Chiński/Podstawy/Lekcja 1

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.
Lekcje: Pinyin - 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9
Subpages: Spis treści - Tradycyjne - Ćwiczenia


Lekcja 1: 你好![edytuj]

Wypada zacząć pierwszą lekcję języka chińskiego zwyczajowym powitaniem: 你好。 Poniżej znajduje się rozmowa dwóch osób.

Dialogi[edytuj]

Dialog 1[edytuj]

Chinese-Lesson1-Dialogue1.ogg*

Uproszczone znaki Tradycyjne znaki
金妮: 你好。 金妮: 你好。
欧文: 你好。 歐文: 你好。
金妮: 我叫金妮。你叫什么名字? 金妮: 我叫金妮。你叫什麽名字?
欧文: 我叫欧文。 歐文: 我叫歐文。
Pīnyīn Polski
Jīnní: Nǐ hǎo. Ginny: Witaj.
Ōuwén: Nǐ hǎo. Owen: Witaj.
Jīnní: Wǒ jiào Jīnní. Nǐ jiào shénme míngzi? Ginny: Nazywam się Ginny. Jak się nazywasz?
Ōuwén: Wǒ jiào Ōuwén. Owen: Jestem Owen.

Dialog 2[edytuj]

Chinese-Lesson1-Dialogue2.ogg

Uproszczone znaki Tradycyjne znaki
金妮: 他们是谁? 金妮: 他們是誰?
欧文: 她是艾美,她是中国人。他是东尼,是美国人。 歐文: 她是艾美,她是中國人。他是東尼,是美國人。
金妮: 你也是美国人吗? 金妮: 你也是美國人嗎?
欧文: 不是,我是英国人。你呢?你是哪国人? 歐文: 不是,我是英國人。你呢?你是哪國人?
金妮: 我是法国人。 金妮: 我是法國人。


Pīnyīn Polski
Jīnní: Tāmen shì shéi? Ginny: Kto to jest? (Oni są kim?)
Ōuwén: Tā shì Àiměi, tā shì Zhōngguórén. Tā shì Dōngní, shì Měiguórén. Owen: Ona jest Amy, ona jest Chinką. On jest Tony, jest Amerykaninem.
Jīnní: Nĭ yě shì Měiguórén ma? Ginny: Czy ("ma") ty też jesteś Amerykaninem?
Ōuwén: Bù shì. Wǒ shì Yīngguórén. Nǐ ne? Nǐ shì nǎ guó rén? Owen: Nie (jestem). (Ja) jestem Brytyjczykiem. A ty? Ty jesteś z jakiego kraju?
Jīnní: Wǒ shì Fǎguórén. Ginny: Ja jestem Francuzem.

Słownictwo[edytuj]

Kolejność rysowania kresek zobaczysz klikając na odnosniki przy znakach.

Uproszczone (w nawiasach tradycyjne) Pīnyīn Część mowy Polski [m]
1. (m=, f=) zaimek ty
2. hǎo przymiotnik dobrze
3. () men przyrostek (przyrostek tworzący liczbę mnogą)
4. 你们 nǐmen zaimek wy
5. zaimek ja
6. 我们 wǒmen zaimek my
7. zaimek on
8. zaimek ona
9. 他们 tāmen zaimek oni, ich
10. jiào czasownik nazywać
11. (什麽) shénme zaimek co
12. 名字 míngzi rzeczownik imię
13. shì czasownik być (jest/jestem/jesteś...)
14. () shéi zaimek kto, kogo
15. () guó rzeczownik państwo
16. rén rzeczownik osoba [ () gè]
17. przysłówek także
18. () ma partykuła partykuła pytajnika
19. ne partykuła (partykuła pytajnika dla znanego kontekstu)
20. zaimek co, czego?
21. przysłówek (zaprzeczenie czasowników)

Nazwy własne[edytuj]

Uproszczone (w nawiasach tradycyjne) Pīnyīn Polski
1. Jīnní Ginny
2. 欧文 (歐文) Ōuwén Owen
3. 艾美 Àiměi Amy
4. (東尼) Dōngní Tony
5. Zhōngguó Chiny
6. 美国 Měiguó Ameryka
7. Yīngguó Wielka Brytania, Anglia
8. 法国 Făguó (Fàguó w Tajwanie) Francja

Gramatyka[edytuj]

Podstawowe zdania[edytuj]

Zdanie w języku chińskim jest podobnie jak w języku polskim zdaniem typu SVO (Podmiot-Orzeczenie-Dopełnienie, z angielskiego Subject-Verb-Object). Dobrą wiadomością jest to, że chińskie czasowniki, rzeczowniki i przymiotniki nie odmieniają się i ich końcówki nie ulegają żadnym zmianom!


S + V + O



1. 我叫艾美。

Wǒ jiào Àiměi.
Nazywam się Amy.

Zdania z shì [是][edytuj]

Shì, czasownik posiłkowy "być", może być używany jako wyraz "jest' albo "równy".


S + 是 + O



1. 我是中国人。(我是中國人。)

Wǒ shì Zhōngguórén.
Ja jestem Chińczykiem.

2. 她是金妮。

Tā shì Jīnní.
Ona jest Ginny.

3. 她们是英国人。(她們是英國人。)

Tāmen shì Yīngguórén.
Oni Anglikami.
Negację shì otrzymujemy dodając przed [不]. normalnie jest wymawiane w tonie czwartym, ale zmienia się na ton drugi gdy następna sylaba jest w tonie czwartym.


S + 不 + 是 + O



1. 他不是东尼。(他不是東尼。)

Tā bú shì Dōngní.
On nie jest Tony.

2. 我不是美国人。(我不是美國人。)

Wǒ bú shì Měiguórén.
Ja nie jestem Amerykaninem.

Partykuła pytajnika ma [吗][edytuj]

Pytanie otrzymujemy dodając partykułę ma [吗] na końcu zdania.

Zdanie twierdzące #1 zmieniamy w pytające #2:

1. 她是金妮。

Tā shì Jīnní.
To jest Ginny.

2. 她是金妮吗?(她是金妮嗎?)

Tā shì Jīnní ma?
Czy to Ginny?

Partykuła pytajnika ne [呢][edytuj]

Kiedy kontekst jest znany zdanie pytające tworzymy dodając partykułę ne [呢] na końcu zdania, tworząc w przybliżeniu pytanie podobne do polskiego "A ...?" (np. A ty?"). Często wykorzystuje się to do powtórzenia pytania, które poprzednio zadane było dla innego tematu. Dodaj ne do rzeczownika lub zaimka aby zapytać się "A to".


1. 我叫东尼, 你呢?(我叫東尼,你呢?)

Wǒ jiào Dōngní, nǐ ne?
Nazywam się Tonny. A ty?

2. 艾美是中国人, 他呢?(艾美是中國人,他呢?)

Àiměi shì Zhōngguórén, tā ne?
Amy jest Chinką. A on?

Słowa pytające[edytuj]

Można tez utworzyć zdanie pytające używając specjalnych słów. Podobnie jak w przypadku partykuł pytajnika nie trzeba zmieniać szyku wyrazów! Aby stworzyć takie zdanie umieść wyraz pytający w miejscu w którym ma znaleźć się temat odpowiedzi.


1. 他们是哪国人?(他們是哪國人?)

Tāmen shì nǎ guó rén?
Z jakiego kraju oni są?

2. 谁是美国人?(誰是美國人?)

Shéi shì Měiguórén?
Kto jest Amerykaninem?

3. 她是谁?(她是誰?)

Tā shì shéi?
Kim jest ona?