Muzyka/Skale bluesowe

Skale bluesowe powstają przez dodanie do innych skal tzw. blue notes – zmodyfikowanych (zwykle obniżonych) dźwięków, mających wprowadzić do melodii określony nastrój (zazwyczaj smutek lub niepokój). Powyższa ilustracja przedstawia skalę C-dur z dodanymi blue notes: es, (fis), ges i b.

Podobnie jak blues w ogólności, blue notes mogą oznaczać wiele rzeczy. Jednak ich wspólną własnością jest to, że są niższe niż można by się spodziewać, mówiąc klasycznie. To obniżenie może przyjmować różne formy. Z jednej strony, może być mikrotonową sprawą – ćwierć tonu lub coś koło tego. Można wtedy mówić o neutralnych interwałach, ani majorowych, ani minorowych. Z drugiej strony, obniżenie może wynosić cały półton – jest to konieczne, oczywiście, na instrumentach klawiszowych. Może polegać na płynnym przesunięciu w górę lub w dół. Znowu, to może być mikrotonowa, niemal niezauważalna zmiana, albo też płynne przejście pomiędzy nutami odległymi o półton, tak że faktycznie mamy nie jedną blue note, ale dwie. Blue note może być nawet mikrotonowym „wstrząśnięciem”, typowym dla muzyki orientalnej. Stopnie skali traktowane w ten sposób to, w kolejności częstości, trzeci, siódmy, piąty i szósty.
— Peter van der Merwe (1989)^[1]

Odmiana heksatoniczna[edytuj]

Najprostsza skala bluesowa powstaje przez dodanie blue note (poniżej wyróżnionej jako ćwierćnuta) do pentatonicznej skali molowej:

$\relative c'{ s2 \cadenzaOn c2 es f ges4 g2 bes c \cadenzaOff } \addlyrics { \small { c es f ges g b c } }$

Do skali pentatonicznej zawierającej dźwięki: c, es, f, g b, c dodano dźwięk ges (obniżony czwarty stopień tej skali – lub piąty, jeśli porównywać ze skalą C-moll). Odległość między podstawą skali (dźwiękiem c) a dodaną blue note (dźwiękiem g) wynosi sześć półtonów, czyli trzy całe tony (tzw. tryton). Jest to odległość (interwał) uważana za największy możliwy dysonans w 12-stopniowej skali chromatycznej. Właśnie ten dysonans wprowadza do bluesa charakterystyczne niepokojące brzmienie.

Odmiana heptatoniczna[edytuj]

Heptatoniczna (siedmiodźwiękowa) skala bluesowa to skala diatoniczna (durowa) z obniżonym o półton trzecim, piątym i siódmym stopniem. Obniżone dźwięki zaznaczono jako ćwierćnuty:

$\relative c'{ s2 \cadenzaOn c2 d es4 f2 ges4 a2 bes4 c2 \cadenzaOff } \addlyrics { \small { c d es f ges a b c } }$

Odmiana nonatoniczna[edytuj]

Nonatoniczna skala bluesowa to „chromatyczna odmiana” diatonicznej skali (np. durowej), polegająca na opcjonalnym obniżeniu trzeciego i siódmego stopnia: