Historia dla gimnazjum/Arabowie i islam
Państwo perskie, rządzone przez dynastę Sassanidów wyczerpane przez wojnę z Bizancjum, niepokojone walkami wewnętrznymi było "łakomym kąskiem" dla ekspansywnych Arabów.
Podwaliny pod zjednoczenie Arabów położył Mahomet. Ten syn kupca nawoływał do zmiany obyczajów i naprawy moralności. Jego religia wiele zaczerpnęła z judaizmu i chrześcijaństwa. Ważnymi ośrodkami stały się Mekka i Medyna. Wyższe warstwy społeczne zamieszkujące Mekkę nie zgadzały się z nauczeniem proroka, co zmusiło go do ucieczki do Jatrebu (nazwa Medyna została nadana później, oznacza miasto proroka). Ucieczkę w 622 roku nazywa się hidżrą.
Nauka Mahometa została spisana za panowania kalifa Osmana (653 rok) w Koranie. W IX wieku zredagowano tak zwaną sunnę, czyli dzieje życia Mahometa. Islam jest religią monoteistyczną (jeden bóg - Allah). Aby muzułmanin dostąpił zbawienia musi przestrzegać pięciu obowiązków - pięciu filarów islamu: modlitwy, postu, jałmużny, pielgrzymki do Mekki i walki za wiarę. Po zjednoczeniu i śmierci Mahometa władza trafiła w ręce kalifów, zastępców Boga na ziemi.
Pierwszym z nich był teść Mahometa. Kalifowie wykorzystując ideę świętej wojny prowadzili bardzo ekspansywną politykę. W 732 pochód arabski zatrzymał się dopiero nad Loarą pod Poitiers. Pogromcą Arabów okazał się Karol Młot, wódz Franków.
Arabowie stworzyli wielkie państwo na obszarze Bliskiego Wschodu, Afryki i południa Europy (Hiszpania, południowe Włochy). Wiązały się z tym duże trudności administracyjne. W X wieku doszło do rozpadu na trzy części: kalifat bagdadzki (Mezopotamia), kalifat Fatymidów (Afryka Północna i Syria) oraz kalifat kordobański (tereny dzisiejszej Hiszpanii). Do rozłamu w dotychczasowej jedności islamu doszło w VIII wieku. Szyici, zwolennicy władzy w rękach potomków proroka, spierali się z sunnitami, zwolennikami tradycji. Turcy Seldżuccy, którzy najechali Arabów w XI wieku rozpoczęli proces rozpadu państw arabskich.
Arabowie podczas swej ekspansji przejmowali elementy kultury krajów podbitych. Wiele dzieł było tłumaczonych na języki arabskie i dzięki temu zachowały się do dzisiaj. Bujnie rozwijała się także ich własna kultura i nauka. Kraje arabskie cechowała też tolerancja religijna.
Mapa ekspansji islamu
[edytuj]