Linux - wprowadzenie/Właściwości Linuksa

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Właściwości Linuksa[edytuj]

Plusy Linuksa[edytuj]

Wiele z plusów Linuksa bezpośrednio wynika z jego korzeni, systemu UNIX. Z wyjątkiem najważniejszego:

  • Linux jest darmowy
Tak jak mówimy „darmowe piwo”. Jeżeli nie chcesz wydawać ani grosza, nie musisz nawet płacić za płytę CD. System możesz w całości ściągnąć z internetu – całkowicie za darmo. Żadnych opłat za rejestrację, za użytkowanie, darmowe aktualizacje, a do tego kod źródłowy dostępny całkowicie za darmo w przypadku, gdybyś chciał zmienić zachowanie swojego systemy.
  • Najważniejsze jest to, że Linux jest wolny
Najczęściej używaną licencją jest GPL (GNU Public License). Mówi ona o tym, że każdy kto tego chce może zmienić Linuksa i ewentualnie może tą zmienioną wersje rozprowadzać, pod warunkiem jednak, że kod dalej będzie dostępny. W praktyce możesz pobrać obraz jądra, po to, by dodać wsparcie dla urządzenia teleportującego bądź podróży w czasie i sprzedawać swój kod dopóki twoi kupcy mają kopię kodu źródłowego.
  • Linuksa można przenieść na każdą platformę sprzętową
Dostawca, który chce sprzedawać nowy typ komputera, a nie wie jaki system na jego maszynie będzie działać (powiedzmy, że jest to CPU do twojego samochodu, lub pralki[1]), może wziąć jądro Linuksa i sprawić, że będzie on działał na jego sprzęcie ponieważ dokumentacja potrzebna do takiego dostosowania jest dostępna za darmo.
  • Linux został zaprojektowany do nieprzerwanego działania
Tak jak w przypadku UNIXa, Linux został zaprojektowany tak, by działał cały czas bez potrzeby restartowania. Z tego powodu wiele zadań jest wykonywana w nocy, bądź ustawiana tak, by wykonały się w spokojniejszych chwilach, co sprawia, że maszyna jest dostępna w okresach wzmożonej pracy a użycie sprzętu jest bardziej zrównoważone. Takie rozwiązanie sprawia, że Linux może zostać zaadaptowany do działania w środowisku, gdzie ludzie nie mają czasu lub możliwości kontrolowania systemu 24h/dobę.
  • Linux jest bezpieczny i uniwersalny
Model bezpieczeństwa używany w Linuksie jest wzorowany na modelu stosowanym w UNIXie, który został oceniony jako silny i sprawdzony. Ale Linux jest przystosowany nie tylko do tego, by służyć jako forteca przeciwko atakom z internetu: dostosuje się równie dobrze do innych sytuacji, używając tych samych, wysokich, standardów bezpieczeństwa. Twoja maszyna służąca ci do pracy albo jako stacja kontrolna będzie tak samo bezpieczna jak twój firewall.
  • Linux jest modularny
Od palmtopów z 2MB pamięci aż do petabajtowych klastrów z setką węzłów; dodaj lub usuń odpowiedni pakiet a Linux dopasuje się do wszystkiego. Nie potrzebujesz już superkomputera, ponieważ możesz użyć Linuksa do wykonania skomplikowanych obliczeń używając modułów dostarczonych z systemem. Jeżeli chcesz robić mniejsze rzeczy, takie jak stworzenie systemu operacyjnego dla wbudowanego procesora lub po prostu przywrócić do życia twój stary 486, Linux zrobi to także
  • Linux oraz aplikacje na Linuksa mają bardzo krótki okres debugowania
Ponieważ Linux jest rozwijany przez tysiące ludzi, zarówno błędy jak i ludzie, którzy je naprawiają znajdują się bardzo szybko. Czasami zdarza się, że od odkrycia błędu do jego załatania mija tylko kilka godzin.

Minusy Linuksa[edytuj]

