Szachy/Partia hiszpańska

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Partia hiszpańska to jedno z najstarszych (jeśli nie najstarsze) udokumentowanych otwarć. Pierwszy raz została opisana przez Hiszpana Ruy Lopeza pod koniec XV wieku. (Nie bez powodu w j. angielskim to otwarcie nazywa się "Ruy Lopez Opening") Bardzo często celem 3. Gb5 jest zdobycie przewagi w centrum. W Encyklopedii Otwarć Szachowych ma kody C60 - C99.

Przebieg debiutu[edytuj]

  1. e4 e5
  2. Sf3 Sc6
  3. Gb5
a b c d e f g h
8a8 black rookb8 black kingc8 black bishopd8 black queene8 black kingf8 black bishopg8 black knighth8 black rook8
7a7 black pawnb7 black pawnc7 black pawnd7 black pawne7 black kingf7 black pawng7 black pawnh7 black pawn7
6a6 black kingb6 black kingc6 black knightd6 black kinge6 black kingf6 black kingg6 black kingh6 black king6
5a5 black kingb5 white bishopc5 black kingd5 black kinge5 black pawnf5 black kingg5 black kingh5 black king5
4a4 black kingb4 black kingc4 black kingd4 black kinge4 white pawnf4 black kingg4 black kingh4 black king4
3a3 black kingb3 black kingc3 black kingd3 black kinge3 black kingf3 white knightg3 black kingh3 black king3
2a2 white pawnb2 white pawnc2 white pawnd2 white pawne2 black kingf2 white pawng2 white pawnh2 white pawn2
1a1 white rookb1 white knightc1 white bishopd1 white queene1 white kingf1 black kingg1 black kingh1 white rook1
a b c d e f g h
Diagram 1. Pozycja po 3. Gb5

Najczęściej celem 3. Gb5 jest zdobycie przewagi w centrum. Na poziomie amatorskim w wielu przypadkach następne ruchy to: 3. ... a6 4. Ga4 b5

Warianty[edytuj]

Warianty obrony hiszpańskiej można podzielić na dwie kategorie: Obronę Morphy'ego i inne.

Obrona Morphy'ego (3. ... a6)[edytuj]

Jest to najczęstszy ruch, szczególnie wśród graczy-amatorów. Jego celem jest usunięcie gońca z pola b5. Po takich ruchu może nastąpić wiele wariantów:

Wariant wymienny (4. Gxc6)[edytuj]

Jest to jedyny wariant Obrony Morphy'ego bez kontynuacji 4. Ga4. Najczęściej po tym ruchu następuje:

4. ... dxc6 5. Sxe5

lub:

4. ... bxc6 5. Sxe5

Nowoczesna obrona Steinitza[edytuj]

Nowoczesna (lub opóźniona) obrona Steinitza zakłada ruchy:

4. Ga4 d6

a b c d e f g h
8a8 black rookb8 black kingc8 black bishopd8 black queene8 black kingf8 black bishopg8 black knighth8 black rook8
7a7 black kingb7 black pawnc7 black pawnd7 black kinge7 black kingf7 black pawng7 black pawnh7 black pawn7
6a6 black pawnb6 black kingc6 black knightd6 black pawne6 black kingf6 black kingg6 black kingh6 black king6
5a5 black kingb5 black kingc5 black kingd5 black kinge5 black pawnf5 black kingg5 black kingh5 black king5
4a4 white bishopb4 black kingc4 black kingd4 black kinge4 white pawnf4 black kingg4 black kingh4 black king4
3a3 black kingb3 black kingc3 black kingd3 black kinge3 black kingf3 white knightg3 black kingh3 black king3
2a2 white pawnb2 white pawnc2 white pawnd2 white pawne2 black kingf2 white pawng2 white pawnh2 white pawn2
1a1 white rookb1 white knightc1 white bishopd1 white queene1 white kingf1 black kingg1 black kingh1 white rook1
a b c d e f g h
Diagram 2. Pozycja po 4. ... d6

W normalnej obronie Steinitza następuje 3. ... d6. (O czym będzie mowa nieco dalej)

Opóźniona obrona Schliemanna[edytuj]

Ta obrona, podobnie jak poprzednia, czerpie z podstawowego wariantu, z tym, że ruch oryginalny jest opóźniony o 1 ruch. Ruchy w opóź. obronie Schliemanna wyglądają tak:

4. Ga4 f5

W normalnej obronie Schliemanna następuje 3. ... f5 (O niej także mowa będzie nieco później)

Opóźniona obrona Brentana[edytuj]

Obrona ta, podobnie jak dwie poprzednie, także jest wzorowana na podstawowym wariancie, i także ruch charakterystyczny jest opóźniony. W tej obronie następuje:

4. Ga4 g5

O obronie Brentana też będzie później mowa.

