Podstawy turystyki/Czynniki rozwoju turystyki

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Czynniki rozwoju turystyki[edytuj]

Zanim rozpoczniemy opisywanie kolejnych czynników, które sprzyjają rozwojowi turystyki, dokonamy ogólnego podział tych czynników. Można je dzielić według trzech wzorów:

  • na czynniki obiektywne i subiektywne
  • na czynniki popytowe, podażowe i uniwersalne
  • na czynniki ekonomiczne lub pozaekonomiczne

Główne czynniki rozwoju turystyki, którymi się zajmiemy, to czas wolny, siła nabywcza ludności, urbanizacja, walory turystyczne oraz polityka państwa.

Czas wolny[edytuj]

Czas wolny od pracy bądź nauki to jeden z najważniejszych czynników wpływających na turystykę. Wraz ze wzrostem rozwoju społeczno-gospodarczego kraju spada czas przeznaczany na pracę, obowiązki, doskonalenie zawodowe, dojazdy czy zaspokajanie potrzeb biologicznych, a rośnie zasób czasu wolnego.

Ludność musi coś robić w czasie wolnym - jego funkcje dzieli się na trzy grupy:

  • reprodukcję sił człowieka
  • rozrywkę
  • rozwój kulturalny

Turystyka zawiera się w każdej z tych trzech grup, dlatego też jest popularnym sposobem spędzania wolnego czasu. Jest to podstawowy czynnik, ale niewystarczający. Konieczne jest też spełnienie kolejnego czynnika.

Siła nabywcza ludności[edytuj]

Kolejnym ważnym czynnikiem jest siła nabywcza ludności, czyli prościej mówiąc dochody. Od naszych dochodów zależy, czy i na jaką wycieczkę lub wyjazd możemy sobie pozwolić. Niestety nie możemy przeznaczyć całości naszych dochodów na turystykę - nasz dochód indywidualny dzielimy na:

  • wydatki niezbędne do życia
  • wydatki według upodobania:
    • oszczędności
    • konsumpcja swobodna

Tylko pieniądze z wydatków według uznania zostają przeznaczone na turystykę. Ich wielkość jest uzależniona od:

  • stopnia korzyści uzyskiwanych z tytułu tych wydatków
  • norm społeczno-kulturowych turysty
  • postawy
  • nawyków
  • przynależności do grupy społeczno-zawodowej
  • doświadczeń
  • skuteczności reklamy turystycznej

Ten oraz wcześniejszy czynnik mają wpływ na naszą decyzję, że w ogóle chcemy wyjechać. Do tego dochodzi też po trosze niżej opisana urbanizacja. Ostatnie dwa czynniki mają wpływ na wybór miejsca, do którego się udamy.

Urbanizacja[edytuj]

Rozróżniamy cztery płaszczyzny urbanizacji:

  • ekonomiczną
  • demograficzną
  • techniczną
  • społeczną

Urbanizacja ekonomiczna to wzrost liczby ludności zatrudnionej w zawodach pozarolniczych w stosunku do liczby ludności zatrudnionej w zawodach pokrewnych, jak rolnictwo czy rybołówstwo. Im wyższy jest wskaźnik urbanizacji ekonomicznej, tym większy jest ruch turystyczny.

Urbanizacja demograficzna to wzrost liczby ludności zamieszkałej w miastach w stosunku do liczby ludności mieszkającej na terenach wiejskich - im wyższy wskaźnik urbanizacji demograficznej, tym większa jest aktywność turystyczna społeczeństwa.

Urbanizacja techniczna to rozprzestrzenienie się miejskiej infrastruktury i architektury na obszary wiejskie.

Urbanizacja społeczna to przyjmowanie przez ludność napływową miejskiego stylu życia; rozprzestrzenianie się miejskiego stylu życia na obszary wiejskie.