  • Jest zdecydowanie za dużo różnych dystrybucji
„Quot capites, tot rationes” jak mawiali Rzymianie: tyle opinii, ile ludzi. Na pierwszy rzut oka ilość dystrybucji Linuksa może być przerażająca lub niedorzeczna – zależnie od twojego punktu widzenia. Ale oznacza to także, że każdy znajdzie to czego potrzebuje. Nie musisz być specjalistą by znaleźć odpowiednią dystrybucję.
Większość użytkowników Linuksa zapytana, jaka dystrybucja jest najlepsza odpowie, że ta, której używają. Więc którą powinieneś wybrać? Nie przejmuj się tym zbytnio: wszystkie dystrybucje zawierają mniej więcej te same pakiety. Różnią się tylko dodatkowymi pakietami, które sprawiają, że TurboLinux jest bardziej odpowiedni dla małych i średnich przedsiębiorstw, RedHad dla serwerów a SuSE dla stacji roboczych. Jednak różnice prawdopodobnie będą nieznaczące. Najlepszą strategią jest przetestowanie kilku dystrybucji; niestety nie każdy ma na to czas. Na szczęście w sieci jest sporo porad na temat tego jaką dystrybucje powinieneś wybrać. Szybkie przeszukanie Google przy pomocy hasła „jaka dystrybucja linuksa” da nam możliwość zapoznania się z dziesiątkami podpowiedzi. Poradnik JTZ – Instalacja także porusza ten problem.
  • Linux jest niezbyt przyjazny i zbyt skomplikowany
Trzeba powiedzieć, że Linuks, przynajmniej jeżeli chodzi o rdzeń, jest mniej przyjazny niż MS Windows i zdecydowanie bardziej skomplikowany od MacOS, ale... w związku z jego popularnością podjęte zostały kroki, aby sprawić, żeby Linux był prostszy w obsłudze, zwłaszcza dla nowych użytkowników. Pojawia się coraz więcej informacji (np. ten poradnik), aby dostarczyć dokumentacji dla użytkowników na każdym poziomie zaawansowania.
  • Czy można ufać produktowi Open Source?
Jak można polegać na czymś co jest darmowe? Użytkownicy Linuksa mają wybór czy chcą go używać czy nie, co daje im ogromną przewagę nad użytkownikami, którzy, korzystając z komercyjnych rozwiązań, nie mają takiej możliwości. Po długim okresie testowania, wielu użytkowników Linuksa dochodzi do wniosku, że jest on nie tylko dobry, lecz w wielu przypadkach lepszy i szybszy niż tradycyjne rozwiązania. Jeżeli Linux nie byłby godny zaufania, dawno by przepadł, nigdy nie osiągając takiej popularności jaką ma teraz z milionami użytkowników. Teraz mogą oni wpływać na swój system i dzielić się swoimi uwagami ze społecznością, co sprawia, że system staje się z każdym dniem coraz lepszy. To prawda, że jest to projekt, którego nigdy nie ukończono, jednak w środowisku, które podlega ciągłym zmianom Linux jest także projektem, który ciągle dąży do doskonałości.
  • Linux wypada nie najlepiej na tle swoich Uniksowych krewnych
Jądro Linuksa nie jest tak szybkie, jak jądra systemów BSD, oferuje niższy poziom bezpieczeństwa, a także nie posiada nowoczesnych rozwiązań programowych (np. system plików ZFS, budowa mikrojądra, stronnicowanie pamięci jądra). Ponadto rozwój jądra Linuksa kontrolowany jest tylko przez jego autora - to on może decydować jaka funkcjonalność może być dodana, a jaka nie. Problemem jest także chaotyczny rozwój systemu i wzbogacanie go o często źle zaimplementowane i niepotrzebne dodatki (np. serwer www na poziomie jądra, obecny w serii 2.4).
  • Linux jest ograniczony obecnymi rozwiązaniami prawnymi
W przeciwieństwie do systemów komercyjnych, jądro Linuksa musi się liczyć z pewnymi ograniczeniami wynikającymi z charakteru licencji, na której jest oparte. Oznacza to, że pewne technologie, w tym głównie sterowniki do nowoczesnego sprzętu, nie są obecne w standardowych dystrybucjach, lub też są dostępne tylko w postaci skompilowanej, co uniemożliwia uruchomienie ich poza dedykowaną wersją jądra i dystrybucji. Dodatkowo, producenci sprzętu nie są chętni ujawniać swoich tajemnic technologicznych, przez co bardzo trudno stworzyć otwarty sterownik.
  • Linux jest bardzo niespójny
W przeciwieństwie do innych systemów operacyjnych (np. Windows, FreeBSD), Linux nie oferuje tak spójnej budowy systemu. Oznacza to, że o ile w przypadku innych systemów mamy do dyspozycji jednolitą budowę i ustandaryzowaną specyfikację programową, to w wypadku Linuksa musimy liczyć się z faktem, że między dystrybucjami będą występować pewne różnice. Jest to tym bardziej dokuczliwe, że zdarzały się przypadki, że niektóre z technologii się dublowały (np. AIGLX i XGL).

Przypisy

  1. Jądro Linuksa wymaga obecności jednostki zarządzania pamięcią w danej architekturze (MMU) lub też jej emulacji.