Zarys geograficzny

Na podstawie Geography of Japan oraz http://www.openhistory.org/jhdp/intro/node5.html

Historia najdawniejsza

Właściwie to nie jest wiadomo skąd pochodzą Japończycy. Mimo, że istnieje wiele kontrowersyjnych poglądów na temat ich pochodzenia, możemy założyć, że Japończycy wywodzą się z kontynentalnej Azji Wschodniej i wydają się być spokrewnieni z południowo wschodnimi Azjatami oraz wyspiarzami z rejonów południowego Pacyfiku. W przeszłości miała miejsce znacząca imigracja z i poprzez Koreę. Język japoński wydaje się być spokrewniony z językami polinezyjskimi i altaicznymi (altaic sprawdzic w wikipedii nazwe). Wszystko to świadczy, że tak naprawdę Japończycy to nie była jednorodna grupa etniczna (choć teraz za taką może być uważana) ale raczej mieszanina ludzi z różnych grup. Choć dla jasności sytuacji należy dodać, że w czasie kolejnych wieków nie było żadnej większej imigracji.

Okres paleolityku w Japonii datuje się od około 100 000 roku przed naszą erą, na ten czas datuje się najstarsze znalezisko, czyli fragmenty kamiennych narzędzi, aż do około 12 000 p.n.e. czyli końca ery lodowcowej, co zbiega się z początkiem mezolitycznego okresu Jomon.

Środowisko paleolityku

Wyspy japońskie były prawdopodobnie wielokrotnie w przeszłości połączone z kontynentalną Azją, szczególnie w czasie najzimniejszych okresów epoki lodowcowej, kiedy to poziom mórz obniżył się o około 100-120 m. Przeczyć połączeniu może fakt, że cieśnina Tsushima, pomiędzy Koreą a Japonią oraz Tsugaru, pomiędzy Hokkaido a Honshu mają głębokości około 140 m. a więc do połączenia potrzebne byłoby obniżenie poziomu wód o dalsze minimum 20 m. Wydaje się jednak, że w niektórych okresach epoki lodowcowej takie przejście istniało.

Najstarsze japońskie narzędzia

Najstarsze narzędzia, toporki i noże z kamienia łupanego, znaleziono w okolicach Kami-Takamori w prefekturze Miyagi i datowano je na 500 000 r. p.n.e., ale później odkryto, że są tylko zręczną podróbką. Większość znalezisk z okresu paleolitycznego datuje się na 100 000 r. p.n.e. i jest to ogólnie akceptowana data zajęcia tych terenów przez człowieka.

Narzędzia kamienne i z kamienia gładzonego

Najstarsze na świecie narzędzia z gładzonego kamienia. Kamienne toporki, Hinatabayashi, stanowisko B, Shinanomachi, Nagano. okres Pre-Jomon (Paleolityk), 30 000 p.n.e. (Muzeum Narodowe w Tokio).

Japoński paleolityk jest bardzo oryginalny także ze względu na używane narzędzia. Stąd pochodzą najstarsze znane nrzędzia wykonane z kamienia, także gładzonego, datowane na okres około 30 000 p.n.e. Wyprzedzają one o 20 000 lat narzędzia neolityczne stosowane w reszcie świata w erze neolitycznej. Nie jest obecnie wiadomo w jaki sposób tak wcześnie znano na obszarze wysp Japońskich narzędzia. Być może ma to związek z ocieplaniem się klimatu 30 000 - 20 000 lat temu.

Ze względu na swoją oryginalność, japoński paleolit (chyab paleozoik?) niezbyt dokładnie odpowiada definicji paleozoiku, bazującemu na technologii obrabiania kamieni (narzędzia z kamienia łupanego). Narzędzia epoki paleolitu już w 30 000 r. p.n.e. wykazują więc cechy narzędzi mezolitycznych i neolitycznych.

Paleo-antropologia

Populacja Japonii okresu paleolityku, podobnie jak okresu Jomon, wydaje się być spokrewnina z dawnymi grupami paleo-azjatyckimi, które zajmowały dużą część Azji przed ekspansją ludności mongloidalnej, charakterystycznej dla dzisiejszych Chin, Korei, Japonii czy Wietnamu.

Ainu są prawdopodobnie bezpośrednimi potomkami ludzi z okresu japońskiego paleolityku i okresu Jomon.

