Rachunkowość/Obrót towarowy/Tranzyt

Spis treści
1Tranzyt rozliczany 2Tranzyt organizowany

Obrót tranzytowy to jedna z form obrotu towarowego, która jest w znacznym stopniu uproszczona. Uproszczenie to polega na tym, że podmiot organizujący tranzyt nie magazynuje u siebie towarów będących jego przedmiotem. Pośredniczy ona jedynie w całej transakcji, a fizyczne przekazanie towaru odbywa się między dostawcą a odbiorcą. W obrocie tranzytowym uczestniczą trzy podmioty:

• dostawca towarów,
• podmiot pośredniczący,
• odbiorca towarów.

Wyróżnia się dwa rodzaje tranzytu:

• rozliczany,
• organizowany.

Główną zaletą obrotu tranzytowego jest przyspieszenie dostaw, a także zredukowanie kosztów związanych z obrotem towarami, m.in. kosztów magazynowania u podmiotu pośredniczącego oraz kosztów załadunku, wyładunku i transportu towarów.

Tranzyt rozliczany

Obrót tranzytowy rozliczany polega na tym, że podmiot pośredniczący uczestniczy w rozliczaniu dostawy, natomiast przekazanie towarów między dostawcą a odbiorcą odbywa się z wyłączeniem magazynów pośrednika. Rozliczenie dostawy polega na otrzymaniu od dostawcy faktury za wysłany towar i uregulowaniu zapłaty za niego. Faktura od dostawcy jest podstawą do wystawienia własnej faktury dla odbiorcy, która uwzględnia marżę jaką ustalił pośredniczący podmiot za zrealizowanie dostawy. W tranzycie rozliczanym podmiot pośredniczący reguluje zobowiązanie wobec dostawcy, natomiast odbiorca reguluje zobowiązanie wobec podmiotu pośredniczącego.

Ewidencja obrotu tranzytowego rozliczanego w księgach rachunkowych podmiotu pośredniczącej wygląda następująco:

Objaśnienia:

1. Faktura od dostawcy za towary wysłane bezpośrednio do odbiorcy:

   a) wartość netto

   b) podatek VAT

   c) wartość brutto

2. Faktura dla odbiorcy wystawiona przez podmiot pośredniczący:

   a) wartość netto

   b) podatek VAT

   c) wartość brutto

3. PK: wyksięgowanie wartości sprzedanych towarów w cenie zakupu.

Spotykany jest również inny sposób ewidencji obrotu tranzytowego rozliczanego w księgach rachunkowych podmiotu pośredniczącego. Różnica polega na zaksięgowaniu całość faktury od dostawcy na koncie "Rozliczenie zakupu towarów", a następnie w kolejnej operacji wyksięgowany zostaje naliczony podatek VAT. Ten sposób ewidencji przedstawiono na następującym schemacie:

Objaśnienia:

1. Faktura od dostawcy za towary wysłane bezpośrednio do odbiorcy.
2. PK: wyksięgowanie naliczonego podatku VAT.
3. Faktura dla odbiorcy wystawiona przez podmiot pośredniczący:

   a) wartość netto

   b) podatek VAT

   c) wartość brutto

4. PK: wyksięgowanie wartości sprzedanych towarów w cenie zakupu.

Tranzyt organizowany

Obrót tranzytowy organizowany polega na tym, że podmiot pośredniczący na podstawie zlecenia nabywcy zamawia towar u dostawcy, natomiast przekazanie towarów między dostawcą a odbiorcą odbywa się z wyłączeniem magazynów pośrednika. Ponadto dostawca wystawia fakturę za zakupione towary bezpośrednio na nabywcę, a nabywca reguluję to zobowiązanie bezpośrednio wobec dostawcy. W porównaniu z obrotem tranzytowym rozliczanym w tranzycie organizowanym rozliczanie dostawy towarów odbywa się z pominięciem podmiotu pośredniczącego. Podmiot pośredniczący wystawia jedynie fakturę dla nabywcy za zorganizowanie dostawy towarów.

Ewidencja obrotu tranzytowego organizowanego w księgach rachunkowych podmiotu pośredniczącej wygląda następująco:

Objaśnienia:

1. Faktura za zorganizowanie dostawy:

   a) wartość netto

   b) podatek VAT

   c) wartość brutto

Na powyższym schemacie prowizja za zorganizowanie dostawy jest traktowana jako wykonanie usługi, dlatego też stanowi przychód ze sprzedaży usług. Natomiast odbiorca dostawy będzie ją traktował jako koszt zakupu, a dla dostawcy będzie kosztem sprzedaży.