Chiński/Podstawy/Lekcja 1
< Chiński
Lekcja 1: 你好！
[edytuj]Wypada zacząć pierwszą lekcję języka chińskiego zwyczajowym powitaniem: 你好。 Poniżej znajduje się rozmowa dwóch osób.
Dialogi
[edytuj]Dialog 1
[edytuj]
| Uproszczone znaki | Tradycyjne znaki | |||
|---|---|---|---|---|
| 金妮: | 你好。 | 金妮: | 你好。 | |
| 欧文: | 你好。 | 歐文: | 你好。 | |
| 金妮: | 我叫金妮。你叫什么名字？ | 金妮: | 我叫金妮。你叫什麽名字？ | |
| 欧文: | 我叫欧文。 | 歐文: | 我叫歐文。 |
| Pīnyīn | Polski | |||
|---|---|---|---|---|
| Jīnní: | Nǐ hǎo. | Ginny: | Witaj. | |
| Ōuwén: | Nǐ hǎo. | Owen: | Witaj. | |
| Jīnní: | Wǒ jiào Jīnní. Nǐ jiào shénme míngzi? | Ginny: | Nazywam się Ginny. Jak się nazywasz? | |
| Ōuwén: | Wǒ jiào Ōuwén. | Owen: | Jestem Owen. |
Dialog 2
[edytuj]| Uproszczone znaki | Tradycyjne znaki | |||
|---|---|---|---|---|
| 金妮: | 他们是谁？ | 金妮: | 他們是誰？ | |
| 欧文: | 她是艾美，她是中国人。他是东尼，是美国人。 | 歐文: | 她是艾美，她是中國人。他是東尼，是美國人。 | |
| 金妮: | 你也是美国人吗？ | 金妮: | 你也是美國人嗎？ | |
| 欧文: | 不是，我是英国人。你呢？你是哪国人？ | 歐文: | 不是，我是英國人。你呢？你是哪國人？ | |
| 金妮: | 我是法国人。 | 金妮: | 我是法國人。 |
| Pīnyīn | Polski | |||
|---|---|---|---|---|
| Jīnní: | Tāmen shì shéi? | Ginny: | Kto to jest? (Oni są kim?) | |
| Ōuwén: | Tā shì Àiměi, tā shì Zhōngguórén. Tā shì Dōngní, shì Měiguórén. | Owen: | Ona jest Amy, ona jest Chinką. On jest Tony, jest Amerykaninem. | |
| Jīnní: | Nĭ yě shì Měiguórén ma? | Ginny: | Czy ("ma") ty też jesteś Amerykaninem? | |
| Ōuwén: | Bù shì. Wǒ shì Yīngguórén. Nǐ ne? Nǐ shì nǎ guó rén? | Owen: | Nie (jestem). (Ja) jestem Brytyjczykiem. A ty? Ty jesteś z jakiego kraju? | |
| Jīnní: | Wǒ shì Fǎguórén. | Ginny: | Ja jestem Francuzem. |
Słownictwo
[edytuj]Kolejność rysowania kresek zobaczysz klikając na odnosniki przy znakach.
| Uproszczone (w nawiasach tradycyjne) | Pīnyīn | Część mowy | Polski [m] | |
|---|---|---|---|---|
| 1. | 你 (m=你, f=妳) | nǐ | zaimek | ty |
| 2. | 好 | hǎo | przymiotnik | dobrze |
| 3. | 们 (們) | men | przyrostek | (przyrostek tworzący liczbę mnogą) |
| 4. | 你们 | nǐmen | zaimek | wy |
| 5. | 我 | wǒ | zaimek | ja |
| 6. | 我们 | wǒmen | zaimek | my |
| 7. | 他 | tā | zaimek | on |
| 8. | 她 | tā | zaimek | ona |
| 9. | 他们 | tāmen | zaimek | oni, ich |
| 10. | 叫 | jiào | czasownik | nazywać |
| 11. | 什么 (什麽) | shénme | zaimek | co |
| 12. | 名字 | míngzi | rzeczownik | imię |
| 13. | 是 | shì | czasownik | być (jest/jestem/jesteś...) |
| 14. | 谁 (誰) | shéi | zaimek | kto, kogo |
| 15. | 国 (國) | guó | rzeczownik | państwo |
| 16. | 人 | rén | rzeczownik | osoba [个 (個) gè] |
| 17. | 也 | yě | przysłówek | także |
| 18. | 吗 (嗎) | ma | partykuła | partykuła pytajnika |
| 19. | 呢 | ne | partykuła | (partykuła pytajnika dla znanego kontekstu) |
| 20. | 哪 | nǎ | zaimek | co, czego? |
