Asertywność/Rozwiązywanie konfliktów

Rozwiązywanie konfliktów

Rozdział opisuje różne metody rozwiązywania konfliktów.

Metody agresywne i pasywne

Zwierzęta używają do rozwiązywania konfliktów dwóch metod - walki (agresja) albo ucieczki (bierność). Człowiek rozwinął w sobie trzecią, czyli komunikację werbalną. Pozwala ona na rozwiązywanie konfliktów w taki sposób, aby żadna ze stron nie była zwyciężona. Sytuacja, kiedy jedna ze stron odchodzi z konfliktu przegrana, jest niekorzystna, ponieważ zwyciężony będzie szukał okazji, jak się odegrać, a zwycięzca musi liczyć się z odwetem.

Wyżej wymienione metody tak naprawdę nie prowadzą do rozwiązania problemu, ponieważ są jedynie reakcją (często nieświadomą) na sytuacje, w których czujemy się zagrożeni.

Przykład: Masz w pracy kolegę, który jest chamski i arogancki. Jego zachowanie jest na tyle nieprzyjemne, że tracisz chęć na pojawianie się w biurze. Nie zwracasz mu jednak uwagi, ponieważ boisz się jego reakcji, że cię zaatakuje lub wyśmieje. Przyjmujesz pasywną postawę (ucieczka) i udajesz, że cię ta sytuacja w ogóle nie dotyczy. Po kilku tygodniach nie wytrzymujesz i na chamską uwagę kolegi reagujesz wściekłą wiązanką przekleństw, co dla niego jest sygnałem do jeszcze agresywniejszego ataku. Nieprzyjemna sytuacja nie tylko nie jest rozwiązana, ale przeradza się w otwartą wojnę.

Metody asertywne

Asertywne zachowanie umożliwia:

1. pokazanie własnych zalet i mocnych stron oraz ich wykorzystanie
2. poczucie wewnętrznego ładu
3. konstruktywną współpracę
4. umocnienie przyjaźni
5. poczucie przynależności
6. zaspokojenie potrzeb wszystkich stron konfliktu

Manipulacja

Zachowanie nieasertywne jest manipulacją. Odzwierciedla podświadome poczucie winy, lęku oraz ignorancję. Często jest nieświadome, a jego źródłem jest kilka przesądów wszczepionych przez wychowanie. W celu jego eliminacji sformułowano podstawowe prawa asertywności. Ich wykorzystanie w życiu pozwala uniknąć manipulatorskiego zachowania wobec innych oraz ograniczyć wpływ takich zachowań ze strony otoczenia.

Zmiana nieasertywnego zachowania na asertywne jest możliwa. Prowadzi, między innymi, do podwyższenia jakości życia człowieka, który zdecydował się zmienić. Jest także pozytywna dla jego otoczenia.

Zmianę sposobu zachowania można przeprowadzić następującą drogą:

1. Rozpoznanie sytuacji w których podlegam manipulacji, bądź manipuluję.
2. Uświadomienie sobie bezcelowości takiego zachowania.
3. Przyjęcie filozofii metod asertywnych.
4. Poznanie i stosowanie technik asertywnych.
5. Wytworzenie w sobie automatycznego mechanizmu reakcji.

Pierwszy punkt to nic innego jak samopoznanie. Spróbuj przez kilka dni obserwować swoje reakcje w codziennym życiu, bez próby ich wartościowania w kategoriach "powinienem - nie powinienem". Zwróć szczególnie uwagę na sytuacje, w których masz wrażenie, że chciałbyś reagować inaczej. Nazwij, co czułeś, postaraj się odtworzyć przebieg sytuacji. Pomyśl, jak chciałbyś zareagować i co możesz w sobie zmienić.

Z biegiem czasu poznawanie, w jakich sytuacjach podlegasz manipulacji, pozwoli ci uświadomić sobie konkretne reakcje, które nie przynoszą rozwiązania problemu, ale jeszcze go pogłębiają. Warto jest wtedy popatrzeć, którego z praw asertywności nie wykorzystujesz.