Charakterystyczne cechy szkieletu wskazują na podobieństwo do innych pierwotnych ludów azjatyckich. Struktura uzębienia wskazuje na przynależność do grupy rozpowszechnionej głównie w Azji Południowo-Wschodniej, podczas gdy populacja mongloidalna należy do innej grupy.

Ainu, zamieszkujący obecnie wyspę Hokkaido, wydają się być potomkami tej pierwotnej ludności paleolitycznej i wykazują cechy, które kiedyś kwalifikowane były jako kaukazoidalne, a dziś uważane są raczej za cechy człowieka paleolitycznego.

Badania genetyczne przeprowadzone na dzisiejszej populacji Japonii nie dają jasnych odpowiedzi co do pochodzenia Japończyków i wskazują raczej na mieszanie się oryginalnej ludności Japonii z późniejszymi najeźdźcami mongloidalnymi. Ocenia się, że 10-20 % cech genetycznych dzisiejszych mieszkańców Japonii pochodzi od pierwotnych ludów okresu paleolitycznego i Jomon, reszta zaś z wpływów mongloidalnych z kontynentu, głównia w czasie okresu Yayoi.

Badania archeologiczne okresu paleolityku

Badania okresu paleolityku są całkiem świeże, pierwsze stanowisko zostało odkryte zaraz po II Wojnie Światowej. Od tego czasu ich liczba znacząco się powiększyła o około 5000 miejsc, niektóre pokrywają się ze stanowiskami z okresu Jomon.

Badania japońskiego paleolityku charakteryzują sie informacją stratygraficzną dzięki dużej aktywności wulkaniczej wysp. Wielkie erupcje powodowały pokrycie wysp popiołem, którego wiek można łatwo datować i którego używa się jako odniesienia do czasu na obszarze całego kraju. Bardzo ważną warstwą jest warstwa AT (Aira-Tanzawa), pokrywająca całą japonię około 21 000 - 22 000 lat temu.

Okres Jomon

Jōmon (jap. 縄文時代 - Jōmon-jidai) - najstarszy okres w chronologii Japonii odpowiadający neolitowi. Często jest on dzielony na pięć podokresów dla środkowej Japonii oraz na trzy okresy dla Kiusiu i Hokkaidō. Kultura tego okresu była stopniowo wypierana ku północy i wschodowi. Zwykle za końcową datę okresu Jōmon uważa się rok 300 p.n.e. (niektóre źródła podają także rok 250 p.n.e.) Tak naprawdę niewiele wiadomo na temat tego okresu - jedynych informacji dostarczają wykopaliska archeologiczne, dzięki którym odkryto m.in. ślady kultury ceramicznej. Wiemy też, że w tym okresie ludzie trudnili się przede wszystkim zbieractwem, myślistwem i rybołówstwem.

W miarę doskonalenia narzędzi myślistwo stało się podstawowym zajęciem. Zaczęły powstawać małe osady złożone z kilkunastu domów. W miejscu takich osad wykopano wiele glinianych figurek, które świadczą o jednym z pierwszych kultów bogów na wyspach. Figurki zwane są dogu, a ich forma jest dość złożona jak na owe czasy. Najczęściej przedstawiają one kobiety, rzadziej zwierzęta, czasami półludzi-półzwierzęta.

The Jomon period (Japanese: 縄文時代 Jōmon-jidai) is the time in Japanese history from about 10,000 BC to 300 BC.

Most scholars agree that by around 40,000 BC glaciation had connected the islands with the mainland. Based on archaeological evidence, between 35,000 BC and 30,000 BC Homo sapiens had migrated to the islands from eastern and southeastern Asia and had well-established patterns of hunting and gathering and stone toolmaking. Stone tools, inhabitation sites, and human fossils from this period have been found throughout all the islands of Japan. Additionally, a 1988 genetic study points to a Northern Mongoloid base for the Japanese peoples[1].

The term "Jomon" is a translation into Japanese of the English term "cord-marked." This refers to the markings made on clay vessels and figures using sticks with cords wrapped around them.

Incipient and Initial Jomon (10000 - 4000 BC)

Plik:CalJomon.gif

Characters for Jōmon ("Cord marks").

Incipient Jomon pottery (10,000-8,000 BC), the earliest pottery type in the world, Tokyo National Museum, Japan.

