Niemiecki/Gramatyka/Zaimek
Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
BoksySpis treści
Zaimek (das Pronomen)[edytuj]
- W niektórych gramatykach zaimki występujące w towarzystwie rzeczownika zaliczane są (podobnie jak rodzajnik określony i nieokreślony) do grupy rodzajników (Artikewort, Determinativ). Jednak ze względu na ich zdolność występowania w zastępstwie rzeczownika, Duden, Wahrig itp. zaliczają je jednak do zaimków, np. welcher jako zaimek pytający.[1]
Deklinacja zaimków (Deklination der Pronomina)[edytuj]
- Większość zaimków odmienia się przez przypadki tak samo jak zaimek dieser (diese, dieses), względnie jego skrócona forma dies. Deklinacja ta nazywana jest fleksją mocną (starke Fexion) lub zaimkową (pronominale Flexion).[2]
| Singular | Plural | |||
|---|---|---|---|---|
| m | f | n | m,f,g | |
| Nom. | dieser | diese | dieses / dies | diese |
| Gen. | dieses | dieser | dieses | dieser |
| Dat. | diesem | dieser | diesem | diesen |
| Akk. | diesen | diese | dieses / dies | diese |
- W Sing. Gen. m i n potocznie spotykana jest sporadycznie końcówka słabej deklinacji -en zamiast -es.[2]
Zaimek wskazujący (das Demonstrativpronomen)[edytuj]
- Do zaimków wskazujących należą:
- dieser (diese, dieses) • jener (jene, jenes) • solcher (solche, solches)
- der (die, das), derjenige (diejenige, dasjenige), derselbe (dieselbe, dasselbe)
Zaimek pytający (das Interrogativpronomen)[edytuj]
- Do zaimków pytających należą:
Zaimek nieokreślony (das Indefinitpronomen)[edytuj]
- Zaimek nieokreślony (nazywany również unbestimmtes Fürwort) występuje w funkcji rodzajnika przed rzeczownikiem (adnominal) lub w zastępstwie rzeczownika (pronominal). W funkcji rodzajnika używany jest wtedy, gdy brakuje bliższych informacji na temat rzeczownika lub są one bez znaczenia, np. Ich habe mehrere Freunde. Jako zastępstwo rzeczownika wyraża brak informacji o nim lub to, że informacje te są bez znaczenia, np. Ich habe jemanden gesehen.
- Podział zaimków nieokreślonych może być dokonany wg różnych kryteriów:
- występujące tylko w zastępstwie rzeczownika (irgendetwas, irgendjemand, irgendwas, irgendwer, jemand, jedermann, man, niemand, nichts) lub zarówno w zastępstwie rzeczownika jak i w funkcji rodzajnika (all, ein, einiger, etlicher, etwas, irgendein, irgendwelcher, jeder, jedweder, jeglicher, kein, mancher, mehrere).
- odmienne, tzn. podlegające deklinacji (aller, einer, einiger, irgendjemand, jeder, jemand, keiner, mancherniemand, welcher) lub nieodmienne (all, alles, irgendetwas, etwas, pot. was, man, mehrere, nichts).
- odnoszące się tylko do istot żywych, tylko do rzeczy lub do obu kategorii
- występujące tylko w l. poj., tylko w l. mn. lub w obu liczbach.
Szczególne przypadki deklinacji zaimków nieokreślonych[edytuj]
| Singular | Plural | |
|---|---|---|
| bezosob. | brak | |
| Nom. | (irgend)jemand | |
| Gen. | (irgend)jemandes/irgendjemands | |
| Dat. | (irgend)jemandem/irgendjemand | |
| Akk. | (irgend)jemanden/irgendjemand |
Uwagi[edytuj]
- Do zaimków nieokreślonych nie zalicza się słów, które mogą być poprzedzone rodzajnikiem lub przysłówkiem/przymiotnikiem, np. ganz, viel, wenig, anderer (andere, anderes) (sehr wenig, die wenigen Leute).[3]
Źródła[edytuj]
- ↑ praca zbiorowa, Wahrig - Richtiges Deutsch leicht gemacht, wissensmedia GmbH, Gütersloh/München, ISBN 978-3-577-07566-4, str. 399
- ↑ 2,0 2,1 praca zbiorowa, Wahrig - Richtiges Deutsch leicht gemacht, wissensmedia GmbH, Gütersloh/München, ISBN 978-3-577-07566-4, str. 404
- ↑ Duden Schülerlexikon, Indefinitpronomen