Pomoc:Jak edytować artykuły

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.
Pomoc
Jak edytować artykuły
Spis treści

Metody formatowania tekstu na Wikibooks[edytuj]

Na stronach Wikibooks możliwe jest wstawianie pewnych fragmentów kodu języka HTML, który służy do tworzenia stron internetowych.

Jeśli nie znasz HTML-a, nie martw się jest też łatwa do nauczenia alternatywna składnia. Jednak trzeba uważać na pewne niuanse:

  • większość formatowań specyficznych dla Wikibooks działa obecnie jedynie dla pojedynczego wiersza
  • mieszanie formatowań Wiki i HTML może spowodować dziwne objawy - na przykład nie należy robić żadnych wcięć jeśli piszemy w HTML-u listy lub tabele, bo skutkuje to powstawaniem odstępu przed tabelą.

Uwagi wstępne[edytuj]

Jeśli zamierzasz utworzyć nowy podręcznik, przeczytaj najpierw generalne uwagi zawarte w Tworzenie podręcznika. Pomożesz w ten sposób nam i sobie.

Przejrzyj stronę dyskusji książki, którą chcesz edytować (dostaniesz się tam klikajac na jedną z kart powyżej tytułu książki), oraz stronę dyskusji jej spisu treści (o ile istnieje). Inni Wikipedyści mogli tam zamieścić ważne wytyczne i wymagania, które możesz złamać nawet o tym nie wiedząc.

Ponadto miej pod ręką Indeks zaleceń dla redaktorów, jaki opracowaliśmy na Wikipedii.

Styl pisania[edytuj]

Nowi użytkownicy mogą na początku mieć problem z przyzwyczajeniem się do kilku zasad, które mogą być nowe dla osób piszących w starym stylu w kodzie HTML.

  • Nie używamy paragrafów <p> - są tworzone automatycznie, gdy oddzielimy blok tekstu pustą linią. Oszczędnie używamy też znaku nowej linii <br> - zazwyczaj wystarczy użyć kilku pustych linii.
  • Nie zalecamy justowania tekstu: <p align="justify"> Każdy użytkownik może indywidualnie włączyć lub wyłączyć justowanie paragrafów w swoich preferencjach. Jeśli jednak koniecznie chcesz justować tekst możesz to zrobić znacznikiem: <p class=tekst style='text-align:justify'> ... </p>.
  • Nie tworzymy "ręcznie" list numerowanych:
1. Raz<br>
2. Dwa<br>
3. Trzy<br> 

Zamiast tego używamy wikikodu:

# Raz
# Dwa
# Trzy
  • Nie tworzymy nagłówków paragrafów przez pogrubienie:
 '''Nagłówek'''

Zamiast tego używamy specjalnej składni:

 ==Nagłówek==
  • Nie wstawiamy linków przez <a> ani obrazków przez <img>
  • Od mało przejrzystych tabelek HTML wolimy nasz styl pisania tabelek

Kolory[edytuj]

Na Wikibooks możesz używać kolorów dla zaznaczania tekstu. Więcej na ten temat dowiesz się, ze strony Wikipedii: poświęconej kolorom. Na przykład, żeby zmienić kolor czcionki na czerwony, to należy użyć komendy: <span style="color:red">Jakiś tekst.</span>. Daje to następujący efekt:

Jakiś tekst.

Można również zmienić kolor tła czcionki, używając komendy <span style="background-color: Red;">Jakiś tekst.</span>, co da taki efekt:

Jakiś tekst.

Rozdziały, akapity, listy i linie[edytuj]

Opis Przykład Kod do przykładu
Nagłówki - od jednego do trzech znaków = obejmujących tekst (między tekstem a znakami = musi być co najmniej jedna spacja)  

Część

Rozdział

Podrozdział

Pod-Podrozdział

Pod-Pod-Podrozdział

i tak dalej...

 

= Część =
== Rozdział ==
=== Podrozdział ===
==== Pod-Podrozdział ====
===== Pod-Pod-Podrozdział =====
i tak dalej...

Nowe akapity : po prostu dwa razy naciśnij enter.
Wypróbuj w brudnopisie przez kliknięcie na linku "Edycja tej strony". Jeżeli naciśniesz enter tylko raz, nowy akapit nie zostanie utworzony.
Pojedyncze przejście do

nowej linii nic nie robi.

Ale pusta linijka

rozpoczyna nowy akapit.

Pojedyncze przejście do
nowej linii nic nie robi.

