Matematyka dla liceum/Planimetria/Czworokąty i ich własności
Czworokąt to wielokąt płaski o czterech bokach.
Podział czworokątów:
- wklęsłe
- wypukłe: trapezoidy, deltoidy, trapezy, równoległoboki, romby, prostokąty, kwadraty.
Klasyfikacja czworokątów:
Charakterystyka czworokątów
[edytuj]Deltoid
[edytuj]DEFINICJA "Deltoid" to czworokąt wypukły, którego pary sąsiednich boków są równe, ale w którym żadne dwa boki nie są do siebie równoległe. |
Własności deltoidu:
[edytuj]- Przekątne są prostopadłe.
- Miary kątów między bokami o różnych długościach są jednakowe.
- Przekątna AC jest jednocześnie dwusieczną kątów DAB i DCB.
- Przekątna AC dzieli przekątną DB na pół.
Wzory:
[edytuj]Ob. = 2a + 2b
P = ½ × |DB| × |AC|
P = a × b × sin(kąta ADC)
Trapez
[edytuj]DEFINICJA Trapez jest to czworokąt, który ma przynajmniej jedną parę boków równoległych. |
Własności trapezu:
[edytuj]- Wysokością trapezu nazywamy odcinek zawarty między prostymi zawierającymi jego podstawy i prostopadły do nich.
- Odcinek łączący środki ramion jest równoległy do podstaw i wynosi ½ × (a + b)
- Odcinek łączący środki przekątnych jest równy ½ × (b-a)
- Suma kątów przy tym samym ramieniu jest równa 180°
Wzory:
[edytuj]P = ½ × (a + b) × h
P = ½ × |DB| × |AC| × sin kąta pomiędzy przekątnymi
Równoległobok
[edytuj]DEFINICJA Równoległobok jest to czworokąt, który ma dwie pary boków równoległych. |
Równoległobokiem nazywamy taki czworokąt, który spełnia chociaż jeden z warunków:
- Przeciwległe boki są równoległe oraz są tej samej długości
- Przekątne dzielą się na połowy
- Przeciwległe kąty są równe
- Suma miar kątów przylegających do każdego boku jest równa 180o
- Obwód równoległoboku: Ob = 2a + 2b
- Pole równoległoboku: P = a* h = a * b * sin α
Romb
[edytuj]DEFINICJA Romb jest to równoległobok, którego wszystkie boki są równe. |
Własności rombu:
- AB, BC, DC, AD = a – boki rombu
- AC = d1 oraz BD = d2 – przekątne rombu
- d1 , d2 – długości przekątnych rombu
- h – długość wysokości rombu
- r – długość promienia okręgu wpisanego w romb
- kąt alfa – miara kąta ostrego, jaki tworzą boki rombu
W czworokącie tym przekątne dzielą się na połowy i przecinają się pod kątem prostym.
Miejsce przecięcia przekątnych (d1 i d2, które przecinają się pod kątem prostym) jest środkiem okręgu wpisanego.
Promień (r) jest połową jego wysokości (h).
Wzory:
Pole rombu
- P = a*h
- P = (d1*d2) / 2
- P = 2a * r
- P = a2 * sin alfa
Obwód rombu = 4a
Prostokąt
[edytuj]DEFINICJA Prostokąt jest to czworokąt, którego wszystkie kąty są równe (i wynoszą 90°). |
Kwadrat
[edytuj]DEFINICJA Kwadrat jest to czworokąt, którego wszystkie kąty i boki są równe. |
Punkt przecięcia się przekątnych kwadratu wyznacza:
- środek okręgu opisanego na kwadracie, którego promień R jest równy połowie długości przekątnej kwadratu
- Środek okręgu wpisanego w kwadrat, którego promień r jest równy połowie długości boku (a) kwadratu.
własności ma 4 kąty proste
ma 4 boki równej miary
ma dwie przekątne, które przecinają się w połowie
Pole kwadratu:
- P = a2
- P = ½ d2
- P = 2R2
- P= (2r)2
Długość przekątnej kwadratu: a pierwiastek z 2
Długość promienia okręgu opisanego na kwadracie: R= ½ d =
Długość promienia okręgu wpisanego w kwadrat: r = ½ a
W przygotowaniu:
|