Ubuntu/Pierwszy rzut oka na system

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Logowanie[edytuj]

Po zakończeniu instalacji i uruchomieniu Ubuntu pojawi się ekran logowania.

Najpierw podaj lub wybierz nazwę użytkownika, która została ustanowiona podczas instalacji, a potem hasło.
Ten ekran będzie pokazywał się domyślnie przy każdym uruchomieniu systemu.

Wygląd systemu[edytuj]

Po zalogowaniu się do systemu uruchomi się powłoka systemowa Unity, która wygląda tak jak na powyższym obrazku. Jest to nakładka na środowisko graficzne Gnome.
Istnieją pewne różnice między wyglądem Windows i Ubuntu, ale przyzwyczajenie się nie jest takie trudne.

Kiedy potrzebujemy jakiegoś narzędzia (np: edytora tekstu) klikamy w odpowiednim miejscu, wyjmujemy na pulpit i używamy. Mniej więcej tak prezentuje się program [1] Oprócz narzędzi potrzebnych w danej chwili, na pulpicie mogą znajdować się inne, często używane programy. Możemy więc zrobić dowiązanie. [2]

Kiedy żaden program nie jest uruchomiony, domyślnie przestrzeń jest pusta. Może jednak przechowywać ikony i inne skróty.

Panel górny[edytuj]

Panel, znajdujący się na górze ekranu zawiera:

  • Menu aktualnie uruchomionego ekranu
  • aplet do komunikacji (poczta i chat)
  • informacje o stanie połączenia z internetem
  • regulację głośności
  • aktualny czas
  • informację o użytkownikach komputera
  • przycisk wyłączenia, wylogowania, hibernacji systemu lub przełączenia użytkownika i dostęp do ustawień

Pasek boczny[edytuj]

Na panelu bocznym znajdują się:

  • Przycisk pokazujący panel główny (dash)
  • Uruchomione aplikacje i skróty
  • Przełącznik obszarów roboczych
  • Podłączone dyski i pamięci flash
  • Kosz
  • Domyślnie zawiera aktywatory do programów:

Panel główny (Dash)[edytuj]

Panel główny (Dash) pokazujemy klikając na pierwszą ikonę (logo Ubuntu) na pasku bocznym. Jest on podzielony na cztery kategorie, między którymi przełączamy się czterema ikonami na dole panelu.

  • Skróty - szybki dostęp do programów multimedialnych, internetowych, innych programów i wyszukiwarki plików oraz klienta pocztowego, przeglądarki internetowej, odtwarzacza muzyki i przeglądarki grafiki.
  • Aplikacje - dostęp do wszystkich aplikacji wraz z możliwością filtrowania po prawej stronie
  • Szybki dostęp do katalogów domowych, ostatnio używanych plików oraz plików z katalogu Pobrane.
  • Muzyka - biblioteka muzyki na komputerze

W każdym menu jest możliwość szybkiego wyszukiwania.

Obszary robocze[edytuj]

System Ubuntu został wyposażony domyślnie w 4 obszary robocze (lub inaczej wirtualne pulpity). Jest to wygodna sprawa, możemy korzystać z wielu aplikacji naraz bez uprzedniego bałaganu w oknach - wystarczy odpowiednio rozplanować położenie okien na pulpitach.

By nasze oczy ujrzały cztery pulpity, klikamy na "przełącznik obszarów roboczych" z paska bocznego lub uruchamiamy go za pomocą kombinacji super[3]+S .By powrócić do normalnego widoku, klikamy dwukrotnie na interesujący nas w tej chwili pulpit.

Do organizacji okien na pulpitach możemy użyć dwóch sposobów - pierwszy polega na przeciąganiu okna CTRL+SHIFT i odpowiedni klawisz kursora. Drugi polega na uruchomieniu widoku wszystkich pulpitów i za pomocą Lewego Przycisku Myszy przeciągamy okna na wolny pulpit.

Budowa okien[edytuj]

W Ubuntu budowa okien jest podobna jak w Windows. Zazwyczaj okno składa się z:

  • paska tytułowego
  • paska menu
  • paska narzędzi
  • obszaru roboczego
  • paska stanu

Ich układ jest prawie niezmienny, z wyjątkiem paska tytułowego i menu - w nowym środowisku graficznym, zaimplementowano go tak, że zwykły panel (w Windows, pasek zadań) dopóki okno zostanie zmaksymalizowane, może pojawić się w nim informacja tytułowa, a przy najechaniu myszką (lub naciśnięciu klawisza alt) pojawi się pasek menu.