Obrona norweska[edytuj]

Jest to wariant bardzo często grany wśród amatorów. Polega na "ukaraniu" gońca i zamknięciu go w klatce, z której ciężko mu jest uciec. W tej obronie następuje:

4. Ga4 b5 5. Gb3 Sa5

a b c d e f g h
8a8 black rookb8 black kingc8 black bishopd8 black queene8 black kingf8 black bishopg8 black knighth8 black rook8
7a7 black kingb7 black kingc7 black pawnd7 black pawne7 black kingf7 black pawng7 black pawnh7 black pawn7
6a6 black kingb6 black kingc6 black kingd6 black kinge6 black kingf6 black kingg6 black kingh6 black king6
5a5 black knightb5 black pawnc5 black kingd5 black kinge5 black pawnf5 black kingg5 black kingh5 black king5
4a4 black pawnb4 black kingc4 black kingd4 black kinge4 white pawnf4 black kingg4 black kingh4 black king4
3a3 black kingb3 white bishopc3 black kingd3 black kinge3 black kingf3 white knightg3 black kingh3 black king3
2a2 white pawnb2 white pawnc2 white pawnd2 white pawne2 black kingf2 white pawng2 white pawnh2 white pawn2
1a1 white rookb1 white knightc1 white bishopd1 white queene1 white kingf1 black kingg1 black kingh1 white rook1
a b c d e f g h
Diagram 3. Pozycja po 5. Sa5

Obrona Møllera[edytuj]

Obrona ta jest identyczna do poprzedniej z tą różnicą, że zamiast 5. ... Sa5 następuje 5. ... Gc5

Wariant otwarty[edytuj]

Jest to jeden z trzech wariantów zakładających roszadę. Następuje w niej:

4. Ga4 Sf6 5. O-O Sxe4

a b c d e f g h
8a8 black rookb8 black kingc8 black bishopd8 black queene8 black kingf8 black bishopg8 black kingh8 black rook8
7a7 black pawnb7 black pawnc7 black pawnd7 black pawne7 black kingf7 black pawng7 black pawnh7 black pawn7
6a6 black kingb6 black kingc6 black knightd6 black kinge6 black kingf6 black kingg6 black kingh6 black king6
5a5 black kingb5 black kingc5 black kingd5 black kinge5 black pawnf5 black kingg5 black kingh5 black king5
4a4 white bishopb4 black kingc4 black kingd4 black kinge4 black knightf4 black kingg4 black kingh4 black king4
3a3 black kingb3 black kingc3 black kingd3 black kinge3 black kingf3 white knightg3 black kingh3 black king3
2a2 white pawnb2 white pawnc2 white pawnd2 white pawne2 black kingf2 white pawng2 white pawnh2 white pawn2
1a1 white rookb1 white knightc1 white bishopd1 white queene1 black kingf1 white rookg1 white kingh1 black king1
a b c d e f g h
Diagram 4. Pozycja po 5. Sxe4

Wariant zamknięty[edytuj]

Jest identyczny jak poprzedni z tym, że zamiast 5. ... Sxe4 następuje 5. ... Ge7 w celu umożliwienia czarnemu królowi roszady.

Obrona archangielska[edytuj]

Jest wariantem najdłuższym, temu też najrzadziej spotykanym. W tej obronie następuje:

