca pasuje do oryginalnej melodii) i trzecie, opracowane przez Stanisława Hadynę dla Zespołu "Śląsk" (wykonuje je również m.in. Bogusław Mec).
Słowa[edytuj]
Oryginalna wersja niemiecka:
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Alles schläft. Eynsam wacht
Nur das traute heilige Paar.
Holder Knab’ im lockigten Haar,
Schlafe in himmlischer Ruh!
Schlafe in himmlischer Ruh!
Stille Nacht, heilige Nacht!
Alles schläft, einsam wacht
Nur das traute, hochheilige Paar.
Holder Knabe im lockigen Haar,
Schlaf in himmlischer Ruh,
Schlaf in himmlischer Ruh.
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Gottes Sohn! O! wie lacht
Lieb’ aus deinem göttlichen Mund,
Da uns schlägt die rettende Stund’.
Jesus! in deiner Geburt!
Jesus! in deiner Geburt!
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Die der Welt Heil gebracht,
Aus des Himmels goldenen Höh’n
Uns der Gnade Fülle läßt seh’n
Jesum in Menschengestalt!
Jesum in Menschengestalt!
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Wo sich heut alle Macht
Väterlicher Liebe ergoß
Und als Bruder huldvoll umschloß
Jesus die Völker der Welt!
Jesus die Völker der Welt!
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Lange schon uns bedacht,
Als der Herr vom Grimme befreyt,
In der Väter urgrauer Zeit
Aller Welt Schonung verhieß!
Aller Welt Schonung verhieß!
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Hirten erst kundgemacht
Durch der Engel „Halleluja!“
Tönt es laut bey Ferne und Nah:
„Jesus der Retter ist da!“
„Jesus der Retter ist da!“
1. tłumaczenie niejako oryginalne (bo takie właśnie widnieje w Kaplicy w Oberndorf), które jest śpiewane na Górnym Śląsku:
Cicha noc, święta noc!
Wszystko śpi, atoli,
Czuwa Józef i Maryja,
niech więc Boska ich Dziecina
w błogim spokoju śpi.
Cicha noc, święta noc!
Tobie cześć chcemy nieść,
Boś pastuszkom oznajmiony
Przez Anielskie "Alleluja",
Jezu, witamy Cię!
Cicha noc, święta noc!
Boże nasz, serca masz,
Radość sprawia nam nowina,
Że nadeszła ta godzina,
W którejś narodził się,
W którejś narodził się.
2. tłumaczenie Piotra Maszyńskiego
Cicha noc, święta noc!
Pokój niesie ludziom wszem,
a u żłobka Matka Święta
czuwa sama uśmiechnięta
nad Dzieciątka snem,
nad Dzieciątka snem.
Cicha noc, święta noc!
Pastuszkowie od swych trzód
biegną wielce zadziwieni
za anielskich głosem pieni,
gdzie się spełnił cud,
gdzie się spełnił cud.
Cicha noc, święta noc!
Narodzony Boży Syn,
Pan wielkiego majestatu
niesie dziś całemu światu
odkupienie win,
odkupienie win.
3. tłumaczenie Stanisława Hadyny:
Cicha noc! Święta noc!
Gwiazdka lśni, świat już śpi,
Czuwa Święta Rodzina cna,
Złotowłosa Dziecino ma,
Zmruż oczęta swe, zmruż,
Zmruż oczęta swe, zmruż.
Cicha noc! Święta noc!
Pasterz trzód słyszy cud:
Bogu nucą anieli cześć,
Głoszą światu radosną wieść:
Zbawca zrodził się już!
Zbawca zrodził się już!
Cicha noc! Święta noc!
Dawco łask, co za blask
Sieje uśmiech miluchny Twój,
Gdy nam trysnął zbawienia zdrój
Chryste w rodzeniu Twym,
Chryste w rodzeniu Twym!
Cicha noc, święta noc,
jakiż w tobie dzisiaj cud,
w Betlejem dziecina święta
wznosi w górę swe rączęta
błogosławi lud,
błogosławi lud.