More stable living patterns gave rise by around 10,000 BC to a Mesolithic or, as some scholars argue, Neolithic culture. Possibly distant ancestors of the Ainu aboriginal people of modern Japan, members of the heterogeneous Jomon culture (c. 10,000-300 BC) left the clearest archaeological record.

According to archeological evidence, the Jomon people created the earliest pottery in the world, dated to the 11th millennium BC, as well as the earliest ground stone tools: "The earliest known pottery comes from Japan, and is dated to about 10,500 BC. China and Indo-China follow shortly afterwards" ("Past Worlds", The Times Atlas of Archeology). The antiquity of these potteries was first identified after the Second World War, through radiocarbon dating methods: "The earliest pottery, the linear applique type, was dated by radiocarbon methods taken on samples of carbonized material at 12500 +- 350 before present" (Prehistoric Japan, Keiji Imamura). The Jomon people were making clay figures and vessels decorated with patterns made by impressing the wet clay with braided or unbraided cord and sticks with a growing sophistication.

The manufacture of pottery typically implies some form of sedentary life, since pottery is highly breakable and therefore is useless to hunter-gatherers who are constantly on the move. Therefore the Jomon probably were some of the earliest sedentary or at least semi-sedentary people in the world. They used chipped stone tools, ground stone tools, traps, and bows and were probably semi-sedentary hunters-gatherers, and skillful coastal and deep-water fishermen. They practised a rudimentary form of agriculture and lived in caves and later in groups of either temporary shallow pit dwellings or above-ground houses, leaving rich kitchen middens for modern anthropological study. Because of this, the earliest forms of farming are sometimes attributed to Japan (Ingpen & Wilkinson) in 10,000 BC, two thousand years before their widespread appearance in the Middle East.

Early to Final Jomon (4000 - 400 BC)

A Middle Jomon vessel (3000-2000 BC), Tokyo National Museum, Japan.

The Early and Middle Jomon periods saw an explosion in population, as indicated by the number of excavations from this period. These two periods correspond to the prehistoric thermal optimum (between 4000 and 2000 BC), when temperatures reached several degrees Celsius higher than the present, and the seas were higher by 5 to 6 meters. Beautiful artistic realizations, such as highly decorated flamed vessels, remain from that time. After 1500 BC, the climate cooled, and populations seem to have contracted dramatically. Comparatively few archeological sites can be found after 1500 BC.

A Final Jomon statuette (1000-400 BC), Tokyo National Museum, Japan.

By the end of the Jomon period, a dramatic shift had taken place according to archaeological studies. Incipient cultivation had evolved into sophisticated rice-paddy farming and government control. Many other elements of Japanese culture also may date from this period and reflect a mingled migration from the northern Asian continent and the southern Pacific areas. Among these elements are Shinto mythology, marriage customs, architectural styles, and technological developments, such as lacquerware, textiles, metalworking, and glass making.

Foundation myths

The origins of Japanese civilization are buried in legend. February 11, 660 BC is the traditional founding date of Japan by Emperor Jimmu. This, however, is a version of Japanese history from the country's first written records dating from the 6th to the 8th centuries, after Japan had adopted the Chinese writing system which was introduced by the Koreans.

According to the creation story found in the Kojiki (Record of Ancient Matters, dating from AD 712) and the Nihongi or Nihon-shoki (Chronicle of Japan, from AD 720), the Japanese islands were created by the gods, two of whom--the male Izanagi and the female Izanami--descended from heaven to carry out the task. They also brought into being other kami (deities or supernatural forces), such as those influencing the sea, rivers, wind, woods, and mountains. Two of these deities, the sun goddess Amaterasu Omikami, and her brother, the storm god Susanoo, warred against each other, with Amaterasu emerging victorious.

In this period several emperors were struggling for power. In order to make legitimate their claims to the throne, they commissioned collections of poems containing a mythological inheritance of power from Amaterasu (still the most venerable deity in the Shinto pantheon) via her grandson Ninigi-no-Mikoto to Emperor Jimmu, who was claimed to be an ancestor of the ruling imperial family. This propaganda-myth was taken up again by 19th century historians and used as a fundamental pillar of Japan's nationalistic Kokutai ideology.

More reliable are Chinese sources, which describe a country "Wa" ruled by various family-clans, adhering to their respective clan-deities. Recent anthropological studies suggest immigration from Siberia via Korea and/or Polynesia to be the ancestors of the earliest settlers in Japan.