Manipulujemy oknami[edytuj]

Pasek tytułowy znajduje się u góry każdego okna programu. Widać na nim nazwę otwartego lub zmodyfikowanego pliku w programie do edycji (np: w edytorze tekstu) oraz nazwę programu. Po lewej są 3 przyciski - X służy do zamykania okna, _ zminimalizujemy okno, czyli ukryjemy w liście zadań (w bocznym panelu) a z kolei prawy przycisk, maksymalizuje okno (czyli powiększa na cały ekran). Gdy okno zostanie zmaksymalizowane przycisk zostanie zastąpiony innym symbolem. Gdy w niego klikniemy, okno przywróci do poprzedniego rozmiaru, czyli takiego jaki był ustawiony przed zmaksymalizowaniem. Dodatkowo zostanie ukryty panel boczny (co można zmienić), a przyciski do manipulacji oknem zostaną przeniesione do lewego górnego rogu.

Żeby poruszyć oknem, możemy do tego celu, użyć paska tytułowego, albo klikamy w dowolnym miejscu w oknie, przy wciśniętym klawiszu ALT.

Aby poruszać oknem, możemy przeciągać pasek tytułowy na inne miejsce na pulpicie. Innym, łatwiejszym sposobem, jest położenie kursora w dowolne miejsce okna, klikając jednocześnie klawisz ALT.

Do skalowania okna używamy najczęściej któregoś z rogów okna lub boków. Podobnie jak w Windows 7, możemy to zrobić nie tylko przeciągając kursor w górę i zmaksymalizować okno, ale także przeciągając go na boki, możemy zrobić tak by zajmował tylko połowę ekranu. Trochę łatwiejszy sposób to położenie kursora w pobliżu boku/rogu okna i ciągnięcie myszką, przy wciśniętym kółku.

Poruszanie się po katalogach[edytuj]

Odpowiednikami papierowych teczek i segregatorów, są katalogi. Aby zapoznać się z nimi, nie musimy nawet tworzyć nowego katalogu na pulpicie - kilka już się znajduje w pasku menu. Wystarczy do niego wejść. Gdy jesteśmy wewnątrz wybranego przez nas folderu, spróbujmy zrobić podkatalog [4]. Klikamy PPM [5] i wybieramy z menu kontekstowego pozycję Utwórz nowy katalog a potem wpisujemy dowolną nazwę folderu. Mamy właśnie nowy katalog. Możemy zapisywać dowolne pliki. Aby nie "zaśmiecać" sobie plikami, które nie są związane z nazwą folderu, stwórzmy nowy katalog. Niekoniecznie musi to być podkatalog, możemy się cofnąć (gdy wcześniej weszliśmy do katalogu) Przyciskiem Wstecz w pasku narzędzi, a potem tworzymy nowy katalog.

Jak się wydostać[edytuj]

W książce pokazujemy często jak wchodzić do różnych, ciekawych programów. Ale trzeba umieć też się wydostać. Jeden sposób był omawiany w "pracy z oknami". Tutaj prezentujemy jeszcze kilka innych, szybszych sposobów:

Zamykanie z menu opcji

Z menu programu możemy wybrać polecenie zakończenia pracy. Znajduje się w pasku narzędziowym - w Unity pasek narzędziowy pojawia się po najechaniu myszką na górny pasek. A więc, żeby to wykonać, klikamy na Plik-->Zakończ Czasami jednak może się pojawić przycisk o nazwie "zamknij".

Alternatywa: Niektóre programy mają do tej operacji specjalny skrót klawiaturowy - CTRL+Q . Jeśli nie, to nie jest to wielkim problemem, gdyż można skorzystać z poniższej wskazówki:

Szybkie zamykanie przy użyciu klawiatury

Każdy program działający w naszym komputerze, możemy wyłączyć prostym trikiem: Wciskamy skrót klawiaturowy ALT+F4

Przypisy

  1. Programem możemy nazwać zbiór różnych funkcji, które może on dla nas wykonać. Na przykład kalkulator potrafi tylko wykonywać obliczenia (jak sama nazwa wskazuje) Natomiast w programie do edycji fotografii możemy poprawić jego jakość, przyozdobić, zrobić z kilku zdjęć komiks itd...
  2. W systemie Linux możemy tworzyć dowiązania, odwołujący się do konkretnego programu lub pliku. Aby rozpoznać dowiązanie od zwykłego pliku/programu, wystarczy spojrzeć na ikonkę programu - dowiązania reprezentowane są, jako ikony domyślnie oznaczane strzałką w prawym górnym rogu
  3. Innymi słowy, jest to nazwa klawisza Windows w systemach linux
  4. podkatalog - inaczej folder w folderze
  5. PPM oznacza skrót: Prawy Przycisk Myszy