Ale pusta linijka

rozpoczyna nowy akapit.
Wymuszenie nowego wiersza - HTML
Można wymusić przejście do nowej linii<br>
bez rozpoczynania nowego akapitu.
Lista nienumerowana  
  • Listy są pożyteczne:
    • systematyzują tekst
    • przejrzyście wyglądają
* Listy są pożyteczne:
** systematyzują tekst
** przejrzyście wyglądają
Listy numerowane  
  1. Wyliczenia (listy numerowane)
  2. bardzo systematyzują tekst
    1. łatwo się je czyta
# Wyliczenia (listy numerowane)
# bardzo systematyzują tekst
## łatwo się je czyta
Definicje  
Pojęcie1
Definicja pierwsza
Pojęcie2
Definicja druga
; Pojęcie1 : Definicja pierwsza
; Pojęcie2 : Definicja druga
Bardziej złożone listy:
  1. Lista nienumerowana :
    • Pierwszy element
    • Drugi element
  2. więcej elementów
<ul>
<li>Lista numerowana :
<ol>
<li>Pierwszy element
<li>Drugi element
</ol>
<li>więcej elementów
</ul>
# Lista nienumerowana:
#* Pierwszy element
#* Drugi element
#Więcej elementów
Wcięcia w tekście tworzy się przez rozpoczynanie linii od ":". Tekst bez wcięcia
Można robić wcięcia tekstu
wcięcie tekstu
kilka poziomów wcięcia
Tekst bez wcięcia
:Można robić wcięcia tekstu
::wcięcie tekstu
:::kilka poziomów wcięcia
Tekst preformatowany (wcięty, czcionka nieproporcjonalna, wiersze nie będą łamane ani łączone przez przeglądarkę)

można uzyskać przez poprzedzenie każdego wiersza spacją lub ujęcie w znaczniki HTML:
<pre> i </pre>

Tekst bez wcięcia
IF (linię rozpoczyna biały znak) THEN
  będzie formatowana tak jak jest wpisana;
  specjalnym rodzajem czcionki;
  linie nie będą się składać;
ENDIF
jest to przydatne do:
  • wklejania sformatowanego tekstu;
  • opisów algorytmów;
  • ascii artu;
Tekst bez wcięcia
 IF (linię rozpoczyna biały znak) THEN
   będzie formatowana tak jak jest wpisana;
   specjalnym rodzajem czcionki;
   linie nie będą się składać;
 ENDIF
 jest to przydatne do:
   &bull; wklejania sformatowanego tekstu;
   &bull; opisów algorytmów;
   &bull; ascii artu;
Tekst centrowany - HTML
Tekst można centrować.
<center      >Tekst można centrować.</center>
Poziome linie rozdzielające - co najmniej cztery znaki = lub -

w dowolnym miejscu wiersza

powyżej

poniżej


i jeszcze niżej

powyżej
----
poniżej
----
i jeszcze niżej


Polecenia formatujące, znaki specjalne[edytuj]

Dobre omówienie znaków specjalnych i znaczników HTML znajdziesz na Wikipedii. Warto sięgnąć do stron: Znaki specjalne oraz Znaczniki HTML. Uważaj! nie każda przeglądarka potrafi poprawnie wyświetlać wszystkie znaki specjalne!

Wyróżnienia tekstu Tekst pochylony

Tekst wzmocniony
Tekst wzmocniony i pochylony
Także w równaniach (wzorach): F = m a.

''Tekst pochylony''<br>
'''Tekst wzmocniony'''<br>
'''''Tekst wzmocniony i pochylony'''''<br>
Także w równaniach (wzorach): '''F''' = '''''m''''' ''a''.
Zmiany czcionki

Ale == ... == jest lepsze do oznaczania rozdziałów.

Zmiana koloru i wielkości fontu

<font size="+2" color=red>
Zmiana koloru i wielkości fontu
</font>
czcionka o równych szerokościach znaków Font do

technicznych pojęć

Font do 
<tt>technicznych pojęć</tt>
Przekreślenie i podkreślenie Można przekreślać teksti podkreślać go. Pożyteczne w edycji.
Można <strike>przekreślać</strike> tekst<br>
i <u>podkreślać</u> go.
Umlauty i akcenty: (Zobacz Znaki specjalne w Wikipedii) À Á Â Ã Ä Å Æ

