Japoński/Podstawy Lekcja 2
Lekcja 2[edytuj]
Od tej lekcji zaczniemy do tekstu dodawać znaki kanji. Znaki te mogą okazać się bardzo trudne do zapamiętania (niektóre mają ponad 20 kresek!!) a także, szczególnie gdy są niezbyt często używane, uciekają z pamięci, więc radzimy często trenować ich czytanie i pisanie. Do każdego znaku kanji będziemy podawać jego odczytanie w tej konkretnej sytuacji, należy jednakże zwrócić uwagę, że jeden znak może być odczytany na kilka sposobów a także mieć więcej niż jedno znaczenie. Więcej informacji na stronie Japoński/Lekcje Kanji, warto także zajrzeć do wikisłownika gdzie znajduje się słownik japońsko - polski (także kanji).
Lekcję zaczniemy od poznania podstawowych liczebników oraz sposobu ich zapisu w kanji.
Liczby w języku japońskim można mówić na dwa sposoby. Pierwszy to wymowa chińska: いち, に, さん..., druga to rdzennie japońska, o której szerzej będzie później. Poniżej znajduje się tabela z pierwszymi dziesięcioma liczebnikami. Do każdego z nich załączono znak kanji oraz zapi hiragany.
| Liczba | kanji | hiragana |
|---|---|---|
| 0 | 零 / 〇 | れい / ぜろ |
| 1 | 一 | いち |
| 2 | 二 | に |
| 3 | 三 | さん |
| 4 | 四 | し / よん |
| 5 | 五 | ご |
| 6 | 六 | ろく |
| 7 | 七 | しち / なな |
| 8 | 八 | はち |
| 9 | 九 | く / きゅう |
| 10 | 十 | じゅう |
Jak można zauważyć 0, 4, 7 oraz 9 mają dwa rodzaje wymowy. Ich użycie zależy od konkretnej sytuacji, o tym będzie w późniejszych lekcjach. Chwilowo należy nauczyć się obu wersji.
Znając podstwowe znaki kanji dla liczb, w prosty sposób możemy tworzyć nowe liczby. Wartości od 11 do 19 wyglądają następująco:
| Liczba | kanji | hiragana |
|---|---|---|
| 11 | 十一 | じゅういち |
| 12 | 十二 | じゅうに |
| 13 | 十三 | じゅうさん |
| 14 | 十四 | じゅうよん |
| 15 | 十五 | じゅうご |
| 16 | 十六 | じゅうろく |
| 17 | 十七 | じゅうしち / じゅうなな |
| 18 | 十八 | じゅうはち |
| 19 | 十九 | じゅうく / じゅうきゅう |
Liczby od 20 do 90:
| Liczba | kanji | hiragana |
|---|---|---|
| 20 | 二十 | にじゅう |
| 30 | 三十 | さんじゅう |
| 40 | 四十 | よんじゅう |
| 50 | 五十 | ごじゅう |
| 60 | 六十 | ろくじゅう |
| 70 | 七十 | しちじゅう / ななじゅう |
| 80 | 八十 | はちじゅう |
| 90 | 九十 | くじゅう / きゅうじゅう |
Zwykle, くじゅう jest bardzo rzadko. Warto poznać jeszcze liczebniki od 100 do 900. Sto po japońsku to 百 (ひゃく).
Liczby od 200 do 900:
| Liczba | kanji | hiragana |
|---|---|---|
| 200 | 二百 | にひゃく |
| 300 | 三百 | さんびゃく |
| 400 | 四百 | よんひゃく |
| 500 | 五百 | ごひゃく |
| 600 | 六百 | ろっぴゃく |
| 700 | 七百 | ななひゃく |
| 800 | 八百 | はっぴゃく |
| 900 | 九百 | きゅうひゃく |
Zapamiętaj znaki oraz ich wymowę.
Dialog[edytuj]
Pani Suzuki i pan Kowalski zostają sobie przedstawieni. Pan Kowalski pyta się o numery telefonów, które widzi na wizytówce.
  | |
|
| |
|
 | |||||||||||||||||||||||||||||
|
Gramatyka[edytuj]
そうですか / そうか[edytuj]
Ach tak, acha - tak chyba można w skrócie scharakteryzować to powiedzenie. Warto podkreślić, że jest dosyć często powtarzane, a jako odpowiedź można usłyszeć: そうですね, albo そうですよ.