| 21. | 不 | bù | przysłówek | (zaprzeczenie czasowników) |
Nazwy własne
[edytuj]| Uproszczone (w nawiasach tradycyjne) | Pīnyīn | Polski | ||
|---|---|---|---|---|
| 1. | 金妮 | Jīnní | Ginny | |
| 2. | 欧文 (歐文) | Ōuwén | Owen | |
| 3. | 艾美 | Àiměi | Amy | |
| 4. | 东尼 (東尼) | Dōngní | Tony | |
| 5. | 中国 | Zhōngguó | Chiny | |
| 6. | 美国 | Měiguó | Ameryka | |
| 7. | 英国 | Yīngguó | Wielka Brytania, Anglia | |
| 8. | 法国 | Făguó (Fàguó w Tajwanie) | Francja |
Gramatyka
[edytuj]Podstawowe zdania
[edytuj]| Zdanie w języku chińskim jest podobnie jak w języku polskim zdaniem typu SVO (Podmiot-Orzeczenie-Dopełnienie, z angielskiego Subject-Verb-Object). Dobrą wiadomością jest to, że chińskie czasowniki, rzeczowniki i przymiotniki nie odmieniają się i ich końcówki nie ulegają żadnym zmianom! |
| S + V + O |
|---|
1. 我叫艾美。
- Wǒ jiào Àiměi.
- Nazywam się Amy.
Zdania z shì [是]
[edytuj]| Shì, czasownik posiłkowy "być", może być używany jako wyraz "jest' albo "równy". |
| S + 是 + O |
|---|
1. 我是中国人。(我是中國人。)
- Wǒ shì Zhōngguórén.
- Ja jestem Chińczykiem.
2. 她是金妮。
- Tā shì Jīnní.
- Ona jest Ginny.
3. 她们是英国人。(她們是英國人。)
- Tāmen shì Yīngguórén.
- Oni są Anglikami.
| Negację shì otrzymujemy dodając przed bù [不]. Bù normalnie jest wymawiane w tonie czwartym, ale zmienia się na ton drugi gdy następna sylaba jest w tonie czwartym. |
| S + 不 + 是 + O |
|---|
1. 他不是东尼。(他不是東尼。)
- Tā bú shì Dōngní.
- On nie jest Tony.
2. 我不是美国人。(我不是美國人。)
- Wǒ bú shì Měiguórén.
- Ja nie jestem Amerykaninem.
Partykuła pytajnika ma [吗]
[edytuj]| Pytanie otrzymujemy dodając partykułę ma [吗] na końcu zdania. |
Zdanie twierdzące #1 zmieniamy w pytające #2:
1. 她是金妮。
- Tā shì Jīnní.
- To jest Ginny.
2. 她是金妮吗？(她是金妮嗎？)
- Tā shì Jīnní ma?
- Czy to Ginny?
Partykuła pytajnika ne [呢]
[edytuj]| Kiedy kontekst jest znany zdanie pytające tworzymy dodając partykułę ne [呢] na końcu zdania, tworząc w przybliżeniu pytanie podobne do polskiego "A ...?" (np. A ty?"). Często wykorzystuje się to do powtórzenia pytania, które poprzednio zadane było dla innego tematu. Dodaj ne do rzeczownika lub zaimka aby zapytać się "A to". |
1. 我叫东尼, 你呢？(我叫東尼，你呢？)
- Wǒ jiào Dōngní, nǐ ne?
- Nazywam się Tonny. A ty?
2. 艾美是中国人, 他呢？(艾美是中國人，他呢？)
- Àiměi shì Zhōngguórén, tā ne?
- Amy jest Chinką. A on?
Słowa pytające
[edytuj]| Można tez utworzyć zdanie pytające używając specjalnych słów. Podobnie jak w przypadku partykuł pytajnika nie trzeba zmieniać szyku wyrazów! Aby stworzyć takie zdanie umieść wyraz pytający w miejscu w którym ma znaleźć się temat odpowiedzi. |
1. 他们是哪国人？(他們是哪國人？)
- Tāmen shì nǎ guó rén?
- Z jakiego kraju oni są?
2. 谁是美国人？(誰是美國人？)
- Shéi shì Měiguórén?
- Kto jest Amerykaninem?
3. 她是谁？(她是誰？)
- Tā shì shéi?
- Kim jest ona?