4. Ga4 Sf6 5. O-O b5 6. Gb3 Gb7

a b c d e f g h
8a8 black rookb8 black kingc8 black kingd8 black queene8 black kingf8 black bishopg8 black kingh8 black rook8
7a7 black kingb7 black bishopc7 black pawnd7 black pawne7 black kingf7 black pawng7 black pawnh7 black pawn7
6a6 black pawnb6 black kingc6 black knightd6 black kinge6 black kingf6 black knightg6 black kingh6 black king6
5a5 black kingb5 black pawnc5 black kingd5 black kinge5 black pawnf5 black kingg5 black kingh5 black king5
4a4 black kingb4 black kingc4 black kingd4 black kinge4 white pawnf4 black kingg4 black kingh4 black king4
3a3 black kingb3 white bishopc3 black kingd3 black kinge3 black kingf3 white knightg3 black kingh3 black king3
2a2 white pawnb2 white pawnc2 white pawnd2 white pawne2 black kingf2 white pawng2 white pawnh2 white pawn2
1a1 white rookb1 white knightc1 white bishopd1 white queene1 black kingf1 white rookg1 white kingh1 black king1
a b c d e f g h
Diagram 5. Pozycja po 6. ... Gb7


Warianty inne niż 3. ... a6[edytuj]

Wariant klasyczny (3. ... Gc5)[edytuj]

Jak sama nazwa wskazuje, jest wariantem klasycznym, opisanym jeszcze przez Ruy Lopeza. Następuje w nim ruch 3. ... Gc5.

Obrona Cozio (3. ... Sge7)[edytuj]

Polega ona na obronie skoczka przez drugiego skoczka.

a b c d e f g h
8a8 black rookb8 black kingc8 black bishopd8 black queene8 black kingf8 black bishopg8 black kingh8 black rook8
7a7 black pawnb7 black pawnc7 black pawnd7 black pawne7 black knightf7 black pawng7 black pawnh7 black pawn7
6a6 black kingb6 black kingc6 black knightd6 black kinge6 black kingf6 black kingg6 black kingh6 black king6
5a5 black kingb5 white bishopc5 black kingd5 black kinge5 black pawnf5 black kingg5 black kingh5 black king5
4a4 black kingb4 black kingc4 black kingd4 black kinge4 white pawnf4 black kingg4 black kingh4 black king4
3a3 black kingb3 black kingc3 black kingd3 black kinge3 black kingf3 white knightg3 black kingh3 black king3
2a2 white pawnb2 white pawnc2 white pawnd2 white pawne2 black kingf2 white pawng2 white pawnh2 white pawn2
1a1 white rookb1 white knightc1 white bishopd1 white queene1 white kingf1 black kingg1 black kingh1 white rook1
a b c d e f g h
Diagram 6. Pozycja po 3. ... Sge7

Obrona berlińska (3. ... Sf6)[edytuj]

Obrona berlińska polega na odpowiedzeniu atakiem na atak. W tej sytuacji białe najczęście albo obronią piona na e4, albo zbiją piona na e5, jednocześnie podarowywując piona na e4.

Obrona Birda (3. ... Sd4)[edytuj]

Obrona Birda także polega na odpowiedzi atakiem na atak, w tym wypadku jednak atakowany jest nie pion, a goniec. Najlepszą odpowiedzią białych jest 4. Sc3, które jednocześnie broni gońca i chroni piona przed atakiem skoczka z f6.

a b c d e f g h
8a8 black rookb8 black kingc8 black bishopd8 black queene8 black kingf8 black bishopg8 black knighth8 black rook8
7a7 black pawnb7 black pawnc7 black pawnd7 black pawne7 black kingf7 black pawng7 black pawnh7 black pawn7
6a6 black kingb6 black kingc6 black kingd6 black kinge6 black kingf6 black kingg6 black kingh6 black king6
5a5 black kingb5 white bishopc5 black kingd5 black kinge5 black pawnf5 black kingg5 black kingh5 black king5
4a4 black kingb4 black kingc4 black kingd4 black knighte4 white pawnf4 black kingg4 black kingh4 black king4
3a3 black kingb3 black kingc3 black kingd3 black kinge3 black kingf3 white knightg3 black kingh3 black king3
2a2 white pawnb2 white pawnc2 white pawnd2 white pawne2 black kingf2 white pawng2 white pawnh2 white pawn2
1a1 white rookb1 white knightc1 white bishopd1 white queene1 white kingf1 black kingg1 black kingh1 white rook1
a b c d e f g h
Diagram 7. Pozycja po 3. ... Sd4

Obrona Steinitza (3. ... d6)[edytuj]

Obrona ta ma na celu obronienie pionka e5 (którego zdobycie jest najczęściej celem obrony hiszpańskiej), jednocześnie nie bacząc na atakowanego skoczka.

