Rachunkowość/Obrót towarowy/Komis

Sprzedaż komisowa prowadzona jest przez niektóre przedsiębiorstwa zajmujące się działalnością handlową. W tym rodzaju sprzedaży komisant, czyli sprzedawca dokonuje zbycia towarów nie stanowiących jego własności, a należących do osób trzecich, zwanych komitentami. Komitent powierza komisantowi towary, aby on dokonał sprzedaży w imieniu własnym, ale na rachunek komitenta. Komisant za przeprowadzenie takiej operacji otrzymuje od komitenta prowizję komisową, której wysokość zależy od umowy jaka została zawarta pomiędzy tymi dwoma podmiotami. Najpopularniejszym sposobem jej ustalania jest procent od wartości netto sprzedanych towarów, które zostały przyjęte w komis.

Umowa komisowa

Umowa zawarta pomiędzy komisantem a komitentem nazywana jest umową komisu i dotyczy ona sprzedaży określonego towaru. Umowa ta uregulowana jest w przepisach kodeksu cywilnego (art. 765-773). Umowa ta powinna m.in. zawierać:

• cenę sprzedaży komitenta,
• wysokość prowizji komisyjnej,
• termin rozliczenia komisanta z komitentem,
• odpowiedzialność materialną komisanta za powierzony towar,
• termin, po upływie którego komitent może zażądać zwrotu powierzonego i niesprzedanego towaru komisantowi.

Warto dodać, że jeżeli komisant sprzeda powierzony towar za cenę wyższą niż została określona w umowie, to musi ją w całości przekazać komitentowi. Natomiast w przypadku sprzedaży powierzonego w komis towaru za cenę niższą niż w zawartej umowie komisant jest zobowiązany zapłacić komitentowi kwotę określoną w umowie. Różnicę między kwotą w umowie a faktyczną cenę sprzedaży musi pokryć z własnych środków.

Roszczenie o wypłatę prowizji dla komisanta pojawia się z chwilą przekazania zapłaty za towar komitentowi. Komisantowi przysługuje również prawo do prowizji komisyjnej w przypadku, gdy nie dojdzie do sprzedaży towaru za sprawą komitenta.

Prawo podatkowe

Komisant może dokonać sprzedaży komisowej na zlecenie:

• osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej,
• osób fizycznych i prawnych prowadzącą działalność gospodarczą, którzy są podatnikami podatku VAT.

W przypadku sprzedaży komisowej na zlecenie osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej powierzone towary są zwolnione od podatku od towarów i usług.

W przypadku sprzedaży komisowej na zlecenie osób fizycznych i prawnych prowadzącą działalność gospodarczą, którzy są podatnikami podatku VAT, powierzone towary są objęte określoną stawką podatku od towarów i usług.

Według przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych za datę powstania przychodu uznaję się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie późniejszy niż dzień: wystawienia faktury lub uregulowania należności. Jednak moment sprzedaży towaru przez komisanta nie można uznać za datę powstania przychodu u komitenta, ponieważ komisant dokonuje sprzedaży towaru we własnym imieniu i to on jest stroną umowy kupna-sprzedaży.

Za datę powstania przychodu u komitenta uznaje się chwilę uzyskania przez niego od komisanta zapłaty za sprzedany towar. Wtedy też powstaje obowiązek podatkowy z tytułu VAT, jednak nie może to nastąpić później niż w ciągu 30 dni od przekazania towarów przez komisanta kupującemu. Podstawą opodatkowania jest kwota należna za sprzedany towar pomniejszona o prowizję wypłaconą komisantowi.

Cena sprzedaży

W przypadku sprzedaży komisowej na zlecenie osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej cena sprzedaży obejmuje:

• kwotę należną komitentowi,
• kwotę prowizji komisyjnej dla komisanta,
• VAT należny od prowizji komisyjnej.

W przypadku sprzedaży komisowej na zlecenie osób fizycznych i prawnych prowadzącą działalność gospodarczą, którzy są podatnikami podatku VAT cena sprzedaży obejmuje:

• kwotę należną komitentowi,
• VAT od kwoty należnej komitentowi,
• kwotę prowizji komisyjnej dla komisanta,
• VAT należny od prowizji komisyjnej.

W cenie sprzedaży brutto znajduje się podatek VAT, który jest VAT-em należnym rozliczanym przez dwa podmioty. Komisant rozlicza VAT od prowizji komisyjnej, a komitent z tytułu opodatkowania towaru.

Ewidencja towarów

Towar przyjęty w komis nadal pozostaje własnością komitenta, dlatego komisant ujmuje go w ewidencji pozabilansowej na koncie Zapasy obce lub Towary przyjęte w komis. Towary te pozostają na tym koncie do momentu ich sprzedaży osobie trzeciej lub zwrotu komitentowi. Ponadto powinna być prowadzona bardziej szczegółowa ewidencja tzw. księga komisyjna. Zawarte w niej informacje powinny pozwolić na wyodrębnienie towarów ze względu na miejsce ich przechowywania, osób za nie odpowiedzialnych i komitentów, od których pochodzą. W momencie przyjęcia towarów w komis w ewidencji pozabilansowej komisanta ujmowane jest również zobowiązanie warunkowe wobec komitenta na koncie Zobowiązania warunkowe.

Rozliczenie sprzedaży komisowej

Rozliczenie z tytułu sprzedaży komisowej