Wikipedysta:Warszk/Brudnopis
Lekcja I
[edytuj]Zanim przystąpisz do nauki tej lekcji zapoznaj się z czytaniem i pisaniem wszystkich znaków hiragany oraz katakany. Celem lekcji jest poznanie podstawowych zwrotów grzecznościowych.
  | |||||||||||
|
| |||||||||||
|
| |||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||
|
| ||||||||
|
| |||||||||||||||||||||||
|
Krótkie dialogi
[edytuj]Dziesięcioletni Ken spotyka swoją sąsiadkę panią Suzuki, o godzinie 8 rano:
 | |||
| |||
Ken rozstając się ze swoimi przyjaciółmi mówi:
| |||
| |||
Wieczorem, wracając ze szkoły Ken spotyka znowu panią Suzuki:
| |||
| |||
Podczas kolacji dziewczynka mówi do ojca:
| |||
| |||
Chłopczyk wrócił do domu:
| |||
| |||
Ken idzie spać:
| |||
| |||
Ćwiczenia
[edytuj]- Co powiesz udając się spać?
- Jest godzina 10 rano. Jak przywitasz swoją sąsiadkę na ulicy?
- A jeżeli to będzie godzina 22?
Zapoznaj się z artykułem Podstawowe zwroty, który możesz znaleźć w dziale Dodatki. Naucz się na pamięć zwrotów grzecznościowych poznanych w pierwszej części dzisiejszej lekcji.
Lekcja II
[edytuj]W lekcji tej poznamy budowę najprostszych zdań: orzekającego (です), przeczącego (ではありません) oraz pytającego (ですか).) Przerobić lekcje tak, żeby słowniczek wyrazów i zwrotów potrzebnych w danej lekcji znajdował się na początku.
Uczeń języka japońskiego, Jan Kowalski poznaje panią Ai Tanakę, która jest wikipedystką oraz uczy języka japońskiego.
| |||
| |||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gramatyka
[edytuj]Budowa zdania
[edytuj]W języku polskim zdanie orzekające ma postać: podmiot - orzeczenie - dopełnienie (język typu SVO - Subject-Verb-Object). Język japoński jest językiem typu SOV (Subject-Object-Verb), czyli typowe zdanie ma formę: podmiot - dopełnienie - orzeczenie (lub spójkę です), przy czym ta reguła nie jest stała! Większość części zdania może znajdować się na różnych pozycjach (oprócz orzeczenia, które zawsze znajduje się na końcu. W określaniu podmiotu, tematu, dopełnienia itp. pomaga obecność tzw. partykuł, np. partykuła -は (wymawia się ją w tym przypadku jak sylabę わ) określa podmiot.
Zdanie orzekające z です
[edytuj]Najprostszą formą przedstawienia się w języku japońskim jest: わたしは XXX です, gdzie zamiast XXX wstawiasz swoje nazwisko lub imię, zawód, wykonywaną funkcję itp. Jest to zdanie orzekające, zakończone uprzejmą spójką です. Jak już to zostało powiedziane, zdanie w języku japońskim kończy się orzeczeniem lub czasownikiem (ściśle rzecz biorąc です nie jest czasownikiem, ale jak na razie nie trzeba się tym przejmować). です mniej więcej odpowiada polskiemu jest. Forma przeszła です to でした. Czasu przyszłego w języku japońskim jako takiego nie ma (używamy formy czasu teraźniejszego). Przeczenie w czasie teraźniejszo-przyszłym to ではありません. Przeczytaj więcej: Spójka です.
Zdanie przeczące z ではありません
[edytuj]Przeczenie (nie jest, nie jestem) tworzymy poprzez zastąpienie です przez ではありません. Możemy teraz powiedzieć, "Nie, nie jestem Amerykaninem" - いいえ、[わたしは]アメリカじんではありません。Możemy pomińąć わたしは jeżeli wiadomo, że jesteśmy tematem wypowiedzi. Powiedzmy "Jan nie jest wikipedystą. Kasia nie jest uczennicą." - ヤンさんはウィキペディアンではありません。カシアさんはがくせいではありません。W czasie przeszłym przeczenie ma postać: ではありませんでした. Oprócz ではありません używa się także じゃありません, które znaczy to samo.
Porównaj:
- "To jest książka" - これはほんです。
- "To nie jest książka" - これはほんではありません。
- "To nie jest książka" - これはほんじゃありません。
Zdanie pytające z ですか
[edytuj]Tworznie zdania pytającego w języku japońskim jest niezmiernie proste. Wystarczy do zdania oznajmiającego dodać partykułę pytajną か. Prawda, że nieskomplikowane? Czyli, jeżeli chcemy się upewnić, że rozmawiamy z panem XXX pytamy się: XXX ですか. (na końcu zdania pytającego w japońskim nie musi być znaku zapytania, wszystko załatwia か). Pytanie, które przed chwilą zadaliśmy po polsku brzmiałoby: Czy pan/pani XXX?. Pytanie o przedmiot brzmi: YYY ですか. (Czy to YYY?). Jak widać tworzenie podstawowych pytań nie jest specjalnie trudne. W czasie przeszłym ですか zamieniamy na でしたか, reszta zdania pozostaje niezmieniona. Dla próby zapytajmy się po japońsku: Czy jesteś wikipedystą? XXXさんはウィキペディアですか。Czasami nie zachodzi konieczność używania końcówki ですか. Podobnie jak w języku polskim możemy zadać pytanie: A ty? A pan? (XXXさんは?). Należy pamiętać o odpowieniej intonacji, w końcu to przecież pytanie.
