Chemia nieorganiczna/Chlorowodór

Chlorowodór (HCl) jest to bezbarwny gaz, dymiący na powietrzu, o ostrym, duszącym zapachu.

• temperatura topnienia: -112 °C
• temperatura wrzenia: -85 °C

Dobrze rozpuszczalny w wodzie – tworzy kwas chlorowodorowy (zwany też kwasem solnym) i wydziela przy tym dużo ciepła. Sole tego kwasu to chlorki. W temperaturze 1500 °C rozkłada się. Gazowy chlorowodór na gorąco reaguje z miedzią i srebrem. Gazowy chlorowodór reaguje też z nienasyconymi węglowodorami i ich pochodnymi, tworząc odpowiednie chlorki alkilowe w reakcjach chlorowodorowania. Gazowy chlorowodór reaguje też z gazowym bromowodorem oraz parami jodu tworząc odpowiednio chlorek bromu(I) (BrCl) i chlorek jodu (I) (ICl), które są bardzo silnymi kwasami Lewisa stosowanymi w wielu syntezach organicznych (np. do syntezy bromku i jodku benzenu).

Transport chlorowodoru może się odbywać w butlach stalowych. W przemyśle używany do produkcji kwasu solnego i niektórych syntez, np. chlorku winylu.

W naturze występuje w gazach wulkanicznych.

Otrzymywanie

• synteza bezpośrednia przebiegająca wg wzoru H₂ + Cl₂ → 2HCl
• poprzez ogrzewanie mieszaniny soli kuchennej ze stężonym kwasem siarkowym VI (reakcja przebiega w dwóch etapach):
  • pierwszy zachodzi już w temperaturze pokojowej
    • H₂SO₄ + NaCl → HCl + NaHSO₄
  • drugi zaś wymaga podgrzania do 800 °C
    • NaCl + NaHSO₄ → HCl + Na₂SO₄