Ekoogrodnictwo/Rośliny użytkowe/Seler

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.
<< Rośliny ozdobne - Spis treści - Zwierzęta w ogrodzie >>
SELER

Uprawa - Wskazówki biologiczne - Zbiór - Odmiany



Seler
Wymagania środowiskowe
Wymagania glebowe: bardzo duże
Wymagania cieplne: umiarkowane, optimum 15-18°C
Wrażliwość na temperaturę: średnia wytrzymałość, siewki wrażliwe na wiosenne przymrozki
Wymagania wodne: bardzo wymagający
Nazwa systematyczna
Apium graveolens var. rapaceum
Systematyka Wikispecies
Galeria Wikimedia Commons

Uprawa[edytuj]

Seler wymaga zasobnej gleby, nawiezionej obornikiem lub innym nawozem organicznym, który stosujemy jesienią (kompost, rozłożony obornik, mączka z rogów, krwi lub kości). Seler dobrze reaguje na nawożenie potasem, dlatego można go dodatkowo nawozić popiołem drzewnym lub rozłożonym świńskim obornikiem, ewentualnie mączką z glonów lub skalną.

W trakcie intensywnego wzrostu selery muszą być zaopatrywane w wystarczającą ilość wody oraz w dodatkowe składniki pokarmowe - w ogrodach biologicznych można tutaj wykorzystać np. gnojówkę z pokrzyw lub żywokostu raz lub dwa razy w okresie wegetacji, ponadto wyściółkować międzyrzędzia - tutaj dobrze sprawdzają się liście żywokostu lub paproci.

Miejsce uprawy[edytuj]

Miejsce słoneczne, gleby raczej ciężkie, bogate w składniki pokarmowe i dobrze nawodnione.

Siew/sadzenie[edytuj]

Siewki selera są wrażliwe na wiosenne przymrozki, dlatego wysiewa się go w skrzynkach na parapecie lub w ciepłym inspekcie na przełomie lutego/marca: na zbiór pęczkowy ok. 0,5 g nasion na skrzynkę, bardzo płytko od połowy lutego, po 2-3 tygodniach pikuje się siewki w rozstawie 5x5 cm lub do doniczek, następnie wysadza na początku maja w rozstawie 20 x 15 cm stosuję płaskie osłony celem ochrony przed chłodem i przyspieszenia zbiorów, które następują po 6-8 tygodniach, gdy korzenie osiągną 5 cm średnicy; selery na zbiór jesienny i do przechowywania wysiewa się w połowie marca do inspektu lub tunelu foliowego, rozsadę wysadza się od połowy maja do początku czerwca w rozstawie 30-40 x 30-40 cm. Sadzi się je płytko, gdyż zbyt głęboko posadzone nie wytwarzają zgrubień - w późniejszym etapie rozwoju górna część zgrubienia wystaje ponad powierzchnię gleby.

Seler naciowy na zbiór pęczkowy wysiewa się w połowie lutego w pomieszczeniach ogrzewanych, gdy siewki wytworzą jeden liść właściwy należy je przepikować w rozstawie 4 x 4 cm. Po zahartowaniu można ją wysadzić do gruntu w drugiej dekadzie kwietnia (odporne na mrozy odmiany można sadzić bez dodatkowych osłon) w rozstawie 20 x 10 cm. Wysiewa się je także w końcu kwietnia na głębokość 2 cm i rozsadza w rozstawie 35 x 30 cm. Wrażliwe na mróz odmiany wysiewa się w marcu i rozsadza w drugiej połowie maja w rozstawie 40 x 30 cm. Rośliny obsypuje się w późniejszym okresie ziemią tworząc kopczyk, lub przykrywa folią plastikową czy owija papierem, aby wybielały. Niektóre odmiany wytwarzają żółte, zewnętrzne liście.

Uprawa pod szkłem[edytuj]

Wysiewa się od stycznia, rozsadza od marca, zbiór przypada w maju. odstęp między roślinami 20-30 cm.

Wskazówki biologiczne[edytuj]

Seler toleruje lekkie zasolenie gleby. Miejsce przewiewne chroni w pewnym stopniu przed niektórymi szkodnikami, wywar ze skrzypu polnego zapobiega chorobom grzybowym.

Dobrymi sąsiadami do uprawy współrzędnej są: pory lub czosnek i fasola szparagowa, dobrze rośnie także z kapustą i przede wszystkim z kalafiorem.

Zapach selera działa odstraszająco na bielinka kapustnika, natomiast aby uchronić selery przed plagą połyśnicy marchwianki, można międzyrzędzia wyściółkować liśćmi pomidorów.

Zbiór[edytuj]

Zbiory selerów korzeniowych przeprowadza się jesienią od połowy października do listopada, przed nadejściem silnych przymrozków nocnych. Korzenie przechowuje się w piwnicy przysypane wilgotnym piaskiem po lekkim ich skróceniu i usunięciu liści na wysokość 1 cm, które w stanie świeżym, mrożonym lub suszonym są doskonałą przyprawą.

Korzenie można spożywać na surowo lub po ugotowaniu - działają moczopędnie i zawierają duże ilości soli mineralnych i witamin.

Liście selerów korzeniowych zbiera się od sierpnia; późną jesienią należy przykryć uprawę tunelem z folii, aby chronić ją przed przymrozkami.

Odmiany[edytuj]

  • Seler korzeniowy
    • na zbiór pęczkowy:
      • Feniks
      • Makar
      • President
      • Prinz
      • Talar
    • do bezpośredniego spożycia i przechowywania:
      • Brillant
      • Dakar
      • Edward
      • Gol
      • Jabłkowy
      • Odrzański
      • Tina
  • seler naciowy
    • żółtoogonkowe:
      • Golden Detroit
      • Golden Self Blanching
      • Helios
    • zielonoogonkowe:
      • Pascal
      • Tango F1
      • Tandercrisp
      • Utah 52-70
      • Zefir

Rośliny użytkowe --- Zwierzęta w ogrodzie>>>