Ç È É Ê Ë Ì Í
Î Ï Ñ Ò Ó Ô Õ
Ö Ø Ù Ú Û Ü ß
à á â ã ä å æ
ç è é ê ë ì í
î ï ñ ò ó ô õ
ö ø ù ú û ü ÿ

&Agrave; &Aacute; &Acirc; &Atilde; &Auml; &Aring; &AElig;
&Ccedil; &Egrave; &Eacute; &Ecirc; &Euml; &Igrave; &Iacute;
&Icirc; &Iuml; &Ntilde; &Ograve; &Oacute; &Ocirc; &Otilde;
&Ouml; &Oslash; &Ugrave; &Uacute; &Ucirc; &Uuml; &szlig;
&agrave; &aacute; &acirc; &atilde; &auml; &aring; &aelig;
&ccedil; &egrave; &eacute; &ecirc; &euml; &igrave; &iacute;
&icirc; &iuml; &ntilde; &ograve; &oacute; &ocirc; &otilde;
&ouml; &oslash; &ugrave; &uacute; &ucirc; &uuml; &yuml;
Znaki przestankowe ¿ ¡ « » § ¶ † ‡ •
&iquest; &iexcl; &laquo; &raquo; &sect; &para; &dagger; &Dagger; &bull;
Znaki towarowe i walut ™ © ® ¢ € ¥ £ ¤
&trade; &copy; &reg; &cent; &euro; &yen; &pound; &curren;
Indeks dolny i górny górny: x2

dolny: x2

górny: x<sup>2</sup>
dolny: x<sub>2</sub>
Grecki alfabet α β γ δ

ε ζ η
θ ι κ λ μ ν ξ
π ρ σ ς τ υ φ
χ ψ ω
Γ Δ Θ Λ Ξ Π Σ
Φ Ψ Ω

&alpha; &beta; &gamma; &delta; &epsilon; &zeta; &eta;
&theta; &iota; &kappa; &lambda; &mu; &nu; &xi;
&pi; &rho;  &sigma; &sigmaf; &tau; &upsilon; &phi;
&chi; &psi; &omega;
&Gamma; &Delta; &Theta; &Lambda; &Xi; &Pi; &Sigma;
&Phi; &Psi; &Omega;
Matematyka (Zobacz Znaki specjalne w Wikipedii, Edycja wzorów) ∫ ∑ ∏ √ ± ∞

≈ ∝ ≡ ≠ ≤ ≥ →
× · ÷ ∂ ′ ″ ∇
‰ ° ∴ ℵ
ø ∈ ∋ ∩ ∪ ⊂ ⊃ ⊆ ⊇
¬ ∧ ∨ ∃ ∀ ⇒ ⇔

&int; &sum; &prod; &radic; &plusmn; &infin;
&asymp; &prop; &equiv; &ne; &le; &ge; &rarr;
&times; &middot; &divide; &part; &prime; &Prime; &nabla;

&permil; &deg; &there4; &alefsym;
&oslash; &isin; &ni; &cap; &cup; &sub; &sup; &sube; &supe;
&not; &and; &or; &exist; &forall; &rArr; &hArr;
Większy odstęp niż zwykle, bez przejścia do nowej linii x2   ≥   0 is true.

Pożyteczne w równaniach.

x2&nbsp;&nbsp;&nbsp;&ge;&nbsp;&nbsp;&nbsp;0


Linki[edytuj]

Linki wewnętrzne Tworzenie podręczników

Tworzenie podręczników
Tworzenie podręczników
Gramatyka języka słowackiego/Pisownia

[[Pomoc:Tworzenie podręczników]]<br>
[[Pomoc:Tworzenie podręczników|Tworzenie podręczników]]<br>
[[Pomoc:Tworzenie podręczników|]]<br>
[[Gramatyka języka słowackiego/Pisownia]]<br>
|-
| Linki zewnętrzne
| [[w:Perl|Perla]]<br>
[[w:Perl|Perl]]a<br>
[[w:Perl|Perl]]a<br>
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl Perla]<br>
http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl<br>
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl]
| <pre><nowiki>[[w:Perl|Perla]]<br>
[[w:Perl|Perl]]a<br>
[[w:Perl|]]a<br>
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl Perla]<br>
http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl<br>
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl]
Linki do sekcji Styl pisania

Tworzenie podręczników#Treść
Treść

[[#Styl pisania|Styl pisania]]<br>
[[Pomoc:Tworzenie podręczników#Treść]]<br>
[[Pomoc:Tworzenie podręczników#Treść|Treść]]
Przekierowanie - strona taka automatycznie przenosi na inną. Automatycznie tworzone przy przenoszeniu artykułów. zobacz przykład
#REDIRECT [[Nazwa strony]]


Tabele[edytuj]

Zanim zaczniesz wstawiać tabele do podręczników, przeczytaj poradnik na Wikipedii Tabele o tabelach. Poniżej przedstawiono kilka wybranych przykładów.

