Wikijunior:Języki/Hiszpański

Wikijunior

Wstęp Autorzy Wersja do druku

Języki

Angielski Arabski Czeski Esperanto Francuski Grecki Hindi Hiszpański Japoński Koreański Niemiecki Norweski Polski Quenya Rosyjski Słowacki Włoski

Aneks

Gdzie mówi się w tym języku?

Język hiszpański jest jednym z najbardziej znanych języków na świecie. Mówi się nim w Hiszpanii, w Ameryce Południowej (oprócz Brazylii, Surinamu, Gujany i Gujany Francuskiej), w Meksyku i na południu USA.

mapa państw, gdzie mówi się po hiszpańsku

Jaka jest historia tego języka? 

Hiszpański należy do grupy języków romańskich, podobnie jak m.in. francuski i włoski. Wywodzi się z łaciny, daje się też w nim zauważyć wpływy arabskie.Język hiszpański jest drugim najpowszechniej używanym językiem na Ziemi. W roku 2006 oceniano, że posługuje się nim jako językiem ojczystym około 650 milionów ludzi na siedmiu kontynentach, szczególnie w Ameryce Południowej, Ameryce Północnej,Europie i zachodniej Afryce.Uchwalona 27 grudnia 1978 (znowelizowana 27 sierpnia 1992) Konstytucja Hiszpanii stanowi, że „Kastylijski jest hiszpańskim urzędowym językiem państwa. Wszyscy Hiszpanie mają obowiązek go znać i prawo nim się posługiwać” (art. 3 ust. 1 Konstytucji Hiszpanii). Niemniej „Pozostałe języki hiszpańskie są również językami urzędowymi w odpowiednich wspólnotach autonomicznych, zgodnie z ich statutami” (art. 3 ust. 2 Konstytucji Hiszpanii). Do kategorii owych „pozostałych języków hiszpańskich” zalicza się, występujące w niektórych regionach (autonomiach) Hiszpanii, lokalne rodzime języki:

Jak zapisuje się ten język?

Język hiszpański zapisuje się przy pomocy alfabetu łacińskiego, podobnie jak angielski czy polski. W hiszpańskim występuje dodatkowo litera ñ, czytana jak polskie ń. Czasami za dodatkowe litery uznaje się też ch (czyt. cz) i ll (dawniej miękkie l, obecnie raczej j).

W hiszpańskim wykrzykniki i znaki zapytania zapisuje się po obu stronach zdania (na początku i na końcu). Znak na początku jest odwrócony do góry nogami (spójrz na przykłady w Podstawowych zwrotach).

Jakie dzieła powstały w tym języku?

Najbardziej znana jest powieść "Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy" Miguela Cervantesa. W humorystyczny sposób opowiada ona o szalonym rycerzu i jego giermku. Do wielu języków weszło z niej powiedzenie "walka z wiatrakami", oznaczające daremne, nieskuteczne zajęcie.

Jakie jest kilka podstawowych zwrotów w tym języku?

• ¡Hola! [ola!] - Cześć

• Buenos días [buenos dijas] - Dzień dobry (do godziny 12:00)
• Buenas tardes - Dzień dobry (od 12:00 do 18:00)
• Buenas noches [buenas noczes] - Dobry wieczór/Dobranoc
• ¡Adiós! [adjos] - Do widzenia!/Do zobaczenia!/Żegnaj!
• Hasta la vista [asta la wista] - Do zobaczenia
• Hasta mañana [asta maniana] - Do jutra
• Por favor [por fawor] - Proszę
• Gracias [grasjas] - Dziękuję
• amigo - przyjaciel
• ¿Como te llamas? [Komo te jamas?] - Jak się nazywasz?
• Me llamo... [Me jamo] - Nazywam się...
• Chocolate [Ciokolate] - Czekolada
• Sí - Tak
• No- Nie
• ¿Quieres jugar? [Kieres hugar?] - Chcesz się bawić?
• Agua - woda
• Leche [lecie] - mleko