Książka kucharska/Suwlaki

Suwlaki, szaszłyk po grecku (lm. suwlakia) – popularna potrawa mięsna, w gastronomii publicznej serwowana w specjalnych szaszłykarniach (tzw. suwlatzídiko σουβλατζίδικο), na ogół z wykorzystaniem mięsa wieprzowego (kalamakia chirino) lub drobiowego (kalamakia kotopulo) opiekanego na drewnianych rożenkach właśnie jako kalamaki (lm. kalamakia). W kuchni greckiej znana w licznych odmianach.

W postaci fast food bywa podawana tak jak gyros, czyli zawinięta w osobnym placku pita (wtedy nazywana tilichto), z dodatkiem sosu tzatziki i warzyw. Na ogół ze wszystkimi standardowymi składnikami (sprzedawca zwykle wtedy zadaje pytanie apo ola?) bądź do wyboru. Porcja zbiorcza (merida) podawana jest na talerzu (sto piato) lub też przygotowana w opakowaniu na wynos – gia ekso (wtedy droższa o jednokrotną opłatę przygotowania stolika).

Szaszłyki w typowej postaci kalamakia podawane być mogą jako skieta, czyli z pieczywem (me psomi) – podpieczoną bułką w grubych kromkach (można prosić o większe jej zapieczenie na ruszcie) albo z porcją domowych frytek (patates tiganites), względnie z ćwiartką cytryny do wyciskania.

Można do nich zamawiać grecką sałatkę wiejską. W restauracjach i tawernach (ale nie w smażalniach) bywają serwowane także z ryżem. W przydrożnych kantynach – z samym podgrzanym na ruszcie pieczywem lub w kanapce (ewentualnie z dodatkiem sałatki z pomidora).

Składniki:

sok z 1 cytryny
1/4 szklanki oleju z oliwek
1/4 szklanki sosu sojowego
1 łyżeczka oregano
3 ząbki czosnku
około 2 kg polędwicy pokrojonej w kostkę
1 cebula czerwona
1 zielona lub czerwona papryka

Przygotowanie

W misce wymieszać razem sok z cytryny, oliwę, sos sojowy, oregano, dodać mięso z drobno posiekanym czosnkiem i kawałki pokrojonej cebuli oraz papryki, wymieszać tak, aby sos pokrył dobrze mięso. Przykryć i odstawić do lodówki na 2 lub 3 godziny. Następnie ponadziewać na patyczki (szpikulce); opiekać na ruszcie albo piec w piekarniku.

Podawać z sosem tzatziki i frytkami albo z ziemniakami po grecku bądź z ryżem.

Domowa wersja kanapkowa dla 12 osób:

Składniki

1 kg mięsa (cielęcego, wieprzowego, jagnięcego lub z kurczaka)
12 placków pita
2 cebule
4 pomidory
½ szklanki oliwy
4 łyżki natki pietruszki
papryka (łagodna i ostra)
sól
pieprz

Przygotowanie

Mięso pokrojone na drobne kawałki posypać solą i pieprzem, i po polaniu oliwą dokładnie wymieszać, odstawiając do lodówki na kilka godzin. Później nadziać na patyczki szaszłykowe i piec na ruszcie (grillu węglowym) albo prażyć w piekarniku ok. 20 minut aż do zrumienienia.

Placki pita posmarować oliwą i podsmażyć na patelni teflonowej lub grillować (jednak niezbyt długo, aby nie stwardniały i nie stały się łamliwe). Pokrojone na plasterki cebule wymieszać z drobno posiekaną natką. Na każdym z placków umieścić 1 szaszłyk, 2-3 kawałki pokrojonego pomidora, 1 łyżkę cebuli z natką, posypać solą i papryką, i zawinąć.

Serwowanie

Po owinięciu papierem pergaminowym (serwetkami) podawać można „do ręki”. Także na półmisku jako „otwarte” (anichta) – ułożone wprost na plackach, z pozostałymi składnikami. Jako dalsze dodatki stosować można sos czosnkowy, ser feta, frytki bądź sałatkę wiejską (choriatiki).