Uciążliwość zapachowa/Analiza sensoryczna
| « | Uciążliwość zapachowa Analiza sensoryczna |
» |
| Klasyfikacja zapachów według rodzaju | Instrumentalne pomiary zapachu |
| « | *** Wstęp |
» |
| Testy psychofizyczne |
Analiza sensoryczna[edytuj]
Analiza sensoryczna jest metodą organoleptycznych badań materiałów. Ocena organoleptyczna, stale wykorzystywana w codziennych sytuacjach życiowych, polega na wykorzystaniu zmysłów – wzroku, węchu, smaku, słuchu, dotyku. Różnica między metodami analizy sensorycznej i innymi badaniami organoleptycznymi polega na rygorystycznym przestrzeganiu procedur, dokładnie opisanych w odpowiednich normach. Jedną z wielu takich norm, związaną z problemem uciążliwości zapachowych w środowisku, jest PN-EN 13725 pt. Jakość powietrza. Oznaczanie stężenia zapachowego metodą olfaktometrii dynamicznej[1].
Testy psychofizyczne[edytuj]
Metodą badań reakcji organizmu człowieka na działanie bodźców odbieranych przez zmysły są testy psychofizyczne. Testy są głównym narzędziem psychofizyki (wchodzącej w zakres kognitywistyki). Są stosowane w czasie badań funkcji mózgu i umysłu. Znajdują również zastosowania w diagnostyce medycznej, ponieważ zmniejszenie się wrażliwości na bodźce zmysłowe jest charakterystycznym objawem niektórych chorób. W wielu sytuacjach spadek możliwości odbierania jednego rodzaju wrażeń powoduje wzrost czułości innych zmysłów (np. słuchu, dotyku, węchu u osób z wadami wzroku). Wyniki badań psychofizycznej sprawności człowieka, prowadzone przez specjalistów w dziedzinie medycyny pracy, często decydują o możliwościach wykonywania określonych zadań zawodowych (np. kierowcy, policjanci). Pozwalają też kontrolować zmiany, zachodzące w organizmie człowieka pod wpływem uciążliwości występujących w pracy (np. wady słuchu u osób obsługujących maszyny budowlane lub pilotów samolotów) i projektować skuteczne środki ochrony BHP[2] [3] Testy psychofizyczne są podstawowym narzędziem analizy sensorycznej, czyli badań jakości artykułów spożywczych, artykułów chemii gospodarczej, środków kosmetycznych, zanieczyszczonego powietrza i wody itp. W analizach sensorycznych biorą udział zespoły oceniających, którzy spełniają określone w normach kryteria sprawności sensorycznej[4] [5]
Zobacz: Testy psychofizyczne
Zakres zastosowań analizy sensorycznej[edytuj]
Analiza sensoryczna jest jednym z głównych narzędzi towaroznawstwa i materiałoznawstwa. Jest niezastąpiona w czasie ocen jakości artykułów spożywczych [6] [7][8] oraz wielu innych artykułów codziennego użytku (np. produkty chemii gospodarczej, kosmetyki itp.). Znajduje również zastosowanie podczas badań jakości elementów środowiska – zanieczyszczeń powietrza i wody[1].
Zobacz: Zakres zastosowań analizy sensorycznej
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Polski Komitet Normalizacyjny, NKP 280: Jakość powietrza. Oznaczanie stężenia zapachowego metodą olfaktometrii dynamicznej (pol.). PKN Warszawa, 2007. [dostęp 2010-09-15].
- ↑ Danuta Koradecka: Bezpieczeństwo i higiena pracy. CIOP BIP, 2008. ISBN 978-83-7373-045-8. [dostęp 2010-10-23]. Cytat: Monografia "Bezpieczeństwo i higiena pracy" jest kompendium wiedzy o bezpieczeństwie i higienie pracy. Najważniejsze zagadnienia tej dziedziny ujęto w pięciu głównych blokach tematycznych: możliwości psychofizyczne człowieka w środowisku pracy, podstawowe czynniki zagrożeń w środowisku pracy, prawna ochrona pracy, skutki zagrożeń w procesach pracy, podstawowe kierunki kształtowania warunków bezpieczeństwa pracy i ergonomii. (pol.)
- ↑ Anna Łuczak. Testy psychologiczne przydatne w doborze osób do zawodów trudnych i niebezpiecznych. „Bezpieczeństwo pracy”. 4/2001. s. 18-19 (pol.). [dostęp 2010-11-02].
- ↑ Analiza sensoryczna – Ogólne wytyczne wyboru, szkolenia i monitorowania oceniających – Wybrani oceniający (pol.). Polski Komitet Normalizacyjny. [dostęp 2010-10-23].
- ↑ Analiza sensoryczna - Metodologia - Metoda sprawdzania wrażliwości smakowej (pol.). Polski Komitet Normalizacyjny. [dostęp 2010-10-23].
- ↑ Nina Baryłko-Pikielna: Zarys analizy sensorycznej żywności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 1975.
- ↑ Nina Baryłko-Pikielna, Irena Matuszewska: Sensoryczne badania żywności. Podstawy – Metody – Zastosowania. Wydawnictwo Naukowe PTTŻ, 2009. ISBN 978-83-924646-9-3.
- ↑ Janina Gawęcka, Tadeusz Jędryka: Analiza sensoryczna. Wybrane metody i przykłady zastosowań. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, 2001. ISBN 83-88760-19-X. (pol.)