Uciążliwość zapachowa/Zapachowa uciążliwość emitorów – przykłady

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.
« ***
Wstęp
»
Fermy trzody chlewnej
Spis treści

Zapachowa uciążliwość emitorów – przykłady[edytuj]

Sposoby zmniejszania zapachowej uciążliwości rzeczywistych obiektów działalności gospodarczej są bardzo zróżnicowane – muszą być wybierane na podstawie informacji o konkretnym obiekcie (np. określona branża, skala produkcji, lokalizacja). W niniejszym rozdziale zawarto opisy kilku obiektów, należących do branż, na które najczęściej skarżą się mieszkańcy otoczenia.

Analizy skarg ludności na odory są prowadzone w Polsce przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska i kilka instytutów naukowych. W roku 1993 liczny zbiór danych został przeanalizowany w Instytucie Ochrony Środowiska w Warszawie[1] [2].

Skorzystano z nieznacznie zmodyfikowanej klasyfikacji branżowej GUS , wyodrębniając cztery główne działy: A – rolnictwo, B – działalność produkcyjna, C – handel, usługi, gastronomia, D – inne zaskarżane źródła. Stwierdzono, że w dziale A zdecydowanie dominującą pod względem uciążliwości zapachowej jest grupa: A1 – chów i hodowla zwierząt. Duży dział B podzielono na 11 grup. Najwięcej uwagi poświęcono często zaskarżanej grupie B1 – produkcja artykułów spożywczych i pasz. Po analizie zbioru 2402 skarg, które wpłynęły do Wojewódzkich Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych, 46. Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska i 21. Wydziałów Ochrony Środowiska Urzędów Wojewódzkich stwierdzono, że w grupie A1 dominują skargi na chów drobiu (39% skarg w grupie, około 6,6% wszystkich skarg) oraz na chów trzody chlewnej (35% w grupie, około 6% wszystkich skarg). Skargi na uciążliwość zakładów mięsnych i wytwórni pasz stanowiły około 70% skarg na działalność B1, 35% skarg na działalność produkcyjną (B) i około 15% wszystkich zgromadzonych skarg (A,B,C i D). W dziale D najwięcej skarg dotyczyło uciążliwości zapachu ścieków (kanalizacja i gromadzenie nieczystości): 28% skarg w grupie, około 9% całego analizowanego zbioru. Stwierdzono, że za najbardziej zapachowo uciążliwe należy uznać:

  • zakłady mięsne i produkcja pasz – 18% skarg
  • chów drobiu i trzody chlewnej – 12% skarg
  • składowiska odpadów komunalnych i ścieki komunalne – 16% skarg

co stanowi łącznie 46% skarg[2].

W kolejnych rozdziałach zawarto bliższe informacje na temat obiektów należących do tych grup, oraz – dodatkowo – informacje o zapachowej uciążliwości produkcji kwasu fosforowego i nawozów fosforowych, której w roku 2006 dotyczyło 21,4% skarg mieszkańców Szczecina[3].

Fermy trzody chlewnej[edytuj]

Zasięg zapachowej uciążliwości ferm tuczu świń można przewidywać przyjmując, że wskaźnik emisji zapachowej wynosi około 20–30 ouE/s/tucznik[4]. W piśmiennictwie są dostępne dane dotyczące ferm różnego typu, zebrane w różnych krajach europejskich[5].


Zobacz: Fermy trzody chlewnej.

Fermy norek[edytuj]

Chów norek jest często prowadzony w otwartych pawilonach z klatkami z siatki. Emisja zapachowa nie jest zorganizowana, jest też bardzo zmienna w czasie. Wskaźniki emisji można wyznaczyć stosując metodę pośrednią – długofalowe pomiary stężenia zapachowego w smudze zanieczyszczeń i wsteczne modelowanie dyspersji (iteracja). Wyznaczone tą metodą wartości wskaźników emisji mieściły się w zakresie 0,09 – 1,2 ou/s·sztuka (średnia ok. 0,4 ou/s·sztuka)[6][7].


