Japoński/Przymiotniki
< Japoński
To jest artykuł tymczasowy. Przeczytaj dyskusję!
Przymiotniki
[edytuj]W języku japońskim istnieją dwa typy przymiotników.
- Zwykłe przymiotniki (形容詞 keiyoushi, zwane inaczej i-przymiotnikami)
- Podobne są do czasowników, posiadając rdzeń i podobnie się odmieniając.
- Przymiotniki odrzeczownikowe (形容動詞 keiyoudoushi, zwane inaczej na-przymiotnikami)
- W sensie gramatycznym są rzeczownikami, dodaje się do nich przyrostek -na lub -no, dzięki czemu tworzy się z nich przymiotnik. Praktycznie pseudopartykuła な na jest skróconą formą「なる」 naru.
Wszystkie zwykłe przymiotniki, za wyjątkiem いい (ii, dobry, dobrze) posiadają regularną odmianę, a ii jest wyjątkiem tylko dlatego, że jest formą przymiotnika 良い (yoi), który występuje zresztą w odmianie. Wszystkie przymiotniki odrzeczownikowe odmieniają się regularnie.
Formy rdzenia przymiotników
[edytuj]| Zwykłe przymiotniki | Przymiotniki odrzeczownikowe | ||
| 安・い (yasu.) | い・い (i.) | 静か- (shizuka-) | |
| Forma przydawkowa (連体形 rentaikei) |
安い (.i) | いい (.i) | 静かな (-na) |
| Terminal form (終止形 shuushikei) |
安い (.i) | いい (.i) | 静かだ (-da) |
| Continuative form (連用形 ren'youkei) |
安く (.ku) | 良く (yo.ku)* |
静かで (-de) |
| Forma czasu przeszłego niedokonanego (未然形 mizenkei) |
安かろ (.karo) | 良かろ (yo.karo)* | 静かだろ (-daro) |
| Forma przypuszczająca (仮定形 kateikei) |
安けれ (.kere) | 良けれ (yo.kere)* | 静かなら (-nara) |
| Forma rozkazująca1 (命令形 meireikei) |
安かれ (.kare) | 良かれ (yo.kare) | 静かなれ (-nare) |
- * formy nieregularne
- 1 forma rozkazująca jest niezmiernie rzadka w nowoczesnej japońszczyźnie i zastrzeżona głównie dla wzorców 遅かれ早かれ (osokare hayakare, wcześniej czy później), gdzie są one traktowane jako frazy przysłówkowe! Niemożliwe jest by forma rozkazująca znajdowała się na pozycji orzeczenia.
Podobnie jak czasowniki, możemy wymienić główne formy odmiany przymiotników.
| zwykłe przymiotniki 安い (yasui) |
przymiotniki odrzeczownikowe 静か (shizuka) |
|||
|---|---|---|---|---|
| zwykły grzecznie czas nieprzeszły |
term. + spójka です (desu) | 安いです yasui desu |
rdzeń + spójka です (desu) | 静かです shizuka desu |
| nieformalny czas przeszły |
cont. + あった (atta) (u + a opadające) |
安かった yasuk.atta |
cont. + あった (atta) (e + a opadające) |
静かだった shizuka d.atta |
| nieformalnie przeczenie czas nieprzeszły |
cont. + (は)ない ((wa) nai)1 | 安く(は)ない yasuku(wa)nai |
cont. + (は)ない ((wa) nai) | 静かで(は)ない shizuka de (wa) nai |
| nieformalnie przeczenie czas przeszły |
cont. + (は)なかった ((wa) nakatta)1 | 安く(は)なかった yasuku(wa)nakatta |
cont. + (は)なかった ((wa) nakatta) | 静かで(は)なかった shizuka de (wa) nakatta |
| grzecznie przeczenie czas nieprzeszły |
inf. neg. non-past + spójka です (desu)1 | 安くないです yasukunai desu |
inf. cont + (は)ありません ((wa) arimasen) | 静かではありません shizuka de wa arimasen |
| grzecznie przeczenie czas przeszły |
inf. neg. past + spójka です (desu)1 | 安くなかったです yasukunakatta desu |
inf. cont + (は)ありませんでした ((wa) arimasen deshita) | 静かではありませんでした shizuka de wa arimasen deshita |
| inf. neg. past + なかったです (nakatta desu)1 | 静かではなかったです shizuka de wa nakatta desu |
|||
| forma -te | cont. + て (te) | 安くて yasuku.te |
cont. | 静かで shizuka de |
| tryb warunkowy2 | hyp. + ば (ba) | 安ければ yasukere.ba |
hyp. (+ ば (ba)) | 静かなら(ば) shizuka nara(ba) |
| provisional2 | inf. past + ら (ra) | 安かったら yasukatta.ra |
inf. past + ら (ra) | 静かだったら shizuka datta.ra |
| volitional3 | imperf. + う (u) | 安かろう (yasukarou) | imperf. + う (u) = root + だろう (darou) |
静かだろう (shizuka darou) |
| przysłówkowy | cont. | 安く yasuku. |
に (ni) | 静かに shizuka ni |
| degree (-ness) | root + さ (sa) | 安さ yasu-sa |
root + さ (sa) | 静かさ shizuka-sa |
- 1 formy zwykłych przymiotników ない (nai), znaczące "nie"