Rosyjski/Lekcja 1
| Język rosyjski |
 |
Wprowadzenie
[edytuj]W tej lekcji:
- poznasz rosyjską cyrylicę (ros. Кириллица) - alfabet używany w Rosji (składa się z 33 liter)
- nauczysz się wymowy i pisowni rosyjskiej
Aлфавит
[edytuj]Aby ułatwić sobie przyswojenie rosyjskiego alfabetu, warto nauczyć się takiego oto wierszyka:
Алфавит уже мы знaем, уже пишем и читаем. И все буквы по порядку без oшибки называем .
Po nim następuje wymiana wszystkich liter alfabetu.
W tabeli oprócz alfabetu podano zapis fonetyczny czytanych liter alfabetu.
- Alfabet rosyjski: Алфави́т
| Litery drukowane |
Nazwa litery | Polski odpowiednik |
Wymowa (wg polskiej fonetyki) |
|---|---|---|---|
| А а | а | a | a |
| Б б | бэ | b | be |
| В в | вэ | w | we |
| Г г | гэ | g | ge |
| Д д | дэ | d | de |
| Е е | йэ | je, ie, e | je |
| Ё ё | йо | jo, io, o | jo |
| Ж ж | жэ | ż | że |
| З з | зэ | z | ze |
| И и | и | i | i |
| Й й | и кра́ткое | j | i kra'tkoje |
| К к | ка | k | ka |
| Л л | эл | ł | el |
| М м | эм | m | em |
| Н н | эн | n | en |
| О о | о | o | o |
| П п | пэ | p | pe |
| Р р | эр | r | er |
| С с | эс | s | es |
| Т т | тэ | t | te |
| У у | у | u | u |
| Ф ф | эф | f | ef) |
| Х х | ха | ch | ha * |
| Ц ц | цэ | c | ce |
| Ч ч | чe | cz | cie |
| Ш ш | ша | sz | sza |
| Щ щ | ща | szcz | sia |
| Ъ ъ | твёрдый знак | - | twiordyj znak ** |
| Ы ы | ы | y | y |
| Ь ь | мя́гкий знак | - | miahkij znak ** |
| Э э | э оборотное | e | e abaratnoje |
| Ю ю | йу | ju, iu, u | ju |
| Я я | йа | ja, ia, a | ja |
* - znak ''ха'' (ch) czytamy jako miękkie "ha" nie natomiast jak to czasem się zdarza polskim uczniom "ce-ha";
** - ''twardy'' i ''miękki znak'' nie są wymawiane jako osobne litery alfabetu, wpływają jednak na sposób wymowy znajdujących się w ich sąsiedztwie zgłosek;
*** - literą l wymawiając przez l piszemy ль.
Ударение
[edytuj]Akcent (yдаре́ние) jest trudną częścią języka rosyjskiego, gdyż, inaczej niż w języku polskim, może padać na każdej sylabie. U nas sylaba akcentowana będzie poprzedzona znakiem ́, np.: "шко́ла" przeczytamy /szkoła/. Natomiast pod dialogiem (tekstem) akcenty będą oznaczone w następujący sposób: o - sylaba nieakcentowana, O - sylaba akcentowana, np. школа - Oo (przeczytamy /szkoła/).
Gdy w wyrazie występuje litera ё, to akcent zawsze pada na tę literę, np. w wyrazie ёлочка. Wyjątkiem są słowa złożone,jak na przykład "трёхэта́жный".
Произношение
[edytuj]Podstawowe zasady:
- Społgłoski ж, ш, ц są zawsze twarde, dlatego po nich nigdy nie piszemy ы, tylko и, które wymawiamy twardo, jak /ы/.
- Spółgłoski ч, щ są zawsze miękkie, dlatego po nich nigdy nie piszemy я, ю, tylko a, y, które wymawiamy miękko, jak /я/, /ю/.
- Po ж, ш, ч, щ zawsze piszemy и, a, y, a nie я, ю.
- Po к, г, х piszemy zawsze и, nie ы.
- Na początku wyrazu i w pierwszej sylabie priedakcentowanne o wymawiamy jak /a/, a wymawiamy jak /a/.
- W sylabie akcentowanej o wymawiamy jak długie, bardzo zaokrąglone /oo/ (prawie /u/), a wymawiamy jak długie /aa/.
- W pozostałych sylabach o wymawiamy jak krótkie /a/, a wymawiamy bardzo krótko, prawie jak /y/.
- Nieakcentowane e czytamy krótko, prawie jak /йи/.
- ь zmiękcza, np. "ль" przeczytamy jak /l/, a nie jak /ł/.
Интонация
[edytuj]Oznaczenia stosowane w kursie: - (średni ton), + (wysoki ton), _ (niski ton), / (wznoszenie), \ (opadanie).
Rodzaje intonacji:
- ---\__
Stosowana w zdaniach oznajmujących.
- ++\_---
Używamy jej w zdaniach pytających, w których występuje zaimek względny (słowo typu: кто, что, откуда, где itp.). Intonacja opada na akcencie tego słowa. Używamy jej również w zdaniach z zaprzeczeniem не.
- ---/\__
Intonacja zdania pytającego, stosujemy ją dla odróżnienia od podobnego zdania oznajmującego (np. Это правда? - brak zaimka względnego). Wznosi się na akcencie najważniejszego wyrazu w zdaniu, akcentując cel pytania (pytamy, czy to jest PRAWDA, a nie o samo istnienie).