Przykładowa tabela
Pierwszy nagłówek Drugi nagłówek Trzeci nagłówek
górny lewy górny środkowy prawa strona
dolny lewy dolny środkowy
dolny rząd

Kod:

{|border=1|
|-
!Pierwszy nagłówek
!Drugi nagłówek
!Trzeci nagłówek
|-
|górny lewy
|górny środkowy
|rowspan=2|prawa strona
|-
|dolny lewy
|dolny środkowy
|-
|colspan=3 align=center|dolny rząd
|}

lub:

<table border="1" style="text-align: center">
<caption>Przykladowa tabelka</caption>
<tr>
<th>Pierwszy nagłówek</th>
<th>Drugi nagłówek</th>
<th>Trzeci nagłówek</th>
</tr>
<tr>
<td>górny lewy</td>
<td>górny środkowy</td>
<td rowspan=2>prawa strona</td>
</tr>
<tr>
<td>dolny lewy</td>
<td>dolny środkowy</td>
</tr>
<tr>
<td colspan=3 align=center>dolny rząd</td>
</tr>
</table>

Zastępując nagłówek tabeli przez

 {| class="prettytable" |

otrzymamy ładniejszą tabelkę:

Pierwszy nagłówek Drugi nagłówek Trzeci nagłówek
górny lewy górny środkowy prawa strona
dolny lewy dolny środkowy
dolny rząd

Polskie znaki[edytuj]

Zobacz: Problemy z polskimi znakami

Grafika[edytuj]

{{Plik|plik=Book red; question marks.svg}}
[[Plik:Book red; question marks.svg]]


{{Plik|plik=Book red; question marks.svg|ramka=mały|rozmiar=80px|pozycja=prawo|opis=Przykładowa grafika}}
[[Plik:Book red; question marks.svg|thumb|80px|right|Przykładowa grafika]]
Przykładowa grafika

Zobacz też: Ilustrowanie Wikibooks


Galeria[edytuj]

W razie potrzeby możemy tworzyć w podręcznikach galerie. Zaleca się jednak nie nadużywania tego typu rozwiązań.

Galerie wstawiamy za pomocą następującej komendy:

<gallery>
Plik: nazwa pliku.jpg | (opis pliku)
Plik: nazwa pliku.jpg | (opis pliku)
</gallery>

a kod tej galerii przedstawia się następująco:

<gallery>
Plik:Christian Thomasius.jpg|Christian Thomasius
Plik:Christian Wolff.jpg|Christian Wolff
Plik:Johann Jakob Moser.jpg|Johann Jakob Moser
Plik:Sonnenfels.Rathausplatz.Wien.JPG|Pomnik J. von Sonnenfelsa w Wiedniu
Plik:Gotfryd Lengnich.JPG|Gotfryd Lengnich
Plik:Fryderyk Skarbek.PNG|Fryderyk Skarbek
</gallery>

Kategoria i interwiki[edytuj]

Generalnie, na Wikibooks nie używa się powszechnie kategorii i nie ma ścisłych reguł ich stosowania - nie ma jednak formalnych przeszkód ich stosowania.

Zalecane jest natomiast tworzenie, przeglądając serwisy Wikibooks w innych językach, interwiki - czyli linków do podręczników o tej samej tematyce na innych wersjach językowych Wikibooks. Zwyczajowo wstawiamy je na stronie głównej podręcznika, jeden link na język.

Kategoria:Metastrony Wikibooks
[[en:Help:How to edit a page]]

Sekcję taką wstawiamy na końcu artykułu.

Jeśli strona w innym języku jest wyróżniona (np. jest Książką Miesiąca), istnieje szablon wyróżnienia linku interwiki. Po prostu wpisujemy nad linkami interwiki:

{{Link FA|en}}

Formuły matematyczne[edytuj]

Pomoc dotycząca wpisywania formuł matematycznych można znaleźć na stronie Wikipedia:Edycja wzorów i Pomoc:Formula (w języku angielskim).



Powrót do Pomocy Wikibooks
Koniec