Ekoogrodnictwo/Rośliny użytkowe/Rzepa
Rzepa | |
Wymagania środowiskowe | |
Wymagania glebowe: | średnie |
Wymagania cieplne: | umiarkowane, optimum 15-18°C |
Wrażliwość na temperaturę: | wytrzymała na mróz |
Wymagania wodne: | wymagająca |
Nazwa systematyczna | |
Brassica rapa var. rapa | |
Inne nazwy | |
Rzepa jadalna | |
Systematyka Wikispecies | |
Galeria Wikimedia Commons |
Uprawa
[edytuj]Rzepa jest rośliną dwuletnią, w pierwszym roku tworzy jadalne, kuliste, wydłużone lub spłaszczone zgrubienie. Wczesne odmiany uprawia się jako przedplon.
Jest rośliną niskokaloryczną o wyśmienitym smaku, można ją przyrządzać na wiele sposobów, spożywać na świeżo, gotować, piec.
Gleba w międzyrzędziach musi być często spulchniana, odchwaszczana i podlewana.
Miejsce uprawy
[edytuj]Rzepy preferują miejsca słoneczne, większość lubi też lekkie, piaszczyste gleby, chociaż udaje się także na innych. Rzepa teltowska powinna być uprawiana tylko i wyłącznie na glebach piaszczystych.
Siew/sadzenie
[edytuj]Przed siewem dobrze jest spulchnić głęboko glebę. Nasiona odmian wczesnych wysiewa się na przełomie marca/kwietnia, zbiór pęczkowy przypada wtedy w czerwcu. Późne odmiany uprawiane są jako poplon, wysiewane od lipca do połowy sierpnia, w rzędach co 30 cm, zbierane w październiku i listopadzie. W tym samym czasie uprawia się rzepę teltowską w rzędach co 15 cm. Nasiona odmian wczesnych wysiewa się w rzędach oddalonych od siebie o 20 -25 cm na głębokość 2 cm. Po wchodach konieczna jest przerywka, tak by rośliny znajdowały się w odległości 8-20 cm od siebie.
Uprawa pod szkłem
[edytuj]Odmiany majowe można wysiewać pod szkłem od grudnia do stycznia, rzepę teltowską od sierpnia do września, odmianę Rübstiel od stycznia do marca - ma ona wysokie wymagania cieplne.
Wskazówki biologiczne
[edytuj]W maju rzepę ochrania się przed śmietką kapuścianą za pomocą specjalnej siatki. Rzep nie należy uprawiać po roślinach kapustnych, gdyż należą do tej samej rodziny botanicznej (krzyżowe).
Rzepa należy do roślin o przeciętnych wymaganiach pokarmowych, na uboższych glebach można ją dodatkowo zasilić gnojówką z pokrzywy. Należy chronić ją przed ślimakami. Rzepa jest dobrą rośliną przed- (np. dla oberżyny, kopru włoskiego, papryki, czosnku, marchwi, buraków czerwonych, strączkowych) i poplonową np. dla marchwi czy strączkowych. Dobrymi dla niej roślinami sąsiadującymi są: fasola i inne strączkowe, ogórek, rzodkiewka, sałata, seler, marchew, por, szpinak, ziemniaki. Nie znosi towarzystwa pomidorów. Rzepa może wrócić na to samo stanowisko nie wcześniej niż po upływie czterech lat.
Zbiór
[edytuj]Do spożycia rzepa nadaje się gdy zgrubienie osiąga grubość 3,5 cm u odmian wczesnych i 5 cm u późnych czyli po około 4-6 tygodniach. W tej fazie można spożywać także liście rośliny. Odmiany jesienne przechowuje się podobnie jak marchew, pozostałe spożywa się bezpośrednio po zbiorze. Ścięta po 6 tygodniach nać ponownie odrasta. Wczesne odmiany łatwo wyrwać z ziemi, późne można podważyć widłami amerykańskimi.
Odmiany
[edytuj]- średnio wczesne:
- Schneeball - biała
- średnio późne:
- Goldball - żółta