a b c d e f g h
8a8 black rookb8 black kingc8 black bishopd8 black queene8 black kingf8 black bishopg8 black knighth8 black rook8
7a7 black pawnb7 black pawnc7 black pawnd7 black kinge7 black kingf7 black pawng7 black pawnh7 black pawn7
6a6 black kingb6 black kingc6 black knightd6 black pawne6 black kingf6 black kingg6 black kingh6 black king6
5a5 black kingb5 white bishopc5 black kingd5 black kinge5 black pawnf5 black kingg5 black kingh5 black king5
4a4 black kingb4 black kingc4 black kingd4 black kinge4 white pawnf4 black kingg4 black kingh4 black king4
3a3 black kingb3 black kingc3 black kingd3 black kinge3 black kingf3 white knightg3 black kingh3 black king3
2a2 white pawnb2 white pawnc2 white pawnd2 white pawne2 black kingf2 white pawng2 white pawnh2 white pawn2
1a1 white rookb1 white knightc1 white bishopd1 white queene1 white kingf1 black kingg1 black kingh1 white rook1
a b c d e f g h
Diagram 8. Pozycja po 3. ... d6

Obrona Schliemanna (3. ... f5)[edytuj]

Obrona Schliemanna jest dosyć ryzykowna, ponieważ oddaje pionka f5 i zostawia króla bez ochrony pionowej, jednak w razie krótkiej roszady daje wieży półotwartą kolumnę.

a b c d e f g h
8a8 black rookb8 black kingc8 black bishopd8 black queene8 black kingf8 black bishopg8 black knighth8 black rook8
7a7 black pawnb7 black pawnc7 black pawnd7 black pawne7 black kingf7 black kingg7 black pawnh7 black pawn7
6a6 black kingb6 black kingc6 black knightd6 black kinge6 black kingf6 black kingg6 black kingh6 black king6
5a5 black kingb5 white bishopc5 black kingd5 black kinge5 black pawnf5 black pawng5 black kingh5 black king5
4a4 black kingb4 black kingc4 black kingd4 black kinge4 white pawnf4 black kingg4 black kingh4 black king4
3a3 black kingb3 black kingc3 black kingd3 black kinge3 black kingf3 white knightg3 black kingh3 black king3
2a2 white pawnb2 white pawnc2 white pawnd2 white pawne2 black kingf2 white pawng2 white pawnh2 white pawn2
1a1 white rookb1 white knightc1 white bishopd1 white queene1 white kingf1 black kingg1 black kingh1 white rook1
a b c d e f g h
Diagram 9. Pozycja po 3. ... f5

Obrona Smysłowa (3. ... g6)[edytuj]

Jak sama nazwa wskazuje, ów wariant był normalnie używany pierwszy raz przez Wasilija Smysłowa. Wariant ten zakłada 3. ... g6, umożliwiając fianchetto, jakby nie bacząc na atak na skoczka.

Obrona Brentana (3. ... g5)[edytuj]

Jest to obrona dość nietypowa, ponieważ ten ruch często jest oderwany od tego, co dzieje się na szachownicy. Pozwala to jednak czasami przenieść miejsce akcji w miejsce, gdzie czarnym wygodniej będzie grać.

a b c d e f g h
8a8 black rookb8 black kingc8 black bishopd8 black queene8 black kingf8 black bishopg8 black knighth8 black rook8
7a7 black pawnb7 black pawnc7 black pawnd7 black pawne7 black kingf7 black pawng7 black kingh7 black pawn7
6a6 black kingb6 black kingc6 black knightd6 black kinge6 black kingf6 black kingg6 black kingh6 black king6
5a5 black kingb5 white bishopc5 black kingd5 black kinge5 black pawnf5 black kingg5 black pawnh5 black king5
4a4 black kingb4 black kingc4 black kingd4 black kinge4 white pawnf4 black kingg4 black kingh4 black king4
3a3 black kingb3 black kingc3 black kingd3 black kinge3 black kingf3 white knightg3 black kingh3 black king3
2a2 white pawnb2 white pawnc2 white pawnd2 white pawne2 black kingf2 white pawng2 white pawnh2 white pawn2
1a1 white rookb1 white knightc1 white bishopd1 white queene1 white kingf1 black kingg1 black kingh1 white rook1
a b c d e f g h
Diagram 10. Pozycja po 3. ... g5


Źródło: „https://pl.wikibooks.org/w/index.php?title=Szachy/Partia_hiszpańska&oldid=462257”