Rosyjski/Lekcja 1

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.
Język rosyjski
Flaga Rosji
Flaga Rosji

Spis treści | Lekcje: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Wprowadzenie[edytuj]

W tej lekcji:

  • poznasz rosyjską cyrylicę (ros. Кириллица) - alfabet używany w Rosji (składa się z 33 liter)
  • nauczysz się wymowy i pisowni rosyjskiej

Aлфавит[edytuj]

Aby ułatwić sobie przyswojenie rosyjskiego alfabetu, warto nauczyć się takiego oto wierszyka:

Алфавит уже мы знaем, 
уже пишем и читаем.
И все буквы по порядку
без oшибки называем .

Po nim następuje wymiana wszystkich liter alfabetu.

W tabeli oprócz alfabetu podano zapis fonetyczny czytanych liter alfabetu.

Alfabet rosyjski: Алфави́т odsłuchaj*
Litery
drukowane
Nazwa litery Polski
odpowiednik
Wymowa
(wg polskiej fonetyki)
А а а a a
Б б бэ b be
В в вэ w we
Г г гэ g ge
Д д дэ d de
Е е йэ je, ie, e je
Ё ё йо jo, io, o jo
Ж ж жэ ż że
З з зэ z ze
И и и i i
Й й и кра́ткое j i kra'tkoje
К к ка k ka
Л л эл ł el
М м эм m em
Н н эн n en
О о о o o
П п пэ p pe
Р р эр r er
С с эс s es
Т т тэ t te
У у у u u
Ф ф эф f ef)
Х х ха ch ha *
Ц ц цэ c ce
Ч ч чe cz cie
Ш ш ша sz sza
Щ щ ща szcz sia
Ъ ъ твёрдый знак - twiordyj znak **
Ы ы ы y y
Ь ь мя́гкий знак - miahkij znak **
Э э э оборотное e e abaratnoje
Ю ю йу ju, iu, u ju
Я я йа ja, ia, a ja

* - znak ''ха'' (ch) czytamy jako miękkie "ha" nie natomiast jak to czasem się zdarza polskim uczniom "ce-ha";
** - ''twardy'' i ''miękki znak'' nie są wymawiane jako osobne litery alfabetu, wpływają jednak na sposób wymowy znajdujących się w ich sąsiedztwie zgłosek;
*** - literą l wymawiając przez l piszemy ль.

Ударение[edytuj]

Akcent (yдаре́ние) jest trudną częścią języka rosyjskiego, gdyż, inaczej niż w języku polskim, może padać na każdej sylabie. U nas sylaba akcentowana będzie poprzedzona znakiem ́, np.: "шко́ла" przeczytamy /szkoła/. Natomiast pod dialogiem (tekstem) akcenty będą oznaczone w następujący sposób: o - sylaba nieakcentowana, O - sylaba akcentowana, np. школа - Oo (przeczytamy /szkoła/).

Gdy w wyrazie występuje litera ё, to akcent zawsze pada na tę literę, np. w wyrazie ёлочка. Wyjątkiem są słowa złożone,jak na przykład "трёхэта́жный".

Произношение[edytuj]

Podstawowe zasady:

  • Społgłoski ж, ш, ц są zawsze twarde, dlatego po nich nigdy nie piszemy ы, tylko и, które wymawiamy twardo, jak /ы/.
  • Spółgłoski ч, щ są zawsze miękkie, dlatego po nich nigdy nie piszemy я, ю, tylko a, y, które wymawiamy miękko, jak /я/, /ю/.
  • Po ж, ш, ч, щ zawsze piszemy и, a, y, a nie я, ю.
  • Po к, г, х piszemy zawsze и, nie ы.
  • Na początku wyrazu i w pierwszej sylabie priedakcentowanne o wymawiamy jak /a/, a wymawiamy jak /a/.
  • W sylabie akcentowanej o wymawiamy jak długie, bardzo zaokrąglone /oo/ (prawie /u/), a wymawiamy jak długie /aa/.
  • W pozostałych sylabach o wymawiamy jak krótkie /a/, a wymawiamy bardzo krótko, prawie jak /y/.
  • Nieakcentowane e czytamy krótko, prawie jak /йи/.
  • ь zmiękcza, np. "ль" przeczytamy jak /l/, a nie jak /ł/.

Интонация[edytuj]

Oznaczenia stosowane w kursie: - (średni ton), + (wysoki ton), _ (niski ton), / (wznoszenie), \ (opadanie). Rodzaje intonacji:

  • ---\__

Stosowana w zdaniach oznajmujących.

  • ++\_---

Używamy jej w zdaniach pytających, w których występuje zaimek względny (słowo typu: кто, что, откуда, где itp.). Intonacja opada na akcencie tego słowa. Używamy jej również w zdaniach z zaprzeczeniem не.

  • ---/\__

Intonacja zdania pytającego, stosujemy ją dla odróżnienia od podobnego zdania oznajmującego (np. Это правда? - brak zaimka względnego). Wznosi się na akcencie najważniejszego wyrazu w zdaniu, akcentując cel pytania (pytamy, czy to jest PRAWDA, a nie o samo istnienie).

Rosyjski/Lekcja 2