Zobacz: Fermy norek.

Oczyszczalnie ścieków komunalnych[edytuj]

Wartości emisji zapachowej z oczyszczalni w dużym stopniu zależą od sposobu oczyszczania i stanu instalacji. Na podstawie badań uciążliwości 226. miejskich biologicznych oczyszczalni ścieków, wykonanych w 80. XX w. (D. Eitner, 1984)[8], stwierdzono, że najbardziej uciążliwa jest strefa obróbki osadów, gdzie stężenie zapachowe osiąga wartość 106 ou/m³. Wskaźnik emisji oszacowany w 2001 roku w oczyszczalni mechanicznej z komorą beztlenowej fermentacji osadów wynosi ok. 30 tys.ou/s, a wskaźnik emisji: ok. 216000 ou/m³ oczyszczanych ścieków lub ok. 250 ou/g usuwanego osadu[2].


Zobacz: Oczyszczalnie ścieków komunalnych

Wytwórnie kwasu fosforowego[edytuj]

Emisja odorantów z instalacji do produkcji kwasu fosforowego zależy od technologii produkcji i jakości stosowanych surowców. Wartości wskaźników oszacowano np. w latach 1996–2000 w wytwórni stosującej metodę mokrą, polegającą na poddaniu fosforytów z Tunezji reakcji podwójnej wymiany z użyciem kwasu siarkowego (proces gipsowy). Stwierdzono, że wskaźnik w 50% przypadków mieści się w zakresie 5–27·106 ou/Mg fosforytu[9].


Zobacz: Wytwórnie kwasu fosforowego

Przypisy

  1. Urszula Siwek. Klasyfikacja źródeł uciążliwości zapachowej powietrza na podstawie analizy skarg ludności. „Materiały Symp.: Intergrated Air Quality Control for Industrial and Commercial Sectors”, s. 291–301, 1997. Szczecin: Ekochem. 
  2. 2,0 2,1 2,2 J. Kośmider, B. Mazur-Chrzanowska, B.: Odory. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 978-83-01-14525-5.
  3. Kołodziej-Nowakowska Małgorzata, Rozpatrywanie skarg na uciążliwość odorową przez Inspekcję Ochrony Środowiska, Materiały Seminarium RTP 26398 nt. Ograniczanie uciążliwości odorowych w Polsce, 2008-03-31, wyd. WIOŚ Szczecin, Międzyzdroje
  4. M. Friedrich, J. Kośmider. Weryfikacja prognozy zapachowej uciążliwości. Przykład fermy trzody chlewnej. „Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów”, s. 128-136, 2009 (pol.). 
  5. Odour Impacts and Odour Emission Control Measures for Intensive Agriculture (ang.). R&D Report Series No. 14, European Community, European Regional Development Fund., 2002. [dostęp 2012-01-31].
  6. J. Kośmider, B. Krajewska. Calculations of emission with a method of backward modelling. Odour nuisance of mink farming. „Polish Journal of Chemical Technology”. 8 (1), s. 43-53, 2006 (ang.). [dostęp 2011.03.11]. 
  7. Jacek Zdyb, (promotor: J. Kośmider): Odorymetria w zarządzaniu jakością powietrza. Uciążliwość fermy norek – oszacowanie wskaźników emisji zapachowej odorantów na podstawie terenowych badań stężeń przygruntowych (ang.). W: prezentacja Power Point na Seminarium Instytutu Inżynierii Chemicznej i Procesów Ochrony Środowiska [on-line]. ZUT w Szczecinie, 2006. [dostęp 2011–03–12].
  8. J.D. Rutkowski, J. Kośmider, M. Szklarczyk: Substancje odorotwórcze w środowisku. Warszawa: Wydawnictwo PIOŚ, Biblioteka Monitoringu, 1995.
  9. Barbara Mazur Chrzanowska: Zapachowa uciążliwość produkcji kwasu fosforowego. Szczecin: ZUT WTiICh (maszynopis rozprawy doktorskiej), 1998.

Powrót do spisu treści