Walory turystyczne[edytuj]

Czynnikiem ważnym dla wyboru miejsca, do którego się udamy, są naturalne oraz antropogeniczne walory turystyczne. Czym jest walor turystyczny, już wiemy. Naturalne walory turystyczne to elementy:

  • litosfery (góry, ogólnie rzecz biorąc ukształtowanie terenu)
  • atmosfery (jakość powietrza, ale także pokrywa śnieżna)
  • hydrosfery (zbiorniki wodne)
  • pokrywy glebowej (np. pustynie)
  • szaty roślinnej (lasy, pola itp.)
  • świata zwierzęcego (gatunki chronione, zwierzyna łowna)
  • krajobrazu naturalnego

Antropogeniczne walory turystyczne to elementy:

  • historyczne (zabytki, budowle itp.)
  • współczesne (obiekty poprzemysłowe, muzea itp.)

Polityka państwa[edytuj]

Polityka turystyczna - świadome popieranie i kształtowanie turystyki przez różnego rodzaju organizacje i instytucje wpływające swoją działalnością na to wszystko, co jest ważne dla turystyki. Stosunek państwa do turystyki może być pozytywny (większość krajów), neutralny lub negatywny (byłe ZSRR i PRL).

Czynniki decydujące do formułowaniu założeń polityki turystycznej z punktu widzenia interesów państwa:

  • istotne znaczenie w polityce ekonomicznej państwa
  • duży wpływ turystyki na politykę zagraniczną państwa
  • ważne znaczenie turystyki dla prowadzonej przez państwo polityki społecznej
  • współudział turystyki w kształtowaniu bilansu płatniczego państwa
  • aktywizacja zawodowa społeczeństwa
  • aktywizacja regionów mniej zaawansowanych gospodarczo

Sektor turystyki domaga się interwencji państwa ze względu na:

  • duże znaczenie infrastruktury ogólnej dla turystyki
  • kapitało- i importochłonny charakter inwestycji turystycznej
  • interdyscyplinarny charakter turystyki
  • duże znaczenie norm prawnych dla rozwoju turystyki
  • istotne znaczenie formalności granicznych

Cele polityki turystycznej:

  • ogólne:
    • maksymalizacja korzyści z rozwoju turystyki i minimalizacja kosztów z nią związanych
  • szczegółowe:
    • optymalne zaspokojenie wzrastających potrzeb turystycznych społeczeństwa
    • racjonalne wykorzystanie zasobów pracy i kapitału występującego w sektorze gospodarki narodowej
    • szanowanie stanu jakościowego środowiska przyrodniczego i społecznego

Z turystyką oraz polityką turystyczną nierozerwalnie związany jest tak zwany cykl turystyczny - w tym wypadku są to wszystkie:

  • badania rynku turystycznego
  • plany dotyczące rozwoju turystyki
  • rozbudowy infrastruktury turystycznej,
  • przygotowania i treningi kadry dla potrzeb turyzmu
  • czyny dążące do stworzenia optymalnego modelu organizacji turystyki, za to odpowiedzialna jest Polska Organizacja Turystyczna
  • rozwój gospodarki turystycznej
  • "propagandy" turystyczne
  • badania wyników prowadzonej polityki
  • wnioski formułowane na ich podstawie

Państwo, w celu stymulowania rozwoju turystyki, może wykorzystywać różnorodne narzędzia. Choć można je dzielić bardzo różnie, my poznamy tylko podział ze względu na źródło pochodzenia narzędzi. I tak mamy narzędzia wynikające z ogólnej polityki (np. aktywizacja mniej rozwiniętych gospodarczo regionów, aktywizacja sektora usług, tworzenie i regulacja polityki zagranicznej), ustawodawstwo turystyczne (przepisy dotyczące bazy noclegowej, biur podróży, przewodników, pilotów, wpuszczaniu cudzoziemców, wyjazdu własnych obywateli za granicę), ekonomiczno-finansowe (ceny, podatki, kredyty, kursy walut) czy organizacyjno-administracyjne.

Turystykę państwo może tez rozwijać pośrednio, np. przez:

  • modernizację transportu pasażerskiego
  • szybki rozwój środków przekazu informacji
  • politykę dążącą do większego otwarcia

Ważne są także:

  • chęć poznawania
  • stabilna sytuacja polityczna na świecie
  • konkurencja pomiędzy organizatorami obsługi turystycznej

Powrót do spisu treści