Chemia nieorganiczna/Chlorowodór

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Chlorowodór (HCl) jest to bezbarwny gaz, dymiący na powietrzu, o ostrym, duszącym zapachu.

  • temperatura topnienia: -112 °C
  • temperatura wrzenia: -85 °C

Dobrze rozpuszczalny w wodzie – tworzy kwas chlorowodorowy (zwany też kwasem solnym) i wydziela przy tym dużo ciepła. Sole tego kwasu to chlorki. W temperaturze 1500 °C rozkłada się. Gazowy chlorowodór na gorąco reaguje z miedzią i srebrem. Gazowy chlorowodór reaguje też z nienasyconymi węglowodorami i ich pochodnymi, tworząc odpowiednie chlorki alkilowe w reakcjach chlorowodorowania. Gazowy chlorowodór reaguje też z gazowym bromowodorem oraz parami jodu tworząc odpowiednio chlorek bromu(I) (BrCl) i chlorek jodu (I) (ICl), które są bardzo silnymi kwasami Lewisa stosowanymi w wielu syntezach organicznych (np. do syntezy bromku i jodku benzenu).

Transport chlorowodoru może się odbywać w butlach stalowych. W przemyśle używany do produkcji kwasu solnego i niektórych syntez, np. chlorku winylu.

W naturze występuje w gazach wulkanicznych.

Otrzymywanie[edytuj]

  • synteza bezpośrednia przebiegająca wg wzoru H2 + Cl2 → 2HCl
  • poprzez ogrzewanie mieszaniny soli kuchennej ze stężonym kwasem siarkowym VI (reakcja przebiega w dwóch etapach):
    • pierwszy zachodzi już w temperaturze pokojowej
      • H2SO4 + NaCl → HCl + NaHSO4
    • drugi zaś wymaga podgrzania do 800 °C
      • NaCl + NaHSO4 → HCl + Na2SO4