Partykuła -は
[edytuj]Ta partykuła określa podmiot w zdaniu. Np. わたしは YYY です. W tym wypadku わたし jest podmiotem zdania, a wiemy to dzięki partykule は. W tak prostych zdanaich nie widać być może wielkiej roli jaką odgrywają partykuły w języku japońskim, ale z czasem poznamy bardziej złożone zdania, które jednocześnie można powiedzieć na kilka sposobów zmieniając położenie podmiotu, dopełnienia i innych części mowy, wtedy partykuły okaża się bardziej pomocne. Istotne jest też aby zapamiętać by nie nadużywać zaimków osobowych kiedy mówimy po japońsku. Bardzo często możemy zapomnieć mówić わたしは, bo skoro to my mówimy, to można domniemywać, że mówimy o sobie (w innym wypadku podkreślamy o kim lub o czym mówimy). Po polsku przecież też nie mówisz: Ja przyszłam do domu. Potem ja poczytałam książkę i ja pooglądałam telewizję. Prawda?
Partykuła -の
[edytuj]Partykula の jest odpowiednikiem dopełnienia w języku polskim. Mówimy np. "jabłko Michała", po japońsku będzie brzmieć to zdanie następująco: "ミハウさんのりんごです。". (ミハウ to zapisane w katakanie, zgodnie z japońską wymową, imię Michał - Mihau). W zdaniu わたしはにほんごのせんせいです。także występuje partykuła の. Tutaj にほんごのせんせい tłumaczy się nauczyciel (せんせい) japońskiego (にほんごの).
さん
[edytuj]W języku japońskim nie okresla się płci mówiąc pan/pani. Zamiast tego używamy przyrostka さん po nazwisku czy imieniu. Przyrostek ten należy do tzw. języka grzecznościowego, bardziej "uniżenie" brzmi さま, istnieją także przyrostki くん, ちゃん (w przypadku gdy mówimy o i do przyjaciół, małych chłopców i dziewczynek itp.). Jeżeli zwaracamy się do lekarza, doktora, profesora, nauczyciela itp. mówimy せんせい. Na samym początku nauki nie zaszkodzi jeżeli wszystkich będziemy tytułować さん. Jak już to zostało wspomniane na początku, nie określamy płci (podobnie jak i liczby) więc kiedy powiemy せんせい możemy mieć na mysli: nauczyciela, nauczycielkę, nauczycieli albo nauczycielki. Płeć czy liczbę określamy na podstwie kontekstu zdania, okoliczności itp.
にほんじん
[edytuj]Jak zapewne już zauważyłeś (zauważyłaś), że nazwy narodowości tworzy się w bardzo prosty sposób. W większości przypadków do nazwy kraju dodajemy końcówkę じん, znaczącą "człowiek". Najlepiej zapoznać się z tabelą krajów i narodowości dostępną w projekcie wikisłownik - Indeks:Hasła w języku japońskim - kraje i narodowości.
にほんご
[edytuj]Podobnie nieskomplikowanie tworzy się nazwy języków. Do nazwy kraju dodaj ご, oznaczające "język" i tym samym otrzymasz nazwę języka. Proste? To podaj jak będzie język polski? ポーランドご. To chyba nie było trudne zadanie. Anglia po japońsku to イギリス a język angielski to ... えいご. To jeden z wyjątków, których de facto jest jeszcze kilka.
そうです
[edytuj]Aby nie powtarzać tego o co jesteśmy pytani, a zgadzamy się z rozmówcą możemy zastosować formułkę そうです, oznaczającego mniej więcej: "tak jest", "niech tak będzie".
Ćwiczenia i zadania (1)
[edytuj]1. Wstaw według wzoru:
| Pyt: すずき |
| Odp: [わたしは] すずき です。 |
- やまだ
- たなか
- wstaw swoje imię
2. Z podanych słów ułóż zdanie:
- がくせい・にほんご・の・わたし。です
- アンアさん・か・ポーランドじん・は
- は・かいしゃいん・ではありません・すずきさん
3. Wpisz odpowiednie partykuły. Wstaw X w miejsce, w którym partykuła nie jest potrzebna.
- ミハウさん...アメリカじんです...。
- はじめまして。わたし...すずきあいです...、どうぞようろしく。
- あなた...にほんご...がくせいです...。
Krótkie dialogi
[edytuj]Ktoś się pomylił:
| |||
| |||
I znów pomyłka przy określaniu narodowości:
| |||
| |||
| |||
| |||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ćwiczenia (2)
[edytuj]1. Odpowiedz na poniższe pytania:
- ヤンさんはポーランドジンですか。
- たなかあいさんはアメリカじんですか。
- あいさんはポーランドごのがくせいですか。
- やんさんはにほんごのせんせいですか。
- Widzisz kogoś po raz pierwszy w życiu, przeprowadź minidialog.
2. Przetłumacz na japoński wstawiając w miejsce kropek (・・・) swoje imię i nazwisko:
Dzień dobry. Nazywam się ・・・. Jestem Polakiem. Jestem uczniem języka japońskiego. Polecam się państwa pamięci.
3. Przetłumacz:
- Jestem wikipedystą.
- Jestem nauczycielem języka angielskiego.
- Tomek nie jest uczniem języka japońskiego.
- Akiko nie jest Chinką. Jest Japonką.
- Anna jest uczennicą języka niemieckiego. Anna nie jest wikipedystką.
Więcej...
[edytuj]