あのー[edytuj]
Japończycy często używają przeróżnych określeń na początku wypowiedzi. M.in. jest to あのー, えーと i mnóstwo innych. Warto używać ich, będziemy brzmieli w bardziej naturalny sposób.
なん / なに[edytuj]
Te dwa wyrazy oznaczają dosłownie "co?". Oczywiście żeby zbudować poprawne zdanie po japońsku, należy powiedzieć なんですか (co?). なんじですか oznacza (o czym będzie mowa za chwilę) "która jest godzina?". なんばんですか to "jaki jest numer (telefonu)". Zamiast なんですか możemy powiedzieć なに, które oznacza to samo, należy jednakże zauważyć, że jest mniej uprzejmą formą wypowiedzi.
でんわばんごうはなんばんですか[edytuj]
"Jaki jest Twój numer telefonu?" zapytamy się po polsku. Po japońsku będzie to brzmiało "でんわばんごうはなんばんですか" (podmiot jest w tym wypadku domyślny, jeżeli zwracamy się do kogoś i pytamy się o jego numer telefonu, nie ma potrzeby określać podmiotu, a jeżeli już chcemy to pamiętajmy, że grzeczniej byłoby się zwrócić: NAZWISKO-さんは niż あなたは). Możemy określić czy chodzi nam o domowy うちの (すずきさんのうちのでんわばんごうはなんばんですか。) czy do pracy かいしゃの (すずきさんのかいしゃのでんわばんごうはなんばんですか。) a może komórkowy けいたい: すずきさんのけいたいでんわ ばんごうはなんばんですか。 Podając numer telefonu pamiętajmy, że w "przerwy" (ewentualnie zamiast "kreski") pomiędzy grupami cyfr wstawiamy の: ゼロ三の一二三四の五六七の八九ゼロです (03 1234-567-890). Ale, けいたいはなんばんですか jest zwyklejszy niż けいたいでんわばんごうはなんばんですか.
これは?[edytuj]
Jak już to zostało powiedziane, pytanie powinno zawierać (です)か. W niektórych przypadkach, kiedy wiadomo, że nasze zdanie jest pytaniem można ominąć końcówkę (です)か. W tym przypadku pytanie brzmi: "A to (co to jest)?" - これは (なんですか).
Ćwiczenia[edytuj]
1. Zapisz podaną liczbę w kanie i kanji
Pyt: 12 Odp: じゅうに
Odp: 十二
- 8
- 17
- 29
- 100
- 63
2. Przeczytaj na głos podane niżej numery telefonów. Pamiętaj, że kreska lub przerwa zostaje zastąpiona の
- (48) 58 123 54 67
- (12) 34 8353 632
- (03) 888 123 422 22
- 0 888 100 100
3. Naucz się na pamięć liczb od 0 do 100.
Krótkie dialogi[edytuj]
- コバルスキ: すみません、いま なんじ ですか。
- やまだ: いちじはん です。
- コバルスキ: ゆうびんきょくは なんじ から なんじ まで ですか。
- やまだ: ゆうびんきょくは ごぜん はちじ から ごご ろくじ まで です。
- コバルスキ: ありがとう ございます。
- やまだ: どう いたしまして。
- Kowalski: Przepraszam, która jest teraz godzina?
- Yamada: Jest pierwsza trzydzieści.
- Kowalski: Od której do której jest czynna poczta?
- Yamada: Poczta jest czynna od 8 rano do 6 po południu.
- Kowalski: Dziękuję bardzo.
- Yamada: Nie ma za co.
Słownictwo[edytuj]
- いま - teraz
- なんじ - która godzina?
- なん / nani - dosłownie znaczy co
- じ - godzina (klasyfikator godzin)
- いちじはん です - jest pierwsza trzydzieści
- はん - pół godziny
- ゆうびんきょく - poczta
- ...から...まで - od...do...
- から - od
- まで - do
- ごぜん - przed południem
- ごご - po południu
- どう いたしまして - Nie ma o czym mówić /Nie ma za co
Gramatyka[edytuj]
Liczenie godzin -じ[edytuj]
Liczenie godzin jest stosunkowo proste, do liczebnika z zakresu 1 - 12 dodajemy końcówkę じ. Poniższa tabela przedstawia wszystkie godziny.
| Godzina | kanji | kana |
|---|---|---|
| 1:00 | 一時 | いちじ |
| 2:00 | 二時 | にじ |
| 3:00 | 三時 | さんじ |
| 4:00 | 四時 | よじ |
| 5:00 | 五時 | ごじ |
| 6:00 | 六時 | ろくじ |
| 7:00 | 七時 | しちじ |
| 8:00 | 八時 | はちじ |
| 9:00 | 九時 | くじ |
| 10:00 | 十時 | じゅうじ |
| 11:00 | 十一時 | じゅういちじ |
| 12:00 | 十二時 | じゅうにじ |
Jeżeli chcemy określić czy godzina jest przedpołudniowa czy popołudniowa dodajemy przed liczebnikiem ごぜん (przed południem) lub ごご (po południu). Połówki godzin określamy dodając はん.
Liczenie minut: -ふん -ぶん -ぷん[edytuj]
Minuty podajemy dodając klasyfikator ふん (ぶん, ぷん) do liczebnika. Jak widać ma on trzy formy, zależne od liczebnika. Należy się nauczyć na pamięć jak wyglądają nazwy minut.
| Minuta | kanji | kana |
|---|---|---|
| :01 | 一分 | いっぷん |
| :02 | 二分 | にふん |
| :03 | 三分 | さんぶん |
| :04 | 四分 | よんふん |
| :05 | 五分 | ごふん |
| :06 | 六分 | ろっぷん |
| :07 | 七分 | ななふん |
| :08 | 八分 | はっぷん |
| :09 | 九分 | きゅうふん |
| :10 | 十分 | じゅっぷん |
| :11 | 十一分 | じゅういっぷん |
| :12 | 十二分 | じゅうにふん |
| :13 | 十三分 | じゅうさんぶん |
| :14 | 十四分 | じゅうよんふん |
| :15 | 十五分 | じゅうごふん |
| :16 | 十六分 | じゅうろっぷん |
| :17 | 十七分 | じゅうななふん |
| :18 | 十八分 | じゅうはっぷん |
| :19 | 十九分 | じゅうきゅうふん |
| :20 | 二十分 | にじゅっぷん |
| :30 | 三十分 | さんじゅっぷん |
| :40 | 四十分 | よんじゅっぷん |
| :50 | 五十分 | ごじゅっぷん |
Widać, że liczenie minut jest już troszkę bardziej skomplikowane aniżeli liczenie ogólnie czy liczenie godzin. Przede wszystkim występują trzy różne wymowy (-ふん -ぶん -ぷん), ponadto część liczebników nie wymawia się tak jak w ich podstawowej wersji. Dla przypomnienia: wyraz さんぶん wymawiamy "sambun". Jeżeli określamy godzinę np 2:30 to lepiej powiedzieć にじゅうじはん niż にじゅうじさんじゅっぷん.
なんじ から なんじ まで[edytuj]
Podając zakres godzin mówimy ...から ...まで (od... do...). Te dwa wyrazy występują po określeniu godziny! ...から ...まで dotyczy także określania od... do... jakiegoś miejsca, podobnie jak jest to w języku polskim.
Ćwiczenia[edytuj]
1. Podaj, która jest godzina
Pyt: いま なんじ ですか。 (12:30)
Odp: じゅうにじはん です
- 13:38
- 15:00
- 2:15
2. Podaj od której do której otwarte jest...
Pyt: ゆうびんきょくは なんじ から なんじ まで ですか。 (8:00 - 18:00)
Odp: ゆうびんきょくくは はちじ かれ ごご ろくじ まで です。
- がっこう (7:30 - 23:15)
- ひるやすみ (11:50 - 13:45)
- デパート (10:00 - 22:00)
Więcej...[edytuj]