Chemia nieorganiczna/Kwas solny


Kwas chlorowodorowy (solny) () to związek nieorganiczny, należący do grupy kwasów beztlenowych.
Otrzymywanie[edytuj]
Kwas solny można otrzymać przez rozpuszczenie chlorowodoru w wodzie.
Właściwości[edytuj]

Kwas solny jest bezbarwną, dymiącą na powietrzu cieczą, cięższą od wody. Jest silnie żrący. Maksymalne stężenie kwasu, jakie można osiągnąć, wynosi 37%.
Kwas chlorowodorowy dysocjuje z wytworzeniem kationu wodoru i anionu chlorkowego: .
Reaguje z:
a) zasadami (reakcje zobojętniania), np.:
b) większością metali nieszlachetnych, np.:
(wodór wydziela się z roztworu w postaci gazowej)
c) tlenkami metali, np.:
d) niektórymi solami, np.:
W reakcjach tych powstają odpowiednie sole, nazywane chlorkami danego metalu, np. NaCl – chlorek sodu.

Zastosowanie[edytuj]
Kwas solny jest jednym z najważniejszych kwasów w przemyśle: chemicznym, farmaceutycznym i metalurgicznym, gdzie używany jest do oczyszczania powierzchni metali i ekstrakcji rud. Ponadto jest stosowany w garbarstwie oraz przy produkcji barwników, tworzyw sztucznych i sztucznych włókien. W laboratorium jest używany jako odczynnik chemiczny. Zmieszany z kwasem azotowym w stosunku 3:1 tworzy wodę królewską – roztwór, który rozpuszcza złoto i platynę.
Znaczenie biologiczne[edytuj]
Kwas solny pełni bardzo ważną funkcję w procesie trawiennym większości zwierząt. Jest on wydzielany w żołądku przez specjalne komórki okładzinowe. Kwas solny między innymi aktywuje pepsynogen, nieczynną postać pepsyny. Pepsyna, enzym działający w środowisku kwaśnym, rozkłada białko do prostszych polipeptydów.
Ponadto kwas solny ma działanie bakteriobójcze – niszczy bakterie, które dostały się do ustroju wraz z jedzeniem. Ułatwia także wchłanianie żelaza i wapnia oraz uczestniczy w regulacji otwierania i zamykania odźwiernika żołądka.
![]() Dlaczego "kwas solny"? |
Chlorowodór można otrzymać w reakcji soli kamiennej (chlorku sodu) ze stężonym kwasem siarkowym(VI) – tak otrzymuje się chlorowodór na skalę przemysłową: 2 NaCl + H2SO4 → Na2SO4 + 2 HCl . Od tej reakcji pochodzi właśnie